Ξανά το φάντασμα που κομμουνισμού πλανιέται πάνω από την Ευρώπη. Για μια ακόμη φορά αντιδραστικά ιεροεξεταστήρια, κοινοβούλια της αστικής τάξης και ποικίλοι προπαγανδιστικοί μηχανισμοί, από κοινού με τις κατασταλτικές υπηρεσίες της άρχουσας τάξης, έχουν αφοσιωθεί στον εξορκισμό του.
Η άρχουσα τάξη παίρνει όλα εκείνα τα πολιτικά, ιδεολογικά, οργανωτικά, στρατιωτικά, αστυνομικά κλπ. μέτρα που θεωρεί απαραίτητα για τη διαιώνιση της κυριαρχίας της, για την αποτροπή της ανατροπής της. Θα έχουν ιστορικό όμως αποτέλεσμα οι προετοιμασίες της, θα της εξασφαλίσουν τη νίκη οι διατεταγμένες δυνάμεις της; Οχι.
Συναγωνιστές, η ιστορία της ανθρωπότητας από την εποχή ακόμη της Κομμούνας του Παρισιού και περισσότερο συγκεκριμένα από την προετοιμασία και την εκδήλωση της Οχτωβριανής Επανάστασης έχει εισέλθει πλέον οριστικά - κι αυτό είναι αντικειμενικό - στην εποχή της επαναστατικής αμφισβήτησης του καπιταλιστικού κοινωνικο-οικονομικού σχηματισμού, στην εποχή της ανατροπής του συστήματος της μισθωτής εργασίας.
Οι όροι για την αντικειμενική αυτή δυνατότητα έχουν ήδη διαμορφωθεί στα πλαίσια του σημερινού εκμεταλλευτικού συστήματος και αναφέρομαι βέβαια στην αλματική ανάπτυξη των ικανοτήτων του ανθρώπου να παράγει φθηνά και ποιοτικά, στις νέες τεχνολογίες που προσφέρουν ασύλληπτες ικανότητες ποσοτικής και ποιοτικής ανάπτυξης και αύξησης του παραγόμενου κοινωνικού πλούτου, αλλά επίσης προσφέρουν σήμερα για πρώτη φορά στην ανθρώπινη ιστορία τη δυνατότητα του άμεσου ελέγχου τόσο του πεδίου παραγωγής, διανομής και διαχείρισης, όσο και όλων των πτυχών που σχετίζονται με το διοικητικό έλεγχο της κοινωνίας.
Θα μπορούσε να ειπωθεί επιγραμματικά, με βάση και τα προηγούμενα, ότι οι νέες τεχνολογίες σήμερα έχουν ισχυρή ιστορική παραλληλία με τον ατμό της εποχής της πρώτης βιομηχανικής επανάστασης. Πραγματικά, η εμφάνιση των ατμοκίνητων εργαλείων παραγωγής με την τότε ριζοσπαστική τους σημασία διευκόλυνε καταλυτικά την ανατροπή της φεουδαρχίας.
Βρισκόμαστε, λοιπόν, από την άποψη των αντικειμενικών προϋποθέσεων σε πλήρη ετοιμότητα ως ανθρωπότητα, ως εκείνο το τμήμα του παγκόσμιου πληθυσμού που από τη θέση του οφείλει και καλείται να ανατρέψει το βάρβαρο και αναχρονιστικό σύστημα της μισθωτής εργασίας.
Στην ιστορική αυτή ανάγκη το παγκόσμιο αντικαπιταλιστικό κίνημα οφείλει να απαντήσει παρεμβαίνοντας οργανωμένα και με σχέδιο στις συνειδήσεις εκείνων που από τη θέση τους στη διαδικασία της παραγωγής οφείλουν και μπορούν να πραγματοποιήσουν τη νέα κοινωνία.
Τι θα μπορούσε όμως σήμερα να ειπωθεί για τη νέα, τη σοσιαλιστική κοινωνία, κάτω από την πείρα που έχει σήμερα συσσωρευτεί; Ποια θα είναι τα χαρακτηριστικά της; Πώς θα οργανωθεί η παραγωγή, αλλά και το αντίστοιχο εποικοδόμημα;
Απαντήσεις σ' όλα αυτά έχουν δώσει τόσο οι κλασικοί, όσο και η εμπειρία της πρώτης χρονικά υπολογίσιμης προσπάθειας να δημιουργήσει κοινωνία χωρίς εκμεταλλευτές στο χώρο της πρώην Σοβιετικής Ενωσης.
Οι κλασικοί, τόσο ο Μαρξ, όσο και οι Λένιν - Ενγκελς, βγάζοντας συμπεράσματα από την Παρισινή Κομμούνα, αλλά και την πείρα της εποχής τους, συμπέραναν ότι
α) Το προλεταριάτο θα χρησιμοποιήσει την πολιτική του κυριαρχία για να αποσπάσει βαθμιαία από την αστική τάξη όλο το κεφάλαιο, για να συγκεντρώσει όλα τα εργαλεία παραγωγής στα χέρια του κράτους, δηλαδή του οργανωμένου σαν κυρίαρχη τάξη προλεταριάτου και για να αυξήσει όσο μπορεί πιο γρήγορα τη μάζα των παραγωγικών δυνάμεων1.
β) Στο προλεταριάτο χρειάζεται το κράτος - αυτό το επαναλαμβάνουν όλοι οι οπορτουνιστές, οι σοσιαλσοβινιστές και οι καουτσκιστές, βεβαιώνοντας πως τέτοια είναι η διδασκαλία του Μαρξ, «λησμονώντας» να προσθέσουν ότι, πρώτο, κατά τον Μαρξ, στο προλεταριάτο «χρειάζεται μόνο ένα κράτος που να αρχίσει αμέσως να απονεκρώνεται» και που να μην μπορεί παρά να απονεκρώνεται. Και δεύτερο οι εργαζόμενοι χρειάζονται το «κράτος» δηλαδή το οργανωμένο σε κυρίαρχη τάξη προλεταριάτο.
γ) Το κράτος αυτό που απονεκρώνεται, διαβάζουμε επίσης στο «Κράτος και επανάσταση» του Λένιν, θα είναι όργανο της δικτατορίας επί της μικρής μειοψηφίας των πρώην εκμεταλλευτών από την τεράστια πλειοψηφία του λαού, δημοκρατικό με νέο τρόπο (για τους προλετάριους και τους φτωχούς γενικά) και με νέο τρόπο δικτατορικό (ενάντια στην αστική τάξη) σε μια περίοδο όπου η ταξική πάλη θα έχει πρωτάκουστη οξύτητα στις μορφές της, μέχρι την οριστική εκμηδένιση της αστικής τάξης. Η περίοδος αυτή θα είναι περίοδος τσακίσματος της παλιάς κρατικής μηχανής, της υπαλληλοκρατίας, της γραφειοκρατίας, που καταπνίγουν τα πάντα. Θα είναι περίοδος δημιουργίας των νέων θεσμών και μορφών κρατικής εξουσίας. Θεσμοί και μορφές που δε θα είναι πια κρατικές με την πλήρη έννοια.
Η σοσιαλιστική επανάσταση είναι υποχρεωμένη να διατηρήσει για ένα μεταβατικό χρονικό διάστημα ένα «μισοκράτος» για να διασφαλίσει την ύπαρξή της, να προστατέψει τα πρώτα βήματα της νέας κοινωνίας από τους πρώην εκμεταλλευτές και τους διεθνείς συμμάχους τους, ένα μισοκράτος με ελάχιστη σχέση με το σημερινό γραφειοκρατικό κράτος-τέρας της μειοψηφίας, ένα μισοκράτος στο οποίο η κυρίαρχη τάξη, το προλεταριάτο και οι σύμμαχοί του θα κυριαρχούν άμεσα χωρίς διοικητικούς διαμεσολαβητές και όπου η επαναστατική πρωτοπορία της εργατικής τάξης (το πολιτικό της κόμμα) θα επιδιώκει να διατηρεί μόνιμα την ιδεολογική ηγεμονία.
Μια νέα κοινωνία, όπου τα μέσα παραγωγής θα διευθύνονται σε κάθε επίπεδο άμεσα από τους εκπροσώπους της παραγωγικής μονάδας (σε όλα τα επίπεδα), αιρετούς και ανακλητούς ανά πάσα στιγμή, οι οποίοι θα πλαισιώνονται για μια ιστορική περίοδο από επιστήμονες.
Αυτή μπορεί να είναι, χωρίς φυσικά συνταγές για τις κουζίνες του μέλλοντος, η μορφή της επαναστατικής δημοκρατίας των εργαζομένων παραγωγών χωρίς επαγγελματίες κρατικούς λειτουργούς, χωρίς ξεχωριστό στρώμα διοίκησης πάνω από την κοινωνία.
Τελειώνοντας, συναγωνιστές, θα αναφερθώ περιορισμένα στη διαμάχη που έχει προκύψει κι από τις στήλες του κομματικού εντύπου του «Ρ» ανάμεσα σε όσους αποτιμούν θετικά και όσους αντίθετα «αρνητικά» την ιστορική προσωπικότητα του Ιωσήφ Τζουγκασβίλι.
Πιστεύω πως η αντιπαράθεση αυτή ιδιαίτερα με τον τρόπο που μέχρι στιγμής αυτή διεξάγεται, κύρια από την πλευρά των υποστηρικτών (δυστυχώς με ύβρεις, ειρωνείες και αστήρικτους πολιτικά χαρακτηρισμούς περί οπορτουνισμού), είναι μάννα εξ ουρανού για τον ιδεολογικο-πολιτικό ταξικό μας αντίπαλο.
Το κίνημα χρειάζεται οργάνωση, περιφρούρηση, ανάπτυξη, με τη συσπείρωση νέων δυνάμεων, με την ενότητα όλων των δυνάμεων που επιδιώκουν την ανατροπή του καπιταλισμού.
Με μέτωπο σταθερό ενάντια στην αστική ιδεολογία και τα κόμματά της, ενάντια επίσης στην αριστερά του συστήματος (ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ κλπ.).
Με ανάπτυξη της γνώσης της κοσμοθεωρίας που θα προκύψει από τη μελέτη των κλασικών και την κριτική ματιά στα έργα διανοητών όπως του Αντ. Γκράμσι.
Μας χρειάζεται, τέλος, για να κλείσω, ανάπτυξη της οργανωτικής μορφής του μετώπου με επιτροπές ανά περιοχή - γειτονιά - εργασιακό χώρο με πιο χαλαρή οργανωτική μορφή αρχικά σε σχέση με τις ΚΟΒ του ΚΚΕ και τις ΟΒ της ΚΝΕ.
Είμαι πεπεισμένος για τη δυνατότητα της νέας εφόδου στον ουρανό.
Η επανάσταση θα νικήσει.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1) «Κομμουνιστικό Μανιφέστο» ΜΑΡΞ - ΕΝΓΚΕΛΣ.
Μερτζανάκης Γιώργος
Ν. Ιωνία - Αθήνα
Ριζοσπάστης - 28 Ιανουαρίου 2009
