Σύντροφοι,
Αρχικά θα σταθώ σε μια τοποθέτηση στο φύλλο της 13/12 ενός σ. νεολαίου που πιστεύω πως κάνει κάποια λάθη.
Ο σ. λέει ότι οι Θέσεις στέκονται σωστά, όταν εκτιμούν, όπως γράφει ο ίδιος, ότι: «Η απώλεια των επαναστατικών χαρακτηριστικών του ΚΚΣΕ και τα δεξιά οπορτουνιστικά στοιχεία φέρονται ως αιτία των οικονομικών αλλαγών.... και από την άλλη οι οικονομικές αλλαγές φέρονται ως αιτία της απώλειας των επαναστατικών χαρακτηριστικών του ΚΚΣΕ». Ο σ. αναγνωρίζει τη διαλεκτική σε αυτό το συλλογισμό, αλλά πιστεύει ότι «δημιουργείται η αίσθηση μιας κυκλικής επεξήγησης», αν δεν εντοπίζεται το κύριο σε σχέση με το δευτερεύον, όπως το καταλαβαίνω.
Ακόμα ο σ. ισχυρίζεται ότι: «ο ανώτερος ρόλος του υποκειμενικού παράγοντα (στο σοσιαλισμό, Γ.Φ.) σε σχέση με όλους τους προηγούμενους κοινωνικοοικονομικούς σχηματισμούς» μαζί με το: «αν θεωρήσουμε τον αντικειμενικό και υποκειμενικό παράγοντα ως δύο ξεχωριστές κατηγορίες», ενέχουν τον κίνδυνο για έναν «οιονεί ιδεαλισμό, όπου οι κομμουνιστικές ιδέες "υπερίπτανται" της κοινωνίας» στο σοσιαλισμό.
Είναι γνωστό πως ο Μαρξ έστησε τη διαλεκτική στα πόδια της, έτσι, σε αντίθεση με τον Χέγκελ, για το μαρξισμό το Είναι καθορίζει τη Συνείδηση. Πάμε όμως παρακάτω.
Ας πάρουμε τον καπιταλισμό. Οι παραγωγικές σχέσεις σπρώχνουν αυθόρμητα τους εργάτες να διεκδικήσουν, να οργανωθούν (σε Συνδικάτα). Δεν εμφανίζεται αυθόρμητα ο μαρξισμός - λενινισμός, το κόμμα νέου τύπου, απλά υπάρχει η αντικειμενική βάση γι' αυτά. Ετσι το αντικειμενικό καθορίζει «γενικά» το υποκειμενικό, αλλά χωρίς ΚΚ δε γίνεται επανάσταση ούτε σοσιαλισμός. Αυτό δεν είναι ιδεαλισμός ούτε ανακύκληση.
Το ίδιο και στο σοσιαλισμό: Οι νομοτέλειές του καθορίζουν τη γενική γραμμή που πρέπει να ακολουθήσει το ΚΚ, αλλά αυτήν τη χαράζει το ίδιο το κόμμα, οπότε περιέχεται η πιθανότητα του λάθους. Αυτό μπορεί να το αποτρέψει το ισχυρό από όλες τις πλευρές - και ιδεολογικά - ΚΚ. Το τελευταίο το καθορίζει σε τελική ανάλυση η συνεχώς νικηφόρα πορεία της επαναστατικής γραμμής στην ταξική πάλη που συνεχίζεται και στο σοσιαλισμό και που αντανακλάται και στο κόμμα. Δεν υπάρχουν ιδέες που υπερίπτανται, αυτό δεν είναι ιδεαλισμός, είναι διαλεκτικός υλισμός. Χωρίς τη διαλεκτική και την επίδραση του εποικοδομήματος στη βάση, φοβάμαι πως πέφτουμε σε ένα μηχανιστικό υλισμό.
Αρα το κύριο λοιπόν είναι η ύπαρξη επαναστατικού ΚΚ που στο σοσιαλισμό καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τις υλικές συνθήκες και ταυτόχρονα η τέτοια ύπαρξή του εναρμονίζεται με την υλική βάση. Αυτό δεν αναιρεί το διαλεκτικό υλισμό. Αντίθετα.
Επίσης, ο σ. μιλάει για «ενσωμάτωση» «κατακτήσεων» του καπιταλισμού στο σοσιαλισμό. Τι θα πει αυτό; θυμίζει τα ερμαφρόδιτα φληναφήματα του οπορτουνισμού, όπως σοσιαλισμός με αγορά, κλπ. Ποια θα 'ταν αυτή η «ενσωμάτωση»;
«Μόνο το προλεταριάτο μπορεί να είναι συνεπής αγωνιστής για το δημοκρατισμό». (Λένιν: Δυο ταχτικές της σοσιαλδημοκρατίας.... εκδόσεις ΣΕ, σελ. 50). «Ενσωματώνει» κάθε κατάκτηση της ανθρωπότητας, ακόμα και αστικές που ούτε καν η ίδια η αστική τάξη δεν «μπορεί» να «κατακτήσει», π.χ. διαχωρισμός εκκλησίας - κράτους.
Θα 'θελα όμως ακόμα να σταθώ σε ένα ζήτημα που κατά την άποψή μου θέλει ξεκαθάρισμα. Και αναφέρομαι στο θέμα της εξάρτησης. Ας πάρουμε π.χ. τη θέση 9 του 17ου Συνεδρίου και αντί για την Ελλάδα βάλουμε λ.χ. τις ΗΠΑ, αλλάζοντας φυσικά το «ενδιάμεση θέση» με «ανώτερη»: «Ο αμερικάνικος καπιταλισμός,...., βρίσκεται στο ανώτατο, τελευταίο στάδιο της ανάπτυξής του, στην κρατικομονοπωλιακή βαθμίδα και παραμένει σε ανώτερη και εξαρτημένη (sic) θέση στο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό σύστημα». Στέκει αυτό; Κατά τη γνώμη μου όχι, όπως δεν υπάρχουν π.χ. ελληνικές βάσεις στις ΗΠΑ.
Τι θα σηματοδοτούσε στις ΗΠΑ το «εξαρτημένη»; Απλά θα επαναλάμβανε την κοινοτοπία της αλληλοεξάρτησης.
Ο Λένιν, τις 6 χώρες - ληστές τότε, τις διέκρινε από άλλες χώρες που ανήκαν επίσης στο ιμπεριαλιστικό σύστημα, π.χ. Ιταλία, Βέλγιο, Ολλανδία, κλπ. (Οι τελευταίες κατείχαν και αποικίες). Αυτό φυσικά δε σήμαινε για το προλεταριάτο αυτών των τελευταίων κανένα ενδιάμεσο στάδιο, πέρα από τη σοσιαλιστική επανάσταση. Κατά τη γνώμη μου το «βάρος» της ιμπεριαλιστικής «πυραμίδας» (σχηματικά η έκφραση, άλλωστε αναφέρεται και σε κομματικά ντοκουμέντα) πάνω από τις χώρες με ενδιάμεση θέση στο ιμπεριαλιστικό σύστημα μετατρέπει διαλεκτικά την ποσότητα σε ποιότητα, την αλληλοεξάρτηση σε εξάρτηση, με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Ναι μεν οι καπιταλιστές όλων των χωρών είναι ληστές, αλλά άλλος είναι ο ρόλος των G8, ακόμα και της Ινδίας, της Κίνας, της Βραζιλίας, κλπ. και άλλος χωρών σαν την Ελλάδα και πρέπει το: «εξαρτημένη θέση» να τονιστεί στα ντοκουμέντα του 18ου Συνεδρίου. Κατά τη γνώμη μου.
Και τέλος για τον «Ρ» που εκτός από καθοδηγητής είναι και η βιτρίνα του Κόμματος. Εδώ και πολύ καιρό, πολύ συχνά εμφανίζεται το φαινόμενο να υπάρχουν θολές φωτογραφίες με διπλά είδωλα, κάτι που φτάσαν να χτυπήσουν μέχρι και οι «φαϊνάνσιαλ τάιμς» (γνωστό πως το ΚΚΕ είναι ο καημός όλων των καπιταλιστών). Αντί να πηγαίνουμε μπροστά, πάμε πίσω. Πώς γίνεται αυτό, όταν, ειδικά τον τελευταίο καιρό κάνουμε πολύ καλές και από αισθητική πλευρά εκδηλώσεις; Ποια είναι η στάση μας απέναντι στην εργασία; Γνώμη μου πως τα φύλλα μέχρι τελευταίου πρέπει να ελέγχονται και τα κακέκτυπα να πολτοποιούνται, άσχετα το κόστος. Στο κάτω-κάτω οι κομμουνιστές με αυταπάρνηση και επιτυχία θα κάνουν μια ακόμα οικονομική εξόρμηση, αν χρειαστεί.
Γιώργος Φιλίππου
Αχτίδα Μεταφορών
Ριζοσπάστης - 27 Ιανουαρίου 2009
