Από τη στιγμή της επικράτησης της Οχτωβριανής επανάστασης οι ιμπεριαλιστές όπως ήταν φυσικό έκαναν τα πάντα για να την ανατρέψουν. Οι δύο ένοπλες επεμβάσεις με την ΑΝΤΑΝΤ το 1918 και τη ναζιστική επέμβαση το 1941 απέτυχαν. Μετά από αυτά, η αντικομμουνιστική εκστρατεία παίρνει άλλες μορφές: Ψυχρός πόλεμος, ξέφρενο κυνήγι εξοπλισμών για οικονομική εξάντληση των σοσιαλιστικών χωρών, διάδοση συκοφαντιών και τερατωδών ψεμάτων (π.χ. λιμός στην Ουκρανία το 1932 με υπαίτιο ...τον Στάλιν), τρομοκράτηση των μικροαστών «νοικοκυραίων», εκμετάλλευση της θρησκευτικής αποβλάκωσης.
Παρ' όλα αυτά, το σοσιαλιστικό οικοδόμημα έμενε κάστρο άπαρτο. Επρεπε, λοιπόν, να πέσει από τα μέσα όπως και έγινε τελικά. Θεωρώ κυρίαρχη αιτία των αντεπαναστατικών ανατροπών την οπορτουνιστική διάβρωση - μετάλλαξη των Κομμουνιστικών Κομμάτων.
Πρώτος «μεταλλαγμένος» ηγέτης ήταν ο Τίτο. Στις παρατηρήσεις Στάλιν - Μόλοτοφ για τον κίνδυνο του οπορτουνισμού απαντά με διαγραφές χιλιάδων λενινιστικών στελεχών του ΚΚ Γιουγκοσλαβίας, χτυπά πισώπλατα το ελληνικό κομμουνιστικό κίνημα, κλείνοντας τα σύνορα στα τμήματα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας το 1949. Κάνει αντικομμουνισμό με μαρξιστική μεταμφίεση και στηρίζεται από τους ιμπεριαλιστές με δεκάδες εκατομμύρια δολάρια. Το πρώτο ισχυρό πλήγμα στο σοσιαλιστικό σύστημα από τα μέσα είναι γεγονός.
Στο μεταξύ, το ΚΚΣΕ είχε πληρώσει βαρύτατο φόρο αίματος στα πεδία των μαχών με το ναζισμό. Χιλιάδες πρωτοπόρα και έμπειρα μπολσεβίκικα μέλη και στελέχη του χάνονται και αντικαθίστανται από άπειρα αλλά και μικροαστικά - καριερίστικα στοιχεία.
Αφετηρία στην οπισθοδρόμηση του Διεθνούς Κομμουνιστικού κινήματος στάθηκε το 20ό Συνέδριο του ΚΚΣΕ το 1956.
Η ανάδειξη του Χρουστσόφ στην ηγεσία, η διαγραφή εκατοντάδων χιλιάδων μπολσεβίκων, η δαιμονολογία στο πρόσωπο του Στάλιν και ο ιδεολογικός οπορτουνιστικός βομβαρδισμός των σοβιετικών πολιτών και των ΚΚ όλου του κόσμου, είχε τραγικά αποτελέσματα.
Στις ηγεσίες των περισσότερων ΚΚ αναρριχώνται ή επιβάλλονται «μεταλλαγμένοι». Αρχίζουν οι συμβιβασμοί και οι υποχωρήσεις απέναντι στον ιμπεριαλισμό, καλλιεργούνται αυταπάτες για ειρηνικά - κοινοβουλευτικά περάσματα στο σοσιαλισμό χωρίς επανάσταση, η κοινωνική ιδιοκτησία στην ΕΣΣΔ ψαλιδίζεται (διάλυση Μηχανοτρακτερικών Σταθμών το 1958).
Ο Μπρέζνιεφ που διαδέχεται τον Χρουστσόφ ακολουθεί ουσιαστικά την ίδια πολιτική του προκατόχου του. Ο αντισταλινισμός συνεχίζεται. Οι μαρξιστικές - λενινιστικές απόψεις θάβονται και αντικαθίστανται από άλλες «ανανεωτικές».
Το τελευταίο και μεγαλοφυές έργο του Στάλιν «Οικονομικά Προβλήματα του Σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ» αποσύρεται από τις βιβλιοθήκες. Οι ιδέες που περιείχε, ιδιαίτερα για την εμπορευματική παραγωγή και το νόμο της αξίας, βρέθηκαν τεχνητά εκτός μαρξιστικής επιστήμης (βλ. Νίνα Αντρέγιεβα, ΚΟΜΕΠ 1/1998).
Η σοβιετική δημοκρατία γίνεται πια δημοκρατία όλου του λαού, το ΚΚΣΕ δεν είναι πια κόμμα των σοβιετικών εργατών αλλά το κόμμα όλου του λαού.
Το δοξασμένο Στάλινγκραντ μετονομάζεται σε Βόλγκογκραντ και σταλινικοί ηγέτες όπως ο Νίκος Ζαχαριάδης βιώνουν την απαξίωση, την απομόνωση, τις διώξεις. Ο ηγέτης του ΚΚΕ Ν. Ζαχαριάδης αποκαθηλώνεται πραξικοπηματικά στην Πλατιά Ολομέλεια του 1956 και πεθαίνει την Μπρεζνιεφική περίοδο εξόριστος στο Σοργκούτ της Σιβηρίας το 1973.
Τους ιλιγγιώδεις ρυθμούς ανάπτυξης της ΕΣΣΔ της σταλινικής περιόδου, διαδέχονται η στασιμότητα, η διαφθορά και ο παράνομος πλουτισμός από οικονομικές δραστηριότητες με σκοπό το ατομικό κέρδος, αναπτύχθηκε δηλ. η λεγόμενη «Δεύτερη Οικονομία».
Η μελέτη σε βάθος της Δεύτερης Οικονομίας μέσα σε σοσιαλιστικό περίγυρο, έχει τεράστια σημασία στη μελέτη της σοσιαλιστικής οικοδόμησης και των αντεπαναστατικών ανατροπών.
Χρειάζονται απαντήσεις τα παρακάτω κρίσιμα ερωτηματικά:
- Γιατί και πώς εμφανίστηκε η Δεύτερη Οικονομία;
- Πότε αναπτύχθηκε και τι έκταση πήρε;
- Ποια ήταν η κοινωνική της βάση;
- Γιατί το σοσιαλιστικό κράτος και το ΚΚΣΕ έδειξαν ανοχή ή και εύνοια στο φαινόμενο αυτό;
Τα άρθρα και οι μελέτες που δημοσιεύτηκαν στο «Ριζοσπάστη» και στην ΚΟΜΕΠ δίνουν αρκετά πειστικές απαντήσεις ειδικά για την ΕΣΣΔ. Για τις υπόλοιπες σοσιαλιστικές χώρες θα χρειαστούν εξειδικευμένες μελέτες από μαρξιστές - λενινιστές επιστήμονες.
Η Δεύτερη Οικονομία υπήρχε στην ΕΣΣΔ από την εποχή του Λένιν και είχε δυο μορφές:
Η νόμιμη μορφή ήταν η Νέα Οικονομική Πολιτική (ΝΕΠ) που παραχωρούσε προσωρινά τομείς της οικονομίας σε καπιταλιστές, χωρίς δικαιώματα ιδιοκτησίας ή άλλα πολιτικά δικαιώματα.
Οι οικονομικές και νομικές πλευρές ελέγχου των Νέπμαν ήταν τέτοιες που όπως έλεγε ο Λένιν «με μη κομμουνιστικά χέρια να χτίζουμε τον κομμουνισμό».
Αλλες νόμιμες ιδιωτικές οικονομικές δραστηριότητες ήταν:
- Ιδιωτικά αγροτεμάχια περιοριζόμενα σε 3/4 του εκταρίου. Τα προϊόντα τους πωλούνταν στις κολχόζνικες αγορές.
- Διάφοροι επαγγελματίες όπως τεχνίτες επισκευής σπιτιών σε αγροτικές περιοχές και τεχνίτες σε διάφορα επουσιώδη επαγγέλματα.
Αυτή η νόμιμη ιδιωτική δραστηριότητα δεν αποτελούσε ένα σημαντικό πρόβλημα. Ο κοινωνικοποιημένος τομέας της σοσιαλιστικής οικονομίας δε θα μπορούσε να αναλάβει (χωρίς μεγάλο κόστος) την κάθε μικρή επισκευή, υπηρεσία ή μικρή ανταλλαγή αγαθών.
Γεγονός είναι πάντως ότι μέσα στα σπλάχνα της νόμιμης ατομικής οικονομικής δράσης γεννήθηκε η παράνομη μορφή, η δίψα για ατομική κερδοσκοπία.
Η Αντρέγιεβα γράφει:
«Μέχρι το 1956 βασική κατεύθυνση και δείκτης ποιότητας της δουλειάς των επιχειρήσεων ήταν η μείωση του κόστους των προϊόντων και η αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας. Το 20ό Συνέδριο αντικατέστησε αυτούς τους δείκτες από το κέρδος σε χρήμα... Οποιαδήποτε εισαγωγή ανακαλύψεων, ευρεσιτεχνιών και κάθε τι που θα μπορούσε να δημιουργήσει προσωρινή μείωση του κέρδους απαγορευόταν κατηγορηματικά. Η σοσιαλιστική οικονομία άρχισε να απορρίπτει την επιστήμη ...» (ΚΟΜΕΠ 1/1998).
Η παράνομη κερδοσκοπία αναπτύσσεται γοργά με την ανοχή ή και την ενθάρρυνση του κράτους.
Από το βιβλίο των κομμουνιστών πανεπιστημιακών καθηγητών Ρότζερ Κίραν και Τόμας Κένι «Ο προδομένος Σοσιαλισμός» διαβάζουμε:
«Η ιδιωτική παραγωγή παίρνει τη μορφή πλήρως ανεπτυγμένων παράνομων καπιταλιστών με επενδύσεις κεφαλαίων, παραγωγή και πώληση εμπορευμάτων στη μαύρη αγορά».
«Η ιδιωτική οικονομική δραστηριότητα ουδέποτε εξαλείφθηκε πλήρως στο Σοσιαλισμό, όμως αφού περιορίστηκε επί Στάλιν, αναβίωσε με μια νέα ζωτικότητα επί Χρουστσόφ, γνώρισε άνθηση επί Μπρέζνιεφ και αντικατέστησε την κυρίαρχη σοσιαλιστική οικονομία επί Γκορμπατσόφ και Γιέλτσιν» (ΚΟΜΕΠ 6/2007).
Τι έκταση πήρε η Δεύτερη Οικονομία;
Η Κοριάγκινα, κορυφαία σοβιετική ειδικός πάνω σ' αυτό το θέμα, υπολόγισε ότι η ετήσια αξία των παράνομων αγαθών και υπηρεσιών αυξήθηκε από 5 δισ. ρούβλια το 1960 σε 90 δισ. στα τέλη της δεκαετίας του 1980 δηλ. αυξήθηκε 18 φορές!!!
Αυτός ο οικονομικός υπόκοσμος μαζί με τμήματα της ελιτίστικης διανόησης και άλλα αντισοσιαλιστικά στοιχεία αποτέλεσαν την κοινωνική βάση της αντεπανάστασης. Είναι πια φανερό ότι ο σπόρος της αντεπανάστασης είχε πέσει και καλλιεργηθεί δεκαετίες πριν από την έφοδο της Γκορμπατσοφικής συμμορίας.
Οι εισοδηματικές ανισότητες που δημιουργήθηκαν προκάλεσαν έντονη λαϊκή δυσαρέσκεια και κλόνισαν την πίστη πολλών ανθρώπων για τη δικαιοσύνη και την υπεροχή του σοσιαλιστικού συστήματος.
Η οπορτουνιστική διάβρωση του ΚΚΣΕ, η εξαγορά στελεχών του Κόμματος και του κρατικού μηχανισμού (που είχε τριπλασιαστεί σε σχέση με τη σταλινική περίοδο), εξασφάλισε πλήρη ασυδοσία στη δράση των εγκληματικών στοιχείων.
Ο Γκούροβ, ανώτατος αξιωματικός της αστυνομίας της ΕΣΣΔ, συνέδεσε τη Δεύτερη Οικονομία με το οργανωμένο έγκλημα και τη διαφθορά μέσα στο Κόμμα:
«Το οργανωμένο έγκλημα αναπτύχθηκε τη δεκαετία του '60 επί Χρουστσόφ. Ηταν αδύνατον να διανοηθεί κανείς ισχυρές ομάδες οργανωμένου εγκλήματος επί Στάλιν ... Αυτό που ακολούθησε μετά στη χώρα ήταν ο ηθικός κώδικας του πλιατσικολόγου» (ΚΟΜΕΠ 6/2007).
Το Δεκέμβρη του 1991 η Γιελτσινική μαφία γίνεται κυβέρνηση. Η εφημερίδα ΚΟΜΣΟΜΟΛΣΚΑΓΙΑ ΠΡΑΒΔΑ μας δίνει μια γεύση από τις πολλές γκανγκστερικές επιδρομές που άρχισαν στον εθνικό πλούτο της ΕΣΣΔ:
«Το κράτος παραχώρησε την εκμετάλλευση 76 πετρελαιοπηγών της Σιβηρίας σε απίθανες αυτοσχέδιες εταιρίες ... παραχώρησε άδειες εξαγωγής πετρελαίου σε ανθρώπους που δε γνώριζαν ούτε τη μυρωδιά του ... ο ίδιος ο Γκορμπατσόφ ευνοεί την εταιρία "Τιουμέν" που χρωστάει τη δημιουργία της στην Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΣΕ!!!» (Οικονομικός Ταχυδρόμος, 26.12.1991).
Ο οπορτουνιστικός κατήφορος οδήγησε στον έσχατο ξεπεσμό - εκφυλισμό το πάλαι ποτέ ηρωικό ΚΚΣΕ.
Είναι βαθιά νυχτωμένοι όσοι πιστεύουν ότι αυτό είναι το τέλος της ιστορίας. Η εργατική τάξη αντλώντας πολύτιμη πείρα από τα φαινόμενα αυτά θα διαφυλάξει σαν κόρη οφθαλμού τα μαρξιστικά - λενινιστικά χαρακτηριστικά του ανώτατου δημιουργήματός της, του Κομμουνιστικού Κόμματος.
Η ταξική πάλη συνεχίζεται ...
Σοφίου Αντώνης
Ηράκλειο, Κρήτης
Ριζοσπάστης - 16 Νοεμβρίου 2008
