6ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ - ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ

Α. Το κύριο καθήκον της ολόπλευρης ισχυροποίησης του ΚΚΕ

66. Οδηγός για την εκτίμηση της πορείας του Κόμματος αποτελεί το κύριο καθήκον που προσδιόρισε το 17ο Συνέδριο: Η ολόπλευρη ισχυροποίηση του ΚΚΕ, ιδεολογικοπολιτική και οργανωτική, η οποία αποτελεί τον αναγκαίο όρο για την οικοδόμηση του Αντιιμπεριαλιστικού Αντιμονοπωλιακού Δημοκρατικού Μετώπου (ΑΑΔΜ) και την ανάπτυξη του αντιιμπεριαλιστικού αντιμονοπωλιακού αγώνα. Αυτός ο αγώνας κάτω από προϋποθέσεις μπορεί να οδηγήσει στην κατάκτηση της εξουσίας από την εργατική τάξη και τους συμμάχους της, στο σοσιαλισμό, που συνιστά τη μοναδική απάντηση στην ιμπεριαλιστική βαρβαρότητα, στην καπιταλιστική καταπίεση και στην εκμετάλλευση.

Το 17ο Συνέδριο ανέδειξε ως βασική αδυναμία του Κόμματος την ενιαία δουλειά με βάση τη στρατηγική σε όλους τους κρίκους, από την ΚΕ που έχει και την πρώτη ευθύνη έως την ΚΟΒ. Υπογράμμιζε τη σημασία να κατακτηθεί η ικανότητα δημιουργικής εξειδίκευσης της στρατηγικής στο χώρο, κατά κλάδο, κατά περιοχή, κατά κίνημα. Να δοθεί βάρος στην κομματική οικοδόμηση ιδιαίτερα στους κλάδους και τις επιχειρήσεις, να ενισχυθούν οι υπάρχουσες ΚΟΒ στους τόπους δουλειάς. Ανέδειξε τη σημασία που έχει να προχωρήσει η αναδιάταξη δυνάμεων, ώστε να συγκεντρωθεί η προσοχή στην εργατική τάξη και την κατά κλάδο δουλειά, να προσανατολιστεί στην εργατική τάξη και τη νεολαία η δραστηριότητα των Οργανώσεων που συγκροτούνται σε εδαφική βάση.

Το συνέδριο υπογράμμιζε επίσης τη σημασία του συνδυασμού της ιδεολογικοπολιτικής δουλειάς με τα οργανωτικά μέτρα που διευκολύνουν τον προσανατολισμό στο εργατικό κίνημα πριν απ? όλα και στη νεολαία, ώστε αυτός να αποκτά πρακτικό χαρακτήρα.

67. Τα τέσσερα χρόνια που διανύθηκαν συνιστούν μια ιδιαίτερης σημασίας περίοδο στη συνολική δράση του Κόμματος των τελευταίων 20 χρόνων, γιατί έγινε πιο συστηματική και επίμονη προσπάθεια να συγκεντρωθεί η προσοχή στην αφομοίωση της στρατηγικής του Κόμματος, του Προγράμματός του, να προωθείται ενιαία η δράση στη βάση της στρατηγικής.

Το ΚΚΕ έκανε θετικά βήματα, ώστε να γίνει ένα κόμμα πιο έμπειρο, ατσαλωμένο, να δρα κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες. Να στέκεται, όσο είναι δυνατόν, στο ύψος των περιστάσεων, ανάλογα με τις εξελίξεις, τις στροφές και τις καμπές του αγώνα. Δε χωρά αυτοϊκανοποίηση και επανάπαυση, γιατί ακόμα ο στόχος αυτός δεν έχει φτάσει σε υψηλό βαθμό εκπλήρωσης. Παραμένει ακόμα στόχος προς κατάκτηση.

68. Στο διάστημα που μεσολάβησε έγινε μια ορισμένη προσπάθεια να καλλιεργηθεί το έδαφος για τη διεύρυνση των συσπειρώσεων που έχουν συγκροτηθεί τα προηγούμενα χρόνια στο εργατικό κίνημα, στο αγροτικό, στο χώρο των αυτοαπασχολούμενων και μικρών επιχειρηματιών, προσπάθεια ενταγμένη στη συγκρότηση του ΑΑΔΜ. Χάρη στις προσπάθειες του Κόμματος και την κοινή δράση με συνεργαζόμενες δυνάμεις και άλλους αγωνιστές και αγωνίστριες, οι συσπειρώσεις αυτές έχουν σταθεροποιηθεί, σημειώθηκε μια ορισμένη διεύρυνση, ιδιαίτερα στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα με τη συνεργασία με μεγαλύτερο αριθμό σωματείων. Ξεκίνησαν οι πρώτες προσπάθειες για το συντονισμό των συσπειρώσεων αυτών. Διαμορφώνεται ένα ριζοσπαστικό ρεύμα που εκτιμά το ρόλο του Κόμματος και τις θέσεις του, πράγμα που εκδηλώθηκε και στις εθνικές εκλογές του 2007, αλλά και στη συμμετοχή σε δραστηριότητες που αναπτύσσει το Κόμμα, στις συσπειρώσεις όπου συμμετέχει. Η κοινωνική συμμαχία που αποτελεί θεμέλιο και για τη συγκρότηση του Αντιιμπεριαλιστικού Αντιμονοπωλιακού Δημοκρατικού Μετώπου βρίσκεται σε εμβρυακό στάδιο.

Παραμένει επίκαιρη η εκτίμηση που περιέχεται στο Πρόγραμμα του Κόμματος ότι η δημιουργία του Μετώπου θα έχει ως αφετηρία την προώθηση της αντιμονοπωλιακής συμμαχίας στο κοινωνικό επίπεδο, στο έδαφος της ταξικής πάλης. Θα προωθείται όσο κερδίζει έδαφος η αναγκαιότητα ανατροπής στο επίπεδο της εξουσίας, όσο αποκτά ευρύτερη επιρροή η πολιτική πρόταση του Κόμματος, όσο πιο γρήγορα ισχυροποιείται ολόπλευρα το ΚΚΕ και ενισχύεται ο ταξικός πόλος στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα.

Ο σπόρος για το Μέτωπο καλλιεργήθηκε πιο συγκεκριμένα την περίοδο αυτή, κυρίως γιατί το ΚΚΕ άνοιξε ευρύτερα στο λαό την εναλλακτική πρόταση εξουσίας, που εκλαϊκεύεται τώρα πιο πλατιά, πιο μεθοδικά. Η λαϊκή πείρα σήμερα είναι πιο πλούσια λόγω των συνεπειών που προκύπτουν από τις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις.

69. Το ΚΚΕ έχει σοβαρή συμβολή στις εσωτερικές εξελίξεις, στους μεγάλους αγώνες και κινητοποιήσεις των εργαζομένων και της νεολαίας, στις θετικές διεργασίες συνείδησης που σημειώνονται, ανεξάρτητα αν ακόμα δεν αποκρυσταλλώνονται σε μια ευρύτερη αντιμονοπωλιακή αντιιμπεριαλιστική συνείδηση. Συστηματικά και με επιχειρήματα αποκάλυψε την ταύτιση στρατηγικής ανάμεσα στη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, το ρόλο του ρεφορμισμού και του οπορτουνισμού. Συνέβαλε στην ανάπτυξη και νέων μετώπων αντίστασης στις κυβερνητικές επιλογές, με αποτέλεσμα την επιβράδυνση των αναδιαρθρώσεων.

Το ΚΚΕ πολύ έγκαιρα έθεσε πλατιά και καθαρά το ζήτημα ότι οι εργαζόμενοι θα ωφεληθούν από την αποδυνάμωση και των δύο κομμάτων εξουσίας και από την οποιαδήποτε δυσκολία στη λειτουργία του αστικού πολιτικού συστήματος. Με τόλμη έθεσε το καθήκον του λαϊκού κινήματος να αξιοποιεί οποιαδήποτε μορφή κρίσης του πολιτικού συστήματος, κόντρα στα παραπλανητικά και εκβιαστικά τρομοκρατικά διλήμματα, σε ριζική αντίθεση με τη στάση όλων των άλλων κομμάτων, που με κάθε τρόπο ενδιαφέρονται για την ευρυθμία και ισχύ του αστικού πολιτικού συστήματος. Το ΚΚΕ άνοιξε με καθαρό, επιθετικό και συγκεκριμένο τρόπο το θέμα της ρήξης και ανατροπής με στόχο την αλλαγή στο επίπεδο της εξουσίας.

Αποκάλυψε τα σχέδια διαδοχής του κλασικού δικομματικού συστήματος εναλλαγής, στην περίπτωση που αυτό εξαντλήσει τις δυνατότητές του. Απογύμνωσε τον πραγματικό χαρακτήρα των διάφορων μορφών διαχείρισης, τα ιδεολογήματα της σοσιαλδημοκρατίας και του οπορτουνισμού για μια δήθεν φιλολαϊκή διαχείριση των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων και της «απελευθερωμένης» ευρωενωσιακής αγοράς.

Η πολιτική και μαζική δράση του ΚΚΕ προκαλεί τα συγκεντρωμένα πυρά του συστήματος, από την άλλη υποχρεώνει σε αρκετές περιπτώσεις και τις δυνάμεις που αντιπολιτεύονται την εκάστοτε κυβέρνηση, αλλά και την ίδια την κυβέρνηση, να παίρνουν υπόψη τις θέσεις του. Προβαίνουν σε ορισμένους φραστικούς ελιγμούς, που βεβαίως παραπλανούν, όμως συνιστούν και το μέτρο της απήχησης της στρατηγικής μας, των θέσεων και αιτημάτων μας. Αναγνωρίζουν την όξυνση των λαϊκών προβλημάτων, προσπαθούν όμως συστηματικά να αποκρύβουν τις αιτίες και βεβαίως το δρόμο επίλυσής τους. Οργανώνουν συστηματικά την ιδεολογική αντεπίθεση συκοφαντώντας και διαστρεβλώνοντας την πορεία σοσιαλιστικής οικοδόμησης στον 20ό αιώνα ώστε να αθωώσουν και να εξιδανικεύσουν το καπιταλιστικό σύστημα.

Χωρίς το ΚΚΕ και την ιδεολογικοπολιτική του παρέμβαση στην αντιπαράθεση με τις αστικές πολιτικές δυνάμεις και τον οπορτουνισμό, θα υπήρχαν χαμηλότερης έντασης αγώνες, με μεγαλύτερη άνεση θα προωθούνταν οι αναδιαρθρώσεις.

70. Η βασανιστική πορεία ανασυγκρότησης του Κόμματος που ξεκίνησε από το 14ο Συνέδριο φέρνει πιο ορατά αποτελέσματα και αποκρυσταλλώματα αυτή την τετραετία. Αμβλύνονται σταδιακά οι βασικές αδυναμίες στην ιδεολογικοπολιτική δουλειά του Κόμματος, στον προσανατολισμό του στην εργατική τάξη. Καλύφθηκε μια ορισμένη απόσταση που το χώριζε από το στόχο να δουλεύει ικανοποιητικά με βάση τη στρατηγική του. Με μεγαλύτερη ικανότητα εξειδικεύει και προσαρμόζει τη γενική πολιτική γραμμή του στα γενικότερα λαϊκά προβλήματα, στην ανάδειξή τους και στην ενότητά τους, αλλά και κατά κλάδο, κατά περιοχή, στην εξειδίκευση και προσαρμογή στην πολιτική αναμέτρηση και μαζική πάλη. Με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα προχώρησε η αναδιάταξη των δυνάμεων για την ενίσχυση της δουλειάς μας στην εργατική τάξη, στην κομματική οικοδόμηση στα εργοστάσια και χώρους εργασίας.

Εγινε πρόοδος στη διαμόρφωση θέσεων σε ζητήματα της σύγχρονης ιδεολογικοπολιτικής πάλης. Πρόοδος σημειώθηκε στην οργάνωση της εσωκομματικής μόρφωσης που οργανώνεται κεντρικά από την ΚΕ και τοπικά από τις Επιτροπές Πόλεων και Περιοχών, τόσο με τη λειτουργία σχολών όσο και σεμιναρίων. Βελτιώθηκε επίσης το σύστημα της εσωκομματικής μόρφωσης που οργανώνει το ΚΣ της ΚΝΕ.

Διευρύνθηκε η παρέμβαση του Κόμματος σε μέτωπα πάλης όπου τα προηγούμενα χρόνια είχε σχετική υστέρηση, όπως σε ζητήματα πολιτικής προστασίας, κοινωνικών υποδομών, πρόληψης και πρόνοιας, για τα άτομα με ειδικές ανάγκες, προστασίας περιβάλλοντος, αντισεισμικής θωράκισης, ζητήματα διαχείρισης του νερού.

Η πραγματοποίηση της Πανελλαδικής Σύσκεψης για την εξειδίκευση της πολιτικής μας στις γυναίκες εξοπλίζει το Κόμμα με μια πιο επεξεργασμένη κατεύθυνση, σε συνθήκες που συνειδητοποιείται καλύτερα από τα καθοδηγητικά όργανα η σημασία της δράσης, ώστε να βοηθηθούν οι γυναίκες να οργανώνονται και να παλεύουν, να δυναμώσει η πολιτική συνείδηση. Αναπτύχθηκε μια ορισμένη δουλειά στις γυναίκες σε περιόδους πολιτικών αναμετρήσεων και σε περίοδο που ψηφίζονταν αντεργατικοί νόμοι.

Σήμερα στο επίπεδο των Επιτροπών Πόλεων και Περιοχών υπάρχει καλύτερη γνώση πώς εκφράζεται η γενική πολιτική στο συγκεκριμένο χώρο, τι αλλαγές συντελούνται, ποιες είναι οι συνέπειες. Η τάση αυτή βεβαίως πρέπει να ενισχυθεί και να απλωθεί παρακάτω, στο χώρο της κάθε ΚΟΒ.

71. Σημαντικό επίσης γεγονός αποτέλεσε η πραγματοποίηση της Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης του Κόμματος για τη δουλειά στη νεολαία και τη βοήθεια στην ΚΝΕ. Στη βάση των αποφάσεών της διαμορφώνονται καλύτερες προϋποθέσεις στην κατανόηση του κοινωνικο-ταξικού χαρακτήρα της παρέμβασης στη νεολαία, στην ικανότητα αντιμετώπισης των προβλημάτων, στη συγκρότηση και δράση του νεολαιίστικου κινήματος. Τα όργανα του Κόμματος καθοδηγούν καλύτερα τις δραστηριότητες και πρωτοβουλίες της ΚΝΕ.

Η ΚΝΕ είναι σήμερα εξοπλισμένη με τις αποφάσεις του 9ου Συνεδρίου της, οι οποίες ανταποκρίνονται θετικά και με ευστοχία στην επεξεργασία της στρατηγικής του Κόμματος στο χώρο της νεολαίας. Η πορεία της είναι συνολικά θετική. Εμφανίζει μεγαλύτερη ικανότητα και ωριμότητα στην ανάπτυξη της δράσης της για τα οξυμένα προβλήματα της εργαζόμενης, μαθητικής και σπουδαστικής νεολαίας. Βελτίωσε σημαντικά τον προσανατολισμό δράσης της στους χώρους εργασίας της νεολαίας, στη νεολαία που βιώνει τα προβλήματα της εργασιακής περιπλάνησης και των ελαστικών εργασιακών σχέσεων, τα προβλήματα των νέων ζευγαριών.

Το σχετικά καινούριο θετικό στοιχείο είναι ότι διεύρυνε το περιεχόμενο δράσης στη νεολαία με το σύνολο των σύγχρονων αναγκών. Επεξεργάστηκε καλύτερα τα ζητήματα της δράσης της στο μαθητικό και φοιτητικό - σπουδαστικό κίνημα, κατέκτησε καλύτερο προσανατολισμό στο αντίστοιχο μαζικό κίνημα, στις κινητοποιήσεις. Επεξεργάζεται την τακτική της στα ΑΕΙ και ΤΕΙ, σε ένα σύνθετο και δύσκολο χώρο, όπου πέρα από τις Οργανώσεις των Νεολαιών των άλλων πολιτικών κομμάτων δρουν αναρχοαυτόνομες αντικομμουνιστικές ομάδες, οι οποίες σε συνεργασία με τις δυνάμεις του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ δρουν διαλυτικά και αποπροσανατολιστικά στο κίνημα. Η ΚΝΕ βελτίωσε το ιδεολογικό της μέτωπο απέναντι στα αστικά, μικροαστικά ρεύματα στο χώρο της νεολαίας, προβάλλει πιο συγκροτημένα την πολιτική πρόταση του Κόμματος, με επεξεργασμένες θέσεις για τα ιδιαίτερα προβλήματα της νεολαίας.

72. Το ΚΚΕ, αξιοποιώντας τα 90 χρόνια από την ίδρυσή του, τα 90 χρόνια της Σοσιαλιστικής Οχτωβριανής Επανάστασης, τα 60χρονα του ΔΣΕ και της Αντιφασιστικής Νίκης των Λαών, ανέπτυξε ευρύτερη και πολύμορφη πολιτική και πολιτιστική δράση, βελτίωσε το ιδεολογικό του μέτωπο απέναντι στις αστικές θεωρίες και τον οπορτουνισμό.

Ανταποκρίθηκε καλύτερα από κάθε άλλη φορά τα τελευταία χρόνια στην προσπάθεια κομμουνιστικής, επαναστατικής διαπαιδαγώγησης των νέων κομμουνιστών, στην απόκρουση αντιεπιστημονικών και αντικομμουνιστικών απόψεων σε θέματα Ιστορίας.

Μεγάλης σημασίας είναι το γεγονός ότι αποκρυσταλλώθηκαν τα αποτελέσματα της παραπέρα μελέτης της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στον 20ό αιώνα, για τις αιτίες νίκης της αντεπανάστασης. Προχώρησε σημαντικά η μελέτη της Ιστορίας του Κόμματος της περιόδου 1949-1974. Δε στάθηκε όμως δυνατό να καταφέρει η ΚΕ ν? αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης σε όλο το Κόμμα, ώστε πριν από το Συνέδριο να έχει ολοκληρωθεί η συλλογική επεξεργασία.

73. Το ΚΚΕ έχει ενισχύσει το ρόλο του, πρώτα απ? όλα επειδή με σταθερότητα πρόβαλε την πολιτική του πρόταση, την ανάγκη ρήξης με την εξουσία του κεφαλαίου, την ανάγκη για τη συγκρότηση της συμμαχίας του Μετώπου για τη Λαϊκή Εξουσία και Οικονομία. Ανέπτυξε σημαντική δράση για την εκλαΐκευση της πρότασης εξουσίας.

Ταυτόχρονα, έκανε προσπάθεια να ενισχυθεί η δράση του στο μαζικό κίνημα και σε ακόμα μεγαλύτερο εύρος λαϊκών προβλημάτων. Επίσης ανέπτυξε τη θεωρητική ιδεολογική και μελετητική δουλειά του, ώστε να έχει τη δυνατότητα πρόγνωσης, να εκτιμά αντικειμενικά και σε βάθος τις εσωτερικές και διεθνείς εξελίξεις στο πεδίο της οικονομίας, σε βασικούς κλάδους, στο πεδίο της κοινωνικής πολιτικής, σε ζητήματα θεσμών και δημοκρατίας, σε συνδυασμό με την αντίστοιχη μελέτη των εξελίξεων στην ΕΕ, γενικότερα των αντιθέσεων και ανταγωνισμών στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα. Προσπάθησε να προσεγγίζεται όλο και πιο πολύ η ενότητα πρωτοπόρας θεωρίας - πρωτοπόρας πράξης.

Η βελτίωση των επεξεργασιών του Κόμματος συμβάλλει στη διαμόρφωση στόχων συσπείρωσης και συμμαχίας από τα κάτω, βοηθάει στην εκλαΐκευση της πρότασης για το Μέτωπο, τη Λαϊκή Εξουσία - Οικονομία, αποδεικνύει τη ρεαλιστικότητα και επικαιρότητα του σοσιαλισμού.

Βελτιώθηκε επίσης το ιδεολογικό μέτωπο και η διαφώτιση από τον «Ριζοσπάστη» και την ΚΟΜΕΠ. Συμβολή είχαν, επίσης, ο ραδιοφωνικός σταθμός «902 Αριστερά στα FΜ» και η τηλεόραση.

Η εκτίμηση αυτή δεν παρακάμπτει το γεγονός ότι αυτή η κατεύθυνση του Κόμματος δεν εφαρμόζεται πάντα πετυχημένα. Υπάρχει ανάγκη συνεχώς να ελέγχεται και να κρίνεται η απόδοση, να διορθώνονται έγκαιρα αδυναμίες και ελλείψεις.

Εγινε προσπάθεια έγκαιρης επεξεργασίας της γραμμής και τακτικής μας στις εκλογικές μάχες, σε καμπάνιες για μεγάλα ζητήματα. Πάρθηκαν κεντρικές πολιτικές πρωτοβουλίες με στόχο να γίνουν υπόθεση και να στηριχτούν σε κλαδικό και τοπικό επίπεδο, στο επίπεδο των ΚΟΒ.

Βεβαίως δεν πρέπει να υπάρξει καμία επανάπαυση, καθώς ο ταξικός αντίπαλος με στήριγμα το ρεφορμισμό και τον οπορτουνισμό ρίχνει βάρος να ανακόψει την πρόοδο του Κόμματος, να παρεμποδίσει την ευρύτερη επιρροή του, την ανάπτυξη πιο στενών και ουσιαστικών ιδεολογικοπολιτικών δεσμών με την εργατική τάξη, τα λαϊκά στρώματα. Ομως σήμερα δεν είναι 1990-1991. Ο αντίπαλος δεν μπορεί να πετύχει αυτό που θέλει και γιατί σήμερα υπάρχει μεγαλύτερη εμπειρία και ωριμότητα στο Κόμμα, αλλά και στο λαό έχει συσσωρευτεί μεγαλύτερη πείρα. Το ΚΚΕ είναι σε θέση σήμερα να αντιμετωπίζει επιθετικά και με επεξεργασμένες θέσεις την ιδεολογική επίθεση που δέχεται.

74. Γενικό συμπέρασμα είναι ότι έχουν διαμορφωθεί καλύτερα από πριν εκείνες οι προϋποθέσεις που συνιστούν εφαλτήριο για μια δυναμική πορεία του Κόμματος τα επόμενα χρόνια. Αυτό επιτρέπει να κυριαρχήσει πνεύμα μαχητικής αισιοδοξίας ότι τα επόμενα χρόνια το Κόμμα θα ανεβάσει την προσφορά του πολύ πιο κοντά στο ύψος των μεγάλων απαιτήσεων του αγώνα. Ταυτόχρονα, δεν πρέπει να υποτιμηθούν οι αντικειμενικές δυσκολίες που υπάρχουν και οι πολύμορφες συνέπειες και στο εθνικό επίπεδο, από τη νίκη της αντεπανάστασης στο διεθνές κίνημα, που για αρκετά χρόνια θα επενεργούν. Η εκτίμηση αυτή επιφορτίζει όλο το Κόμμα με νέες υποχρεώσεις. Βασική προϋπόθεση για την κατάκτηση μεγαλύτερης ικανότητας και επάρκειας, είναι να διατηρούνται και αναπτύσσονται, να γενικεύονται έως το επίπεδο της ΚΟΒ όλα τα θετικά χαρακτηριστικά που αναδεικνύονται την τετραετία αυτή.

Β. Κομματική οικοδόμηση

75. Η ιδεολογικοπολιτική ισχυροποίηση του ΚΚΕ, η άνοδος της επίδρασής του στο κίνημα και στον ιδεολογικό αγώνα δε συνοδεύονται από ανάλογα βήματα στην οργανωτική του ισχυροποίηση, στη μεγαλύτερη αύξηση των ρυθμών στρατολογίας από την εργατική τάξη, στην ενίσχυση των υπαρχουσών ΚΟΒ στους χώρους εργασίας, στη δημιουργία νέων.

Το κέντρο βάρους στις προσπάθειες του Κόμματος πρέπει να ριχτεί στο εργατικό δυναμικό στη βιομηχανία, στους παραδοσιακούς κλάδους της μεταποίησης που απασχολούν έμπειρο εργατικό δυναμικό και στους νέους βιομηχανικούς κλάδους που αναπτύσσουν δυναμική, απασχολούν νέους σε ηλικία εργάτες και σε εκείνα τα τμήματα που δέχονται την πιο σφοδρή επίθεση. Με αφετηρία το δυναμικό αυτό, είναι δυνατό να διευρυνθεί και να απλωθεί η δράση στην πορεία σε όσο γίνεται μεγαλύτερο μέρος της εργατικής τάξης.

Εκδήλωση της υστέρησης αποτελεί και η χαμηλή καθημερινή κυκλοφορία του «Ριζοσπάστη» που είναι αναντίστοιχη με τον αριθμό των κομματικών μελών και των μελών της ΚΝΕ, με τον κύκλο των φίλων και οπαδών του Κόμματος. Η χαμηλή κυκλοφορία του «Ριζοσπάστη» δυσκολεύει τη διάδοση των θέσεων του Κόμματος και την εκλαΐκευση της πολιτικής του, μειώνει την ικανότητά του να αναπτύσσει ιδεολογικοπολιτικούς δεσμούς με τους πιο πρωτοπόρους εργάτες και εργάτριες, επιδρά και στην υστέρηση της κομματικής οικοδόμησης. Δίχως τη μελέτη και αξιοποίηση του «Ριζοσπάστη» δε θα έχουμε αποτελέσματα και στη βελτίωση της προπαγάνδας, αλλά και στην καλή λειτουργία των Οργάνων και των ΚΟΒ, στην κομματική οικοδόμηση.

Η οργανωτική ισχυροποίηση του Κόμματος - ειδικά στις σημερινές συνθήκες προσωρινής ήττας και υποχώρησης του επαναστατικού κινήματος και της επαναστατικής συνείδησης - είναι πιο σύνθετο καθήκον. Η ιδεολογικοπολιτική ισχυροποίηση προφανώς αποτελεί βασική προϋπόθεση, όμως δεν εξαρτάται αποκλειστικά από αυτή. Σε μεγάλο βαθμό εξαρτάται και από αντικειμενικές συνθήκες. Οσο το εργατικό κίνημα δε βρίσκεται στο ύψος των απαιτήσεων, όσο, δηλαδή, ένα μεγάλο μέρος της εργατικής τάξης παραμένει ενσωματωμένο, δε συνειδητοποιεί τη δύναμή του, δε βλέπει διέξοδο, θα παραμένουν στον ένα ή τον άλλο βαθμό δυσκολίες που επιδρούν στην κομματική οικοδόμηση και στην αύξηση των οργανωμένων δυνάμεων του Κόμματος.

Για να πυκνώσουν οι γραμμές του Κόμματος με νέο αίμα, για να περάσουμε από τους αργούς σε πιο γρήγορους ρυθμούς ανάπτυξης που προσδίδουν δυναμική και προοπτική στο Κόμμα, πρέπει η ιδεολογικοπολιτική ισχυροποίηση να εκφράζεται συγκεκριμένα στη δουλειά των ΚΟΒ. Η ένταξη σήμερα στο ΚΚΕ απαιτεί να γίνονται μεγαλύτερα βήματα στη συνείδηση. Επομένως, απαιτείται η συνδυασμένη δράση για τα προβλήματα με την αυτοτελή ιδεολογικοπολιτική δουλειά και την ένταση της ιδεολογικής διαπάλης στις γραμμές του κινήματος.

Απαιτείται σχεδιασμένα και με τη βοήθεια της ΚΕ και των Επιτροπών Πόλεων και Περιοχών, των Νομαρχιακών και Αχτιδικών Επιτροπών να βοηθιούνται οι ΚΟΒ να συγκεντρώνουν τη δράση τους στις μικρότερες ηλικίες της εργατικής τάξης και στη νεολαία.

Αναπόσπαστο στοιχείο της κομματικής οικοδόμησης αποτελεί η βοήθεια προς την ΚΝΕ, η συστηματική διαπαιδαγωγητική δουλειά του Κόμματος στα μέλη της, ώστε να προετοιμάζονται κατάλληλα να αποκτήσουν τον τιμημένο τίτλο του μέλους του Κόμματος, να ανανεώνει το στελεχικό δυναμικό με νέους εργάτες και εργάτριες, νέους εργαζόμενους.

Οι Κομματικές Οργανώσεις να διαμορφώνουν μάχιμες εφεδρείες, διατηρώντας συνεχείς και σταθερούς δεσμούς με τους εργαζόμενους και τη νεολαία, με πολλαπλές μορφές και κυρίως με ενημέρωση, συζήτηση και ώθηση να παίρνουν ενεργό μέρος στο κίνημα, στη δράση. Δηλαδή, να υπάρχει μόνιμη ουσιαστική επαφή που να μην περιορίζεται σε περιόδους γενικών κινητοποιήσεων ή στις εκλογικές αναμετρήσεις. Οι συσκέψεις με φίλους και οπαδούς είναι μόνιμος τρόπος δουλειάς και επικοινωνίας και έτσι πρέπει να γίνεται κατανοητός από τα Οργανα και τις ΚΟΒ.

76. Η ΚΕ εκτιμά ότι η υστέρηση οφείλεται και σε ορισμένους υποκειμενικούς παράγοντες, οι οποίοι αναδείχτηκαν από το 17ο Συνέδριο, που παρά τη βελτίωση παραμένουν σήμερα ως αιτία που δυσκολεύει την κατάκτηση ενός ανώτερου σχετικά επιπέδου. Αυτοί επιδρούν άμεσα ή και έμμεσα στο εύρος, στην ποιότητα των δεσμών και στην προετοιμασία - πραγματοποίηση των στόχων της οικοδόμησης.

Το πρόβλημα είναι πρώτα απ' όλα ο προσανατολισμός της ΚΕ στο καθήκον της δουλειάς στην εργατική τάξη, με ό,τι αυτό σημαίνει. Ιδιαίτερο ζήτημα είναι να αναβαθμίζονται συνεχώς και σταθερά το περιεχόμενο και οι μορφές δουλειάς στο συνδικαλιστικό κίνημα, παίρνοντας υπόψη τις συγκεκριμένες συνθήκες. Απαιτείται συχνός έλεγχος, μέτρα ενίσχυσης της καθοδήγησης κατά κλάδο, μέτρα βοήθειας των καθοδηγητικών οργάνων.

Η πολλαπλότητα εργασιακών σχέσεων, η σύνθεση του κλάδου κατά φύλο και ηλικία πρέπει πολύ σοβαρά να υπολογίζονται στην πρακτική δράση. Απαιτείται γνώση της κατάστασης του κάθε κλάδου παραγωγής, αλλά και του εμπορίου, του βαθμού μονοπώλησης, του ενδοκλαδικού και διακλαδικού ανταγωνισμού, των διεθνών εξελίξεων, αντίστοιχα. Να υπάρχει συγκεκριμένη εικόνα για την πολιτική της εργοδοσίας απέναντι στην εργατική τάξη και γενικότερα στους μισθωτούς, όπως είναι η πολιτική μισθών, επιδομάτων, οι συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας, οι βλαπτικοί παράγοντες στην υγεία των εργαζομένων και στο περιβάλλον. Να εντοπίζονται συγκεκριμένα στο σύνολο των εργαζομένων οι επιπτώσεις από τα μονοπώλια που επικρατούν στο συγκεκριμένο κλάδο. Μόνο τότε μπορεί η δράση μας να είναι ολοκληρωμένη, εύστοχη, να δίνει προοπτική, να χαρακτηρίζεται από ικανότητα πρόγνωσης. Απαιτείται συστηματική μεθοδική δουλειά χωρίς ερασιτεχνισμούς και προχειρότητα.

77. Η κλαδική δουλειά πρέπει να εδράζεται στη σχεδιασμένη κομματική οικοδόμηση και ανάπτυξη κομματικών επαφών και δεσμών σε επίπεδο εργοστασίου και επιχείρησης, ώστε το κίνημα να αποκτήσει μαζικότητα και «πόδια». Πρέπει να διευρύνεται με το σύνολο των προβλημάτων της εργατικής τάξης, τα ενιαία δηλαδή προβλήματα της εργατικής τάξης, όλων των κλάδων, ώστε να διαμορφώνονται όροι ενότητας σε συνθήκες όπου συστηματικά καλλιεργούνται από τις αστικές και ρεφορμιστικές δυνάμεις οι συντεχνιακές αντιπαραθέσεις. Απαιτείται ευρύτερος πολιτικός προσανατολισμός και πιο συστηματική δουλειά για διεύρυνση του πεδίου δράσης.

Η κάθε ΚΟΒ να έχει επεξεργασμένο σχέδιο στήριξης της ΚΝΕ, ώστε να αυξήσει τις δικές της δυνάμεις, να αποκτήσει ΟΒ εκεί που λείπει. Να αναπτύσσονται οι δεσμοί του Κόμματος και των ταξικών σωματείων με τη νέα βάρδια της εργατικής τάξης και τους ανέργους, με τους μετανάστες.

Παραμένει ακόμα αδύνατο σημείο η κατά επιχείρηση και κατά κλάδο δράση μας, η εξειδίκευση της ιδεολογικοπολιτικής και οργανωτικής μας δουλειάς στις γυναίκες και τους νέους. Είναι θετικό ότι τα τελευταία χρόνια υπάρχει προσανατολισμός ανάδειξης των ιδιαίτερων προβλημάτων τους ωστόσο είναι ακόμα σοβαρό το έλλειμμα συνειδητοποίησης ότι χρειάζεται και επεξεργασμένη μακρόπνοη δουλειά και μεθοδευμένη απάντηση στην ειδική δουλειά που κάνει ο ταξικός αντίπαλος απέναντι στις γυναίκες και τη νεολαία. Θα γίνουν καλύτερα κατανοητά η αναγκαιότητα αλλά και οι μορφές και το περιεχόμενο δουλειάς, αν εδραιωθούν στη γνώση της ταξικής φύσης του γυναικείου ζητήματος, όχι μόνο στη διαχρονική του εξέλιξη, αλλά και με βάση τις σύγχρονες εξελίξεις που οξύνουν τη φυλετική ανισότητα, με μοχλό τα λεγόμενα ειδικά μέτρα που περιέχονται στις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις.

Η κατά επιχείρηση και κατά κλάδο δράση του Κόμματος πρέπει να αναδεικνύει τα προβλήματα της εργατικής, της λαϊκής οικογένειας στο σύνολό τους, στο χώρο εργασίας και κατοικίας, το σύνολο των υλικών και πολιτιστικών, πνευματικών αναγκών.

Αναπόσπαστο στοιχείο της ανάπτυξης ουσιαστικών δεσμών με τους νέους και τις νέες που ανήκουν είτε από την καταγωγή τους είτε από τη θέση τους στην παραγωγική διαδικασία στην εργατική τάξη αποτελεί η ανάπτυξη πρωτοπόρας μορφωτικής και πολιτιστικής δραστηριότητας, ως αντίβαρο και εφαλτήριο στην παρεχόμενη παιδεία που δεν καλλιεργεί τη σύνθετη γνώση, τη δημιουργική και κριτική σκέψη. Σήμερα προβάλλει ακόμα πιο επιτακτική η ανάγκη να αναπτυχθεί ένα πολύμορφο κίνημα για το δικαίωμα της νεολαίας, γενικότερα του εργαζόμενου λαού, στον ελεύθερο χρόνο, στον πολιτισμό και τον αθλητισμό, ενάντια στα ναρκωτικά και τα υποκατάστατα κοινωνικής ζωής και διεξόδου για ανθρώπινη ζωή σε ανθρώπινο περιβάλλον. Η ανάπτυξη της πολιτικής συνείδησης της εργατικής τάξης, της νεολαίας, των γυναικών, των λαϊκών στρωμάτων εξαρτάται και από τη χειραφέτησή τους από τα προκατασκευασμένα υποκατάστατα των αναγκών τους, από τη μείωση της επιρροής των κυρίαρχων προτύπων, των μονοπωλίων του θεάματος - ακροάματος νέας τεχνολογίας που γίνονται αγωγοί της ιμπεριαλιστικής ιδεολογίας και υποκουλτούρας.

Με αυτές τις προϋποθέσεις μπορεί στο επόμενο διάστημα να κατακτηθεί ένα πιο ολοκληρωμένο επιτελικό σχέδιο δουλειάς που καλλιεργεί το έδαφος για αλλαγή συσχετισμού δύναμης, για κομματική και ΚΝίτικη οικοδόμηση, για την ανάπτυξη της επιρροής των θέσεων και της στρατηγικής του Κόμματος.

Η ανάπτυξη των γραμμών του Κόμματος, σε συνδυασμό με τη βελτίωση της κοινωνικής σύνθεσης, θα αντιμετωπίζεται όσο περιορίζονται και τελικά εξαλείφονται η αποσπασματικότητα και ο τεχνητός διαχωρισμός των καθηκόντων, η καμπανιακή δουλειά, η έλλειψη συνέχειας. Η αντιμετώπιση των παραπάνω πρακτικών δε θα έχει μόνο θετικές συνέπειες στην ενδυνάμωση του Κόμματος, αλλά θα επιδράσει και στους ρυθμούς συσπείρωσης δυνάμεων σε αντιιμπεριαλιστική αντιμονοπωλιακή κατεύθυνση.

78. Επιβεβαιώθηκε η ορθότητα της αναδιάταξης των κομματικών δυνάμεων με στόχο τη μεταφορά όσο γίνεται περισσότερων στη δράση με παραγωγικό κριτήριο. Βεβαίως, δεν έχει ακόμα φέρει μεγάλα αποτελέσματα, όμως έχει δυναμική, θα αποδώσει στο επόμενο διάστημα. Δεν πρέπει να θεωρείται τελειωμένη και πως αφορούσε μόνο μια συγκεκριμένη περίοδο. Πρέπει να ελέγχεται συνεχώς και με βάση τις στρατολογίες που γίνονται. Αντίστοιχα, να ελέγχεται και στις Οργανώσεις της ΚΝΕ.

Το ζήτημα που ακόμα δεν έχει λυθεί και παραμένει ως πρόβλημα καθοδήγησης είναι το πώς θα εξασφαλιστεί να δουλεύουν κλαδικές και εδαφικές ΚΟΒ σε ενιαία κατεύθυνση με παραγωγικά κριτήρια.

Το διάστημα των τεσσάρων χρόνων που μεσολάβησε από το 17ο Συνέδριο ήταν σχετικά μικρό για μια ανάκαμψη των ΚΟΒ σε επίπεδο αντίστοιχο των απαιτήσεων και των δυνατοτήτων. Η μεταφορά κομματικού δυναμικού στις κλαδικές Αχτίδες δεν αποτελεί άλλοθι, καθώς ενίσχυσε τη συνολική δράση του Κόμματος στην εργατική τάξη. Οι εδαφικές Αχτίδες πρέπει να έχουν σταθερό προσανατολισμό δράσης στην εργατική τάξη του χώρου τους, είτε αυτή εργάζεται στη συγκεκριμένη περιοχή είτε κατοικεί. Στόχος είναι οι εδαφικές Αχτίδες να συμπεριλαμβάνουν στη δύναμή τους και εργασιακές ΚΟΒ που προκύπτουν από την ανάπτυξη στρατολογίας στο χώρο ευθύνης. Οι Οργανώσεις Επιτροπών Πόλεων και Περιοχών να φροντίζουν ανάλογα με τις ανάγκες και την κοινωνική σύνθεση του χώρου των εδαφικών Αχτίδων να κάνουν διάταξη στελεχών, ώστε να ενισχυθούν οι Οργανώσεις που στο χώρο τους υπάρχει σημαντικός αριθμός εργοστασιακών, επιχειρησιακών μονάδων. Ετσι θα ενισχυθεί ο προσανατολισμός, η δράση και η οικοδόμηση στην εργατική τάξη.

79. Οι εξελίξεις, ιδιαίτερα οι αντιδραστικές επιλογές της κυβέρνησης, απαιτούν από την ΚΕ κεντρικές παρεμβάσεις και πρωτοβουλίες, ώστε να δίνεται κεντρικά ο τόνος και ο προσανατολισμός, αλλά και να αναδεικνύεται όσο το δυνατόν ο ρόλος του Κόμματος στις γενικές εξελίξεις, στο κεντρικό πολιτικό πεδίο. Το Κόμμα κάνει σημαντική προσπάθεια να μην αφήνει κενό στη γενική, κεντρική πολιτική διαπάλη. Ωστόσο, χρειάζεται το ζήτημα αυτό να προσεχτεί ιδιαίτερα, καθώς το Κόμμα δε δρα με τα ίδια κριτήρια που έχουν τα άλλα κόμματα, που δίνουν το κύριο βάρος τους στη γενική αντιπαράθεση σε κεντρικό επίπεδο, αξιοποιώντας και το ρόλο των ΜΜΕ. Οι κεντρικές πρωτοβουλίες του Κόμματος είναι αναγκαίες. Χρειάζεται μεγαλύτερη φροντίδα για την προβολή και εκλαΐκευσή τους, αλλά και να συνοδεύονται με κατάλληλα μέτρα δημιουργικής αφομοίωσής τους από τα παρακάτω όργανα και ιδιαίτερα τις ΚΟΒ, ώστε να προκαλούν διευρυμένη πολιτική και μαζική δράση.

Δεν πρέπει να περιορίζονται σε θέματα της επικαιρότητας, αλλά να επεκτείνονται και σε θέματα που το ίδιο το Κόμμα προγραμματισμένα πρέπει να ανοίγει στην εργατική τάξη, στο λαό, γενικότερα ζητήματα που σχετίζονται με τη στρατηγική του, με μεγάλα λαϊκά προβλήματα, ζητήματα που ο αντίπαλος έχει κάθε συμφέρον να τα παραμερίζει, ώστε να μη συγκεντρώνουν την προσοχή των εργαζομένων. Το Κόμμα, δηλαδή, να μην προσανατολίζεται μονόπλευρα στα ζητήματα της επικαιρότητας, αλλά και να έχει συνεχή ετοιμότητα.

80. Ενα σημαντικό μέρος των στελεχών του Κόμματος έχει ωριμάσει στην τετραετία που διανύθηκε. Με μεγαλύτερη σταθερότητα και αποφασιστικότητα, με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και μαχητικότητα παλεύει για την προώθηση της στρατηγικής του Κόμματος, δίνει μάχη στο ιδεολογικό μέτωπο.

Παράλληλα, ένα μέρος των στελεχών, για μια σειρά λόγους υποκειμενικούς ή και αντικειμενικούς, δεν έχει καταφέρει να προσαρμοστεί στις σύγχρονες ανάγκες του κινήματος, δουλεύει με πνεύμα πρακτικισμού. Δε φροντίζει στο μέτρο της προσωπικής ευθύνης να μελετά τις θέσεις του Κόμματος, να παρακολουθεί τις εξελίξεις στο χώρο του. Ανάλογες τάσεις εμφανίζονται και στα μέλη των ΚΟΒ. Ενα μέρος του κομματικού δυναμικού έχει εξελιχθεί και ωριμάσει, προσπαθεί να προσφέρει με βάση τις ανάγκες και τις δυνατότητες, εμφανίζεται πιο αξιόμαχο.

Ομως ένα άλλο μέρος του κομματικού δυναμικού έχει μείνει πίσω στη σύγχρονη πείρα και προσφορά. Πιστεύει βαθιά στο ρόλο του Κόμματος και στη δικαίωσή του με βάση τις θέσεις του, όμως αυτό δε φτάνει, αν δε συνοδεύεται από τη γνώση των θέσεών του, των επιχειρημάτων. Η δουλειά που στηρίζεται περισσότερο σε συναισθηματικά κριτήρια και λιγότερο στην καθημερινή ενεργό συμμετοχή και στην πολιτική μόρφωση και γνώση του συνόλου των θέσεων του Κόμματος δεν μπορεί να φέρει ουσιαστικά αποτελέσματα. Χρειάζεται συνεχής προσπάθεια για αφομοίωση των θέσεων και των επεξεργασιών του Κόμματος που ανανεώνονται με βάση και τις εξελίξεις, αλλά και η σταθερή καθημερινή δουλειά που βοηθάει στην αφομοίωση. Οταν γίνεται ο εξοπλισμός ευκαιριακά, σε περιόδους εκλογών, δεν μπορεί να γίνει με ολοκληρωμένο τρόπο και να μετατραπεί σε σταθερή γνώση.

Ενα μέρος του κομματικού δυναμικού δεν εκπληρώνει τις καταστατικές υποχρεώσεις, με αποτέλεσμα να μην αξιοποιούνται σε έκταση και οι σημερινές δυνατότητες ανόδου της παρέμβασης - επίδρασης του Κόμματος στο κίνημα και στον πολιτικό συσχετισμό. Η μειωμένη πολιτική ενημέρωση και μαρξιστική μόρφωση, η μειωμένη προσφορά αυτών των μελών στην οργανωμένη πάλη έχει επιπτώσεις στη λειτουργία και αποτελεσματικότητα δράσης της ΚΟΒ. Αντικειμενικά περιορίζει τη δυνατότητα της σημαντικής ατομικής συμβολής με γνώμη, πείρα και κριτική παρατήρηση στην επεξεργασία των αποφάσεων και στην υλοποίησή τους.

Αναδεικνύεται σήμερα η ανάγκη να διαμορφωθούν στελέχη με πιο συνδυασμένες ικανότητες. Προϋπόθεση γι' αυτό είναι τα στελέχη να κατακτούν ένα υψηλό επίπεδο αφομοίωσης της στρατηγικής μας, θεμελιωμένο στη θεωρία μας, το μαρξισμό - λενινισμό.

Το Κόμμα χρειάζεται στελέχη - καθοδηγητές Οργανώσεων με ικανότητα να γενικεύουν την πείρα που συγκεντρώνουν από την οργανωτική τους ευθύνη, με συμβολή στην εξειδίκευση των επεξεργασιών, στον εμπλουτισμό του περιεχομένου δουλειάς. Να έχουν καλή γνώση των προβλημάτων καθοδήγησης και δράσης στο κίνημα. Η διαμόρφωση ανάλογων στελεχών αποτελεί σοβαρή προϋπόθεση για να βελτιώνεται η λειτουργία και αποδοτικότητα των οργάνων, των βοηθητικών επιτροπών, να εξασφαλίζεται ένα αναγκαίο επίπεδο εξειδίκευσης, χωρίς να δυσκολεύει τη δυνατότητα και ικανότητα περάσματος από έναν τομέα σε άλλον, σε αλλαγές στον καταμερισμό δουλειάς.

81. Υστέρηση και σε ορισμένες περιπτώσεις τυποποίηση εμφανίζεται στις διάφορες μορφές, στο περιεχόμενο και στην ποιότητα της προπαγάνδας. Οι αδυναμίες στην προπαγάνδα εστιάζονται σε μια γενική γνώση των θέσεων και των λαϊκών προβλημάτων, λειψή όμως γνώση της τακτικής και της προπαγάνδας του ταξικού αντιπάλου, της ευελιξίας και των διαφοροποιήσεων που παρουσιάζουν οι πολιτικοί του εκφραστές και ο οπορτουνισμός.

Η νέα ΚΕ πρέπει να διαμορφώσει κατάλληλη υποδομή, ώστε να χρησιμοποιεί όλες τις μορφές προπαγάνδας, με όλα τα σύγχρονα μέσα. Να υπάρχει προγραμματισμός βοήθειας των εργατικών στελεχών και ενός μεγαλύτερου σε σύγκριση με σήμερα αριθμού στελεχών και μελών που μπορούν να αναλάβουν ευθύνη στην εκλαΐκευση των θέσεών μας, στο διάλογο πρόσωπο με πρόσωπο. Να παρέχεται με άμεσο και γρήγορο τρόπο ό,τι νέο πρέπει να συμπεριληφθεί στην ιδεολογικοπολιτική δραστηριότητα, ώστε ανάλογα με τις εξελίξεις να γίνεται άμεση παρέμβαση και από όσο το δυνατό περισσότερους συντρόφους και συντρόφισσες. Να βοηθιούνται με παρατηρήσεις και υποδείξεις, να ανταλλάσσεται πείρα.

Το ΚΚΕ δεν υποτιμά καμιά μορφή και κανένα μέσο προπαγάνδας. Ωστόσο, αυτό που έχει τη μεγαλύτερη αξία είναι η άμεση προσωπική επαφή, συζήτηση και διάλογος.

Ο «Ριζοσπάστης», το ραδιόφωνο και η τηλεόραση επίσης πρέπει πιο συχνά να ασχολούνται με τη βελτίωση αυτού του τομέα, σε ό,τι τους αφορά.

Γ. Η δράση του Κόμματος στις μάζες

Η δουλειά στο εργατικό κίνημα

82. Το 17ο Συνέδριο ανέδειξε ως ζήτημα - κρίκο στη δράση του Κόμματος τη βελτίωση του προσανατολισμού και του τρόπου δουλειάς στις μάζες, πριν απ? όλα στα σωματεία, στους κλάδους, στις μαζικές οργανώσεις, σε κάθε μορφή προσωρινής ή μόνιμης συσπείρωσης.

Η δουλειά, οι θέσεις και οι στόχοι πάλης του Κόμματος, οι αγώνες που στηρίζει και πρωτοστατεί απευθύνονται στο σύνολο της εργατικής τάξης και τους συμμάχους της.

Το κέρδισμα της συνείδησης της εργατικής τάξης δεν μπορεί να γίνει με γενική δουλειά, ούτε πολύ περισσότερο είναι ρεαλιστικό και εφικτό να αναπτύσσεται ταυτόχρονα το επίπεδο όλης της εργατικής τάξης. Απαιτείται ενιαία ιδεολογική δουλειά που απευθύνεται στο σύνολο της εργατικής τάξης, αλλά και στοχευμένη προγραμματισμένη δραστηριότητα στο εργατικό δυναμικό που είναι συγκεντρωμένο σε βιομηχανικούς κλάδους, σε τομείς που εμφανίζουν δυναμική ανάπτυξης και συγκέντρωσης νέων εργαζομένων, νέων γυναικών, σε εκείνα τα τμήματά της που υφίστανται με μεγαλύτερη δριμύτητα τις συνέπειες των αναδιαρθρώσεων στους μισθούς και γενικότερα στις εργασιακές συνθήκες.

Να διαμορφωθεί δηλαδή ένας ταξικός πόλος, όσο γίνεται πιο μαζικός, μάχιμος και σε αντιιμπεριαλιστική αντιμονοπωλιακή γραμμή, που θα παρακινεί και θα εμπνέει στην πορεία και νέα τμήματα των εργαζομένων, θα βρίσκει αντανάκλαση στη δράση σε κάθε εργασιακό χώρο.

Είναι επιτακτική ανάγκη ο συντονισμός της πάλης κατά κλάδο, πόλη, νομό, περιοχή και σε πανελλαδική κλίμακα με ενιαίο διεκδικητικό πλαίσιο που θα περιλαμβάνει στόχους πάλης για την υπεράσπιση και την ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών της εργατικής λαϊκής οικογένειας. Να αποκαλύπτεται και μέσα στις γραμμές του κινήματος ο χαρακτήρας των αστικών ιδεολογημάτων, η ταξική πολιτική της κυβέρνησης και των πολιτικών εκπροσώπων του κεφαλαίου. Να δυναμώσει η ιδεολογικοπολιτική αντιπαράθεση του ταξικού εργατικού κινήματος με τις δυνάμεις του ρεφορμισμού και του οπορτουνισμού. Να αναπτυχθούν μαχητικές πρωτοβουλίες από το ταξικό ρεύμα του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος για κοινή δράση και συμμαχία κατά κλάδο και γενικά με τις αντίστοιχες αγωνιστικές δυνάμεις των αυτοαπασχολούμενων και της μικρομεσαίας αγροτιάς. Να ενισχυθεί η διεθνιστική εργατική αλληλεγγύη.

Οσο ενοποιούνται οι εργασιακοί όροι και οι γενικότεροι όροι διαβίωσης προς το χειρότερο, δημιουργούνται προϋποθέσεις ενοποίησης της πάλης και ευρύτερης αφύπνισης με τη δράση του Κόμματος και του ΠΑΜΕ.

83. Το ΚΚΕ στήριξε και στηρίζει τη δράση του ΠΑΜΕ που αποτελεί συσπείρωση ταξικών σωματείων, ομοσπονδιών, εργατικών κέντρων, συνδικαλιστών, τον ταξικό πόλο στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα, τον πόλο για την κοινωνική συμμαχία.

Η νέα ΚΕ χρειάζεται να μελετήσει καλύτερα τις διαφοροποιήσεις που υπάρχουν στη σύνθεση της εργατικής τάξης, ώστε να γίνεται πιο εύστοχη δουλειά στο σύνολό της και ιδιαίτερα σε εκείνα τα τμήματα που η άνοδος της ταξικής συνείδησης θα φέρει μια νέα πνοή στο κίνημα. Να μελετήσει ιδιαίτερα το χώρο της δημόσιας και τοπικής διοίκησης, των πρώην ΔΕΚΟ. Τη νέα κατάσταση που θα φέρει στην απασχόληση και στη σύνθεση της εργατικής τάξης η προώθηση του «Καποδίστρια ΙΙ». Να μελετηθεί η σύγχρονη εργατική αριστοκρατία, δηλαδή το εξαγορασμένο, διεφθαρμένο τμήμα της εργατικής τάξης που συνιστά την κοινωνική βάση του ρεφορμισμού και του οπορτουνισμού.

Το ΠΑΜΕ έχει ήδη καταξιωθεί στη συνείδηση ενός σημαντικού μέρους της εργατικής τάξης. Το ΚΚΕ εκτιμά θετικά το γεγονός ότι το ΠΑΜΕ βρίσκεται σε σωστή κατεύθυνση να συνδυάζει τα κλαδικά αιτήματα των εργαζομένων με τα γενικά, την προσπάθεια να διευρύνει τον ορίζοντα δράσης με το σύνολο των αναγκών της εργατικής οικογένειας.

Το ΚΚΕ εκτιμά θετικά τις διεθνείς πρωτοβουλίες και δραστηριότητες του ΠΑΜΕ για την ανασυγκρότηση, διεύρυνση της συσπείρωσης της ΠΣΟ, την ένταξη σε αυτή νέων συνδικάτων, που ορισμένα από αυτά έχουν εκατομμύρια μέλη.

Η διαπάλη για τον προσανατολισμό του εργατικού κινήματος δεν μπορεί να υπηρετηθεί αποκλειστικά με την πάλη στα πλαίσια της κάθε συνδικαλιστικής οργάνωσης και της σημερινής δομής του κινήματος. Κρίσιμη προϋπόθεση για την ανάκαμψη είναι η συμβολή του Κόμματος στην ενίσχυση του ταξικού πόλου που αντιπαλεύει από πάνω προς τα κάτω και αντίστροφα.

84. Από την ποσότητα και την ποιότητα δράσης των στελεχών και των μελών του Κόμματος στη μαζική δράση και τους αγώνες, εξαρτάται η αντιμετώπιση της καθυστέρησης που υπάρχει, ακόμα και όταν γίνονται μεγάλοι αγώνες να μην οδηγούν στην άνοδο της οργάνωσης των εργαζομένων στα σωματεία, στον κλάδο, σε επιτροπές αγώνα, σε απεργιακές επιτροπές, στην οργανωμένη ταξική αλληλεγγύη, γενικότερα στην καθημερινή δράση. Ολα τα στελέχη, ανεξάρτητα από τον καταμερισμό δουλειάς και τη συγκεκριμένη χρέωση, πρέπει να ενδιαφέρονται για την ανάπτυξη του κινήματος και την εξαγωγή πείρας από την ταξική πάλη. Να ενδιαφέρονται για την πορεία της ιδεολογικής διαπάλης στο κίνημα.

Χρειάζεται επαγρύπνηση και ετοιμότητα απέναντι στη σχετικά καινούργια πρακτική των αστικών κομμάτων αλλά και της εργοδοσίας, να ρίχνουν βάρος στη δημιουργία οργανώσεων, ανάμεσά τους και των λεγόμενων μη κυβερνητικών, άλλων μορφών παραπλανητικής κοινωνικής αλληλεγγύης και εθελοντισμού που εμφανίζονται ως νέου τύπου οργανώσεις, σε αντίθεση με τις ταξικές οργανώσεις και τις μαζικές αγωνιστικές. Να μην υποτιμηθεί ότι πραγματοποιούν πληθώρα εκδηλώσεων που λειτουργούν ως υποκατάστατα των αγωνιστικών μορφών ή ως διέξοδος στον ελεύθερο χρόνο και φυγή.

Παρά τη βελτίωση παραμένουν και σήμερα ορισμένα προβλήματα στο πώς δουλεύουμε στο μαζικό κίνημα, στο πόσο γρήγορα αναπτύσσεται η ικανότητά μας να συνδεόμαστε με τις εργατικές, με τις λαϊκές μάζες και ταυτόχρονα να διαμορφώνουμε σχέσεις πρωτοπορίας μαζί τους. Ανεξάρτητα από το σημερινό χαμηλό επίπεδο οργάνωσης των εργαζομένων στα σωματεία και τους μαζικούς φορείς, ανεξάρτητα από τα προβλήματα που υπάρχουν, το αναγκαίο σήμερα είναι να καταβληθούν χωρίς καμία παρέκκλιση προσπάθειες που συμβάλλουν στη διαμόρφωση ενός ισχυρού ταξικού κινήματος, ενός ενωτικού, συσπειρωτικού κινήματος με αντιμονοπωλιακούς αντιιμπεριαλιστικούς στόχους που στην πορεία θα πείθεται στη γραμμή ρήξης και ανατροπής, θα συνεγείρει τις λαϊκές μάζες στην επίλυση του ζητήματος της εξουσίας.

Το κίνημα αυτό βεβαίως θα στηρίζεται έτσι και αλλιώς σε ένα πλήθος μαζικών οργανώσεων, τα ταξικά σωματεία, συνδικαλιστικές οργανώσεις των αυτοαπασχολούμενων και της φτωχής αγροτιάς, οργανώσεις της νεολαίας στο χώρο της Παιδείας και στη γειτονιά, οργανώσεις γυναικών, τα κινήματα της αντιιμπεριαλιστικής φιλειρηνικής πάλης και αλληλεγγύης, που συντονίζονται μεταξύ τους, ενοποιούνται σε ενιαίο ρεύμα και ταυτόχρονα διατηρούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους.

Οι οργανώσεις και οι μαζικές δραστηριότητες στους τόπους κατοικίας, ανεξάρτητα από την ιδιαιτερότητα του αντικειμένου τους και το επίπεδο πολιτικοποίησης, πρέπει να έχουν ως άξονά τους τα οξυμένα προβλήματα της δουλειάς και του εισοδήματος, τα προβλήματα των γυναικών και της νεολαίας, της παιδείας και της υγείας, του περιβάλλοντος, εργασιακού και γενικότερου, του αθλητισμού και του πολιτισμού.

Το ζητούμενο σήμερα για το ΠΑΜΕ είναι να αποκτήσει μεγαλύτερους και δυναμικότερους ρυθμούς η συσπείρωση νέων σωματείων, κλαδικών οργανώσεων, συνδικαλιστών στη δράση του, είτε σε μόνιμη βάση είτε με συσπείρωση σε μέτωπα πάλης που προκαλούν συγκεκριμένες ανακατατάξεις και διεργασίες στη συγκεκριμένη στιγμή. Εξαρτάται και από την αλλαγή συσχετισμού δύναμης προς όφελος των ταξικά προσανατολισμένων δυνάμεων, αλλά και από τη δημιουργία νέων σωματείων, με βάση τις εξελίξεις στην παραγωγική και γενικότερη εργασιακή διαδικασία.

Μέσα από την εμπειρία της συμμετοχής και στήριξης του ΠΑΜΕ εκτιμάμε ότι ο ταξικός αυτός πόλος είναι σήμερα ώριμος να ανταποκριθεί σε ένα πιο σύνθετο καθήκον, τη δουλειά στη βάση, κατά κλάδο, τόπο δουλειάς, με στόχο την ανάπτυξη της πολιτικής συνείδησης των εργαζομένων και τη χειραφέτησή τους από την κυρίαρχη πολιτική. Το ΠΑΜΕ, με τη στήριξη των δυνάμεων που συνεργάζονται, με την πρωτοπόρα δράση των κομμουνιστών και άλλων ριζοσπαστών, είναι ανάγκη να παλέψει για τη δημιουργία κλαδικών συνδικάτων κατά πόλη και νομό που θα καλύπτουν τους εργαζόμενους όλων των ειδικοτήτων, χωρίς αποκλεισμούς, ανεξάρτητα από τις εργασιακές σχέσεις, με ιδιαίτερη προσπάθεια οργάνωσης των μεταναστών και τη σθεναρή απόκρουση ρατσιστικών απόψεων.

Αποτελεί ζωτική ανάγκη τα ταξικά σωματεία να δουλεύουν με επιμονή για την οργάνωση των εργαζομένων σε σωματειακές και άλλες επιτροπές αγώνα, ώστε να οργανώνεται πιο αποτελεσματικά η πάλη και ν? αντιμετωπίζονται συστηματικά και με μεθοδικότητα οι όποιες φοβίες και αναστολές υπάρχουν σήμερα λόγω και της εργασιακής ανασφάλειας και τρομοκρατίας. Η αναμέτρηση με τα εργοδοτικά σωματεία και τους μηχανισμούς χειραγώγησης να ανέβει σε πιο υψηλό επίπεδο.

Εκτιμάμε ότι από το ΠΑΜΕ πρέπει να ξεπηδήσουν πιο συστηματικές πρωτοβουλίες για την ανάπτυξη φύτρων έως και πιο αναπτυγμένων μορφών κοινωνικής συμμαχίας με αυτοαπασχολούμενους και φτωχούς αγρότες, κατά κλάδο, σε τοπικό επίπεδο. Η εργατική τάξη από τη φύση και το ρόλο της έχει υποχρέωση, πρώτη αυτή, να αναδείξει τη σημασία της αντιμονοπωλιακής συμμαχίας στα λαϊκά στρώματα, να παρεμποδίσει την επίδραση της αστικής τάξης σε αυτά τα στρώματα για το κέρδισμά τους στην πάλη για τη δική της εξουσία.
Η επίμονη δουλειά στη βάση αποτελεί όρο για την παραπέρα διεύρυνση του ΠΑΜΕ, την αλλαγή του συσχετισμού δύναμης, την ανάδειξη νέων συνδικαλιστικών στελεχών που με μαχητικότητα και γνώσεις θα ανοίξουν νέους διαύλους επικοινωνίας με εργαζόμενους που υποφέρουν, αναζητούν λύσεις, δεν είναι δυνατό να εκφραστούν και να παρακινηθούν σε δράση από τις συμβιβασμένες συνδικαλιστικές ηγεσίες.

Η δουλειά στους μικρομεσαίους αγρότες

85. Το ΚΚΕ μελέτησε τις νέες εξελίξεις στον αγροτικό τομέα, επεξεργάστηκε θέσεις και στόχους πάλης για να ενισχύσει την ανάπτυξη των αγώνων και τον αντιμονοπωλιακό προσανατολισμό τους. Αντιπάλεψε την πολιτική του ΠΟΕ και τη νέα ΚΑΠ της ΕΕ, την πολιτική της κυβέρνησης και των κομμάτων του ευρωμονόδρομου. Συνέδεσε τον αγώνα των μικροπαραγωγών αγροτών με την πρότασή του για τον παραγωγικό συνεταιρισμό στα πλαίσια της Λαϊκής Οικονομίας.

Το αγροτικό συνδικαλιστικό κίνημα βρίσκεται σε κατάσταση αποδιοργάνωσης και κρίσης. Ελάχιστοι αγροτικοί σύλλογοι έχουν στοιχειώδη λειτουργία, ακόμα και σε νομούς όπου ο συσχετισμός δύναμης είναι καλύτερος. Μια προϋπόθεση, στις σημερινές συνθήκες, για να επαναδραστηριοποιηθούν οι μικρομεσαίοι αγρότες αποτελεί η ενοποίηση των αγροτικών συλλόγων σε εδαφική βάση, ζήτημα που πρέπει να απασχολήσει τις Κομματικές Οργανώσεις και να αναπτυχθεί συστηματική δουλειά. Σοβαρό εμπόδιο επίσης αποτελούν οι ΓΕΣΑΣΕ και ΣΥΔΑΣΕ που στηρίζουν την αντιαγροτική πολιτική και έχουν οδηγήσει στη διάσπαση και γραφειοκρατικοποίηση του αγροτικού κινήματος.

Με σχετικά αργούς ρυθμούς, που δεν αντιστοιχούν στις σημερινές απαιτήσεις, προχωρά η δράση του αγωνιστικού πόλου στο αγροτικό κίνημα, της ΠΑΣΥ. Εχει βεβαίως ανεβάσει το κύρος της και την επιρροή της, χωρίς να αποκρυσταλλώνεται σε διεύρυνση της βάσης της. Οι κομμουνιστές που δρουν στις γραμμές της από κοινού με τους συνεργαζόμενους που μετέχουν πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές τους, ώστε η ΠΑΣΥ ν' αποκτήσει επαφή και σχέση με όσο γίνεται περισσότερους αγροτικούς συλλόγους, ακόμα και συνεταιρισμούς.

Βασική προϋπόθεση για να βελτιωθεί η δράση του Κόμματος στην αγροτιά είναι να γίνει υπόθεση όλων των Κομματικών Οργανώσεων και όχι μόνο των αγροτικών συνδικαλιστικών στελεχών. Η προβολή και εκλαΐκευση της θέσης του Κόμματος για την αγροτική παραγωγή και τα προβλήματα της αγροτιάς αφορά το σύνολο των Κομματικών Οργανώσεων, αφού το πρόβλημα έχει άμεση σχέση με τη διατροφή, τα φθηνά και υγιεινά προϊόντα, που αποτελεί τον συνεκτικό ιστό της κοινωνικής συμμαχίας σε αντιμονοπωλιακή κατεύθυνση.

Είναι άμεση ανάγκη οι Κομματικές Οργανώσεις να καταπιαστούν πιο συστηματικά με τα οξυμένα προβλήματα των εργατών γης που είναι στη μεγάλη τους πλειοψηφία μετανάστες και στο μεγαλύτερο μέρος τους υφίστανται διακρίσεις, έχουν μεροκάματα πείνας και άθλιες συνθήκες διαβίωσης. Η δράση του Κόμματος στη Μανωλάδα με τον αγώνα των μεταναστών, αλλά και σε άλλες περιοχές, προσφέρει σήμερα μεγάλη πείρα.

Η δουλειά στους αυτοαπασχολούμενους

86. Το Κόμμα ρίχνει ιδιαίτερο βάρος στους αυτοαπασχολούμενους χωρίς προσωπικό, καθώς είναι πιο ρεαλιστικό στις σημερινές συνθήκες να δράσουν από κοινού με την εργατική τάξη. Οι αυτοαπασχολούμενοι που δεν εκμεταλλεύονται την εργατική δύναμη αποτελούν και το μεγαλύτερο μέρος των μικρών επιχειρηματιών.

Η κοινή δράση των αυτοαπασχολούμενων με τους εργατοϋπαλλήλους μπορεί να ασκήσει θετική επίδραση και σε αυτούς που χρησιμοποιούν 1-2 ή 3 μισθωτούς, ανάλογα και με τον κύκλο εργασιών. Κάτω από την επίδραση της ταξικής πάλης και της πρωτοβουλίας στη συμμαχία από την πλευρά των ταξικών σωματείων είναι δυνατόν ένα σημαντικό μέρος του στρώματος να στηρίξει αντιμονοπωλιακή δράση.

Στο διάστημα που μεσολάβησε, βελτιώθηκε η πολιτική δράση του Κόμματος στο χώρο αυτό. Ομως, παραμένει πολύ πίσω από τις ανάγκες και τις απαιτήσεις, παίρνοντας υπόψη τις ταλαντεύσεις και τις αυταπάτες που έχει αυτό το στρώμα. Η αδυναμία στην κομματική δουλειά δυσκολεύει την πρόοδο της κοινωνικής συμμαχίας, ζήτημα που πρέπει να συνειδητοποιηθεί και να αντιμετωπιστεί. Εγιναν ορισμένα βήματα συντονισμού δράσης του ταξικού πόλου στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα με κλάδους μικρών επιχειρηματιών σε αντιμονοπωλιακή κατεύθυνση. Και στο ζήτημα αυτό σημειώνεται σοβαρή υστέρηση σε σχέση με τις ανάγκες.

Ο αρνητικός συσχετισμός δύναμης στις συνομοσπονδίες των μικρών επιχειρηματιών αποτελεί αντικειμενικά σοβαρό εμπόδιο. Ιδιαίτερα έντονο είναι το ζήτημα στην Εθνική Συνομοσπονδία στο εμπόριο, όπου, ενώ στη μεγάλη πλειοψηφία είναι μικροί έμποροι, τελικά αναδεικνύονται στην πλειοψηφία μεγαλέμποροι και συνεργάζονται στενά με τον ΣΕΒ και τα Επιμελητήρια. Υπάρχει θέμα να ξεχωρίσουν συνδικαλιστικά οι Ενώσεις των αυτοαπασχολούμενων και των μικρών επιχειρηματιών με 1-2 ή 3 άτομα προσωπικό και μικρό τζίρο από τους μεσαίους με υψηλό τζίρο και τους καπιταλιστές με μεγάλη κερδοφορία.

Οι εξελίξεις στον ελληνικό καπιταλισμό επιβεβαιώνουν ότι είναι δυνατό - ιδιαίτερα σε συνθήκες ανόδου της ταξικής πάλης - να διαμορφωθούν πιο σταθεροί και καλύτεροι όροι συμμαχίας με τους αυτοαπασχολούμενους, ότι τελικά ένα μεγάλο μέρος τους είναι δύναμη συμμαχίας με την εργατική τάξη. Επομένως, η δουλειά μας πρέπει να είναι σχεδιασμένη και σταθερή, γιατί αποτελεί βασικό όρο για τη συγκρότηση του μετώπου των αντιμονοπωλιακών δυνάμεων.

Η νέα ΚΕ έχει ευθύνη να αντιμετωπίσει την καθυστέρηση, με βάση τις αναλυτικές κατευθύνσεις που επεξεργάστηκε στη συνεδρίασή της για την ιδεολογικοπολιτική δράση του Κόμματος στους αυτοαπασχολούμενους και το κίνημά τους. Να εξασφαλίσει επαρκή καθοδήγηση των Επιτροπών Πόλεων και Περιοχών, ώστε με τη σειρά τους να συμβάλουν στην αντίστοιχη βοήθεια των κομματικών δυνάμεων, των κλαδικών ΚΟΒ, αλλά και των ΚΟΒ σε εδαφική βάση που απευθύνονται σε μεγάλο αριθμό αυτοαπασχολούμενων. Ο συντονισμός και η κοινή δράση εργατικών κλαδικών, κλαδικών ΕΒΕ και εδαφικών είναι μια βασική προϋπόθεση για ενιαία δουλειά και δράση στο χώρο αυτό. Η μαζική και συνδυασμένη συνδικαλιστική δουλειά να αναπτυχθεί και μέσα από την ίδρυση σωματείων μικρεμπόρων - επαγγελματιών κατά δήμο ή ομάδα όμορων δήμων και στο χώρο της βιοτεχνίας στις κλαδικές ομοσπονδίες και σωματεία. Να προχωρήσει η απόφαση για διακριτή συσπείρωση των μικρών κατά χώρο εμπόρων. Θα αποτελέσει σημαντικό βήμα στη δράση μας για τη συγκρότηση αγωνιστικού αντιμονοπωλιακού αντιιμπεριαλιστικού πόλου που θα στηρίζεται σε σωματεία - συλλόγους, ομοσπονδίες, επιτροπές αγώνα, συντονιστικές, συνδικαλιστές που συμφωνούν στο πλαίσιο πάλης κατά των μονοπωλίων.

Δ. Εκτίμηση της δράσης των κεντρικών καθοδηγητικών οργάνων

Για την Κεντρική Επιτροπή

87. Το 17ο Συνέδριο επιφόρτισε την ΚΕ και τα βοηθητικά της Τμήματα με το βασικό καθήκον να αποκτήσει επιτελική ικανότητα καθοδήγησης όσον αφορά το περιεχόμενο, τις μορφές και μεθόδους δουλειάς, ώστε να συμβάλει στην ενιαία αντίληψη δράσης όλου του Κόμματος με βάση τη στρατηγική και στην ικανότητα εξειδίκευσης, με ιδιαίτερη έμφαση στην εργατική τάξη και στις νέες ηλικίες. Να δώσει ώθηση και να ολοκληρώσει την προσπάθεια για τη σχεδιασμένη ανάπτυξη των δυνάμεων και την οικοδόμηση στην εργατική τάξη, γενικότερα στους εργασιακούς χώρους και κλάδους. Να συνεχίσει πιο επιτελικά και συστηματικά την προσπάθεια για τη συσπείρωση δυνάμεων σε βασικά μέτωπα πάλης, ώστε να υπηρετείται με βάση τις ανάγκες και δυνατότητες η πολιτική συγκρότησης του ΑΑΔΜ. Να εκπονήσει πολιτική ανάδειξης και ανάπτυξης εργατικών στελεχών, ανάμεσά τους νέων σε ηλικία και γυναικών, με όσο γίνεται υψηλό επίπεδο θεωρητικής μόρφωσης και αξιόμαχης δράσης. Να συμβάλει στον προσανατολισμό των Οργάνων και αυτά με τη σειρά τους των ΚΟΒ στη βελτίωση της δράσης στο εργατικό και, γενικότερα, μαζικό κίνημα, στη συσπείρωση δυνάμεων στην κατεύθυνση της οικοδόμησης του κοινωνικοπολιτικού Μετώπου των αντιιμπεριαλιστικών αντιμονοπωλιακών δυνάμεων. Να βοηθήσει στην ανάπτυξη πιο πλούσιας εσωκομματικής ζωής, ώστε ν? ανέβει η δραστηριότητα των στελεχών και μελών, η συμμετοχή τους στην επεξεργασία και εξειδίκευση των κατευθύνσεων και αποφάσεων. Να συνεχίσει τη δράση και τις πρωτοβουλίες για το συντονισμό δυνάμεων των Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων, με αιχμή τη συγκρότηση διακριτού πόλου. Να δώσει συνέχεια στη μελέτη της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στον 20ό αιώνα, στη συγγραφή του δεύτερου τόμου της Ιστορίας του Κόμματος της περιόδου 1949-1974. Να οργανώσει σε καλύτερη και πιο συστηματική βάση το ιδεολογικό μέτωπο.

88. Η ΚΕ που εκλέχτηκε από το 17ο Συνέδριο σημείωσε πρόοδο στο βασικό καθήκον να κατακτήσει μεγαλύτερη επιτελικότητα ως προς το να δουλεύει ενιαία και πολυμέτωπα με βάση τη στρατηγική του Κόμματος, με άξονα τις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις, τα οξυμένα προβλήματα της εργατικής τάξης και των άλλων εργαζομένων. Οργάνωσε συστηματική δουλειά, ώστε να αφομοιωθεί, να χωνευτεί μέσα και από την εμπειρία των αγώνων, των εξελίξεων, μέσα από την εμπειρία του κλάδου και του κάθε χώρου, η στρατηγική του Κόμματος. Βεβαίως, η προσπάθεια αυτή πρέπει να συνεχιστεί, να εμπλουτίζεται με τις εξελίξεις, να γίνεται ιδιαίτερη δουλειά στα νέα μέλη του Κόμματος και της ΚΝΕ.

Η ΚΕ σημείωσε πρόοδο στην προσπάθεια εξειδίκευσης και προσαρμογής των γενικών πολιτικών καθηκόντων στα διάφορα μέτωπα πάλης, στις διάφορες φάσεις των πολιτικών εξελίξεων. Παράλληλα και στη βάση των οξυμένων προβλημάτων και της επικαιρότητας, οργάνωσε πανελλαδικές πολιτικές καμπάνιες με κύριο θέμα την προβολή και εκλαΐκευση της πολιτικής πρότασης του Κόμματος για τη συγκρότηση του ΑΑΔΜ και την πάλη για τη Λαϊκή Εξουσία - Οικονομία.

Ξεπέρασε ως ένα βαθμό την πάγια αδυναμία που τα προηγούμενα χρόνια είχε σημειωθεί να εκλαϊκεύονται οι γενικές πολιτικές θέσεις του Κόμματος μόνο σε περίοδο εκλογικών αναμετρήσεων. Συνέβαλε ώστε οι Επιτροπές Πόλεων και Περιοχών να βελτιώσουν τον προσανατολισμό και προγραμματισμό τους, να διαθέτουν συγκεκριμένο πρόγραμμα πάλης, να διευρύνουν το περιεχόμενο παρέμβασης σε ένα μεγαλύτερο φάσμα προβλημάτων, που ξεκινούν από το εισόδημα και γενικότερα τις εργασιακές σχέσεις, το δικαίωμα στη δουλειά και στην πλήρη απασχόληση, την παιδεία και την κοινωνική πολιτική, ιδιαίτερα στα θέματα κοινωνικής ασφάλισης, ΑμΕΑ, πρόληψης και προστασίας της δημόσιας υγείας, του περιβάλλοντος.

Στο διάστημα που μεσολάβησε από το 17ο Συνέδριο, η ΚΕ συνέβαλε ώστε να διαμορφωθούν ορισμένες σημαντικές προϋποθέσεις για την ιδεολογικοπολιτική ισχυροποίηση του Κόμματος, την αφομοίωση της στρατηγικής, ζήτημα που αποτελεί προϋπόθεση για την ανάπτυξη της μεγαλύτερης δυνατής ικανότητάς του τα επόμενα χρόνια. Εδωσε ώθηση στην ανάπτυξη της δυνατότητας του Κόμματος να αντεπεξέρχεται στην ιδεολογικοπολιτική επίθεση που δέχεται ως μαρξιστικό - λενινιστικό κόμμα που άντεξε και αντεπιτέθηκε σε συνθήκες προσωρινής και σχετικά μακρόχρονης υποχώρησης του διεθνούς επαναστατικού κινήματος. Βοήθησε στη βελτίωση της παρέμβασης του Κόμματος στο διεθνές κομμουνιστικό και αντιιμπεριαλιστικό κίνημα, στις δυνατότητες συσπείρωσης των μαρξιστικών - λενινιστικών κομμάτων. Εγκαιρα και συστηματικά διαμόρφωνε τις θέσεις της για τις διεθνείς εξελίξεις και για σοβαρά γεγονότα που συντελέστηκαν στο διάστημα αυτό.

89. Η ΚΕ, με βάση τον προγραμματισμό που προέκυψε από το 17ο Συνέδριο, πραγματοποίησε με επιτυχία: Την Πανελλαδική Συνδιάσκεψη για τη δράση του Κόμματος στη νεολαία και τη στήριξη της ΚΝΕ. Την Πανελλαδική Σύσκεψη για τη δράση του Κόμματος στις γυναίκες. Δυο πανελλαδικές Συσκέψεις στελεχών με ζητήματα καθοδήγησης, με βάση τις αποφάσεις του 17ου Συνεδρίου. Πανελλαδικές Συσκέψεις που αφορούσαν την κομματική και μαζική δουλειά σε βασικούς εργατοϋπαλληλικούς κλάδους, για το κίνημα Παιδείας και τα προβλήματα Εκπαιδευτικών. Συνέχισε τη διερεύνηση της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στον 20ό αιώνα, ιδιαίτερα μελετώντας την πείρα της ΕΣΣΔ και άνοιξε τη συζήτηση για το θέμα του σοσιαλισμού σε όλο το Κόμμα. Συνέχισε τη δουλειά για το δεύτερο τόμο της Ιστορίας του Κόμματος της περιόδου 1949-1974, που έχει φτάσει στο στάδιο ολοκλήρωσης, αλλά δεν έγινε δυνατό να ανοίξει την εσωκομματική συζήτηση. Η μελέτη της Ιστορίας του Κόμματος απαιτούσε συστηματική συγκέντρωση διεθνών πηγών, αλλά και συστηματική μελέτη των διαθέσιμων στο Κόμμα εσωτερικών πηγών, απαιτούσε περισσότερο χρόνο από όσο είχε προβλεφθεί. Η νέα ΚΕ, με βάση όλη την εργασία που έχει γίνει, μπορεί να ολοκληρώσει το καθήκον αυτό.

Η ΚΕ επίσης οργάνωσε πανελλαδικές δραστηριότητες για τα 90χρονα του Κόμματος και της Σοσιαλιστικής Οχτωβριανής Επανάστασης, για τα 60χρονα του ΔΣΕ και τα 60χρονα από τη λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Οι πολύμορφες αυτές δραστηριότητες συνέβαλαν στην ανάπτυξη σε όλη την κλίμακα του Κόμματος μιας σημαντικής ιδεολογικής και διαπαιδαγωγικής δουλειάς, στην ανάπτυξη του προβληματισμού και στη δοκιμασία της ιστορικής πείρας του Κόμματος και του κινήματος. Η ΚΕ οργάνωσε Πανελλαδική Καμπάνια για τα θέματα της Παιδείας.

90. Η θετική αυτή πορεία δεν πρέπει να φέρει σε δεύτερη μοίρα, πολύ περισσότερο, να κρύψει τα αδύνατα σημεία στη δουλειά της ΚΕ, πλευρές της δουλειάς της που υστέρησαν σε σχέση με τις ανάγκες, που πρέπει να αντιμετωπιστούν αποφασιστικά από τη νέα ΚΕ:

α) Η ΚΕ, αν και βελτίωσε τον προσανατολισμό της στην ανάπτυξη των δεσμών και των δυνάμεων του Κόμματος στην εργατική τάξη, στους εργασιακούς χώρους και σε συγκεκριμένους κλάδους, αν και συστηματικά έδωσε κατεύθυνση να ασχολούνται συχνά τα παρακάτω καθοδηγητικά όργανα, η ίδια δεν κατάφερε να ασχοληθεί πιο συστηματικά, ως ανώτερο καθοδηγητικό όργανο, με τη μελέτη της πείρας των Κομματικών Οργανώσεων. Αρα, να επεξεργαστεί πιο ολοκληρωμένες κατευθύνσεις, να πάρει με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα επιτελικού χαρακτήρα μέτρα για τη συγκέντρωση δυνάμεων στο κρίσιμο αυτό καθήκον. Δεν έδειξε την απαιτούμενη αποφασιστικότητα για την ιδεολογική κατάρτιση και μόρφωση στελεχών και μελών που δραστηριοποιούνται στο εργατικό κίνημα, θέμα που αφορά πριν απ? όλα την ανάπτυξη και ανάδειξη εργατικών στελεχών, την αποφασιστική βελτίωση σε σταθερή βάση και προοπτική της κοινωνικής σύνθεσης των Οργάνων.

Η ΚΕ, με τη βοήθεια αντίστοιχων Τμημάτων, ξεκίνησε πιο συστηματική δράση στον τομέα των μισθωτών επιστημόνων, ειδικά στο χώρο μηχανικών, οικονομολόγων. Μέσα από τη βελτίωση της δράσης μας στο μέτωπο της Υγείας βελτιώθηκε και η παρέμβασή μας στους μισθωτούς γιατρούς και άλλους επιστήμονες. Ανοίχτηκε καλύτερα και ευρύτερα το ζήτημα του κοινωνικού ρόλου του μισθωτού επιστήμονα στο κίνημα και στην πάλη για τη Λαϊκή Οικονομία, σε αντιπαράθεση με την πολιτική πλήρους ενσωμάτωσης της επιστημονικής γνώσης και έρευνας στην υπηρέτηση της ανταγωνιστικότητας, της κερδοφορίας. Πρόκειται για πρώτα βήματα, η υστέρηση δεν έχει ξεπεραστεί.

β) Αν και βελτίωσε τον προσανατολισμό της στη μελέτη ζητημάτων στρατηγικής και τακτικής στο κίνημα, ωστόσο δεν μπόρεσε να έλθει στο ύψος των αναγκών, στη γενίκευση της πείρας και στον καλύτερο καθοδηγητικό προσανατολισμό στη δουλειά στο μαζικό κίνημα, στη συσπείρωση δυνάμεων που σχετίζεται με το καθήκον της οικοδόμησης του Μετώπου. Η ΚΕ δεν μπόρεσε να μελετήσει συστηματικά και να πάρει μέτρα ώστε να βελτιωθεί η συμβολή μας στο αντιιμπεριαλιστικό φιλειρηνικό κίνημα. Οι αντικειμενικές συνθήκες είναι τόσο πολύπλοκες και σύνθετες που επιβάλλουν ακόμα πιο συγκεκριμένη επεξεργασία και, κυρίως, πιο άμεσο έλεγχο του πώς δουλεύουμε ως Κόμμα στις εργατικές και λαϊκές μάζες, στην οργάνωση και συσπείρωσή τους. Η ΚΕ όφειλε να καταπιαστεί περισσότερο και με μεγαλύτερη επάρκεια στην κατανόηση, πριν απ? όλα μέσα στο Κόμμα, της σημασίας της κοινωνικής συμμαχίας της εργατικής τάξης με τους αυτοαπασχολούμενους και τη μικρομεσαία αγροτιά, που αποτελεί και το υπόβαθρο για θετικές διεργασίες που αφορούν και το κίνημα και την υπόθεση του ΑΑΔΜ.

γ) Η βελτίωση της δουλειάς της ΚΕ σχετίζεται και με τη βελτίωση της απόδοσης και της συνεισφοράς των βοηθητικών της Τμημάτων, τα οποία στο διάστημα αυτό έκαναν πρόοδο στην παρακολούθηση και μελέτη των εξελίξεων, της κυβερνητικής πολιτικής, της πολιτικής της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Επεξεργάστηκαν καλύτερα και πιο συγκεκριμένα τις θέσεις του Κόμματος. Παρ? όλα αυτά, εξακολουθεί να είναι αδύνατο σημείο της ΚΕ το ότι δεν έχει καταφέρει να στελεχώσει και να καθοδηγήσει με απαιτούμενη επάρκεια τα βοηθητικά Τμήματά της, ώστε με τις επεξεργασίες και το ρόλο που μπορεί να διαδραματίσουν στη μελέτη της πείρας του κάθε χώρου, να εργάζονται για τη θεωρητική υποδομή του Κόμματος σε πιο μακροχρόνια βάση, αφού από τώρα γίνονται ορατές οι αυξημένες αυριανές απαιτήσεις. Η σύνθεση των Τμημάτων πρέπει να βελτιωθεί και αυτό αποτελεί ευθύνη της ΚΕ και πιο ειδικό δείκτη και της πολιτικής ανάδειξης στελεχών από την εργατική τάξη, νέων σε ηλικία και γυναικών. Απαιτείται να διατεθούν στελέχη για να προετοιμαστεί η ανάδειξη στελεχών που έχουν μια ορισμένη κοινωνική, πολιτική και οργανωτική πείρα δράσης στο εργατικό κίνημα και στη νεολαία, αλλά και όσο γίνεται πιο υψηλή μαρξιστική μόρφωση και επιστημονική ειδίκευση. Τα βοηθητικά επιτελεία της ΚΕ μπορούν να συμβάλουν στον εμπλουτισμό και στην εξειδίκευση της στρατηγικής του Κόμματος, στην εξειδίκευση στελεχών, στη διεύρυνση των δεσμών του Κόμματος με φίλους και οπαδούς, επιστήμονες που μπορεί να συμβάλουν και στις επεξεργασίες, αλλά και στα διάφορα μέτωπα συσπείρωσης δυνάμεων. Η στελέχωση των Τμημάτων με επαρκή αριθμό κατάλληλων στελεχών θα συμβάλει και στην αύξηση της βοήθειας προς τις Κομματικές Οργανώσεις. Βοηθάει και στην καλύτερη σύνδεση των στελεχών αυτών με την ταξική πάλη, τους αγώνες, να μην ξεκόβονται από τη σημαντική πρακτική πείρα της καθημερινής δράσης.

δ) Η ΚΕ, αν και με τη βελτίωση της συνολικής της δουλειάς συνέβαλε στην ανάπτυξη και ανάδειξη νέων στελεχών, ωστόσο δεν κατάφερε να εκπονήσει σταθερό σχέδιο στον τομέα αυτό και πριν απ? όλα να προετοιμάσει συστηματικά την ανάδειξη και ανάπτυξη στελεχών από την εργατική τάξη. Οι ανάγκες της επικαιρότητας, οι τρέχουσες ανάγκες απορρόφησαν καθημερινά μεγάλο μέρος στελεχών σε αυτές, σε βάρος της απαιτούμενης προσοχής στην ιδεολογική ανάπτυξη των στελεχών από την εργατική τάξη και στην απόκτηση πολύπλευρων ικανοτήτων. Η ΚΕ επίσης δεν κατάφερε να συστηματοποιήσει την πολιτική ανάδειξης στελεχών από την ΚΝΕ. Στο διάστημα που μεσολάβησε, ένας σημαντικός αριθμός στελεχών της ΚΝΕ πέρασε στο Κόμμα και συνέβαλε στη βελτίωση της δουλειάς των Οργάνων. Η ανανέωση των Οργάνων με στελέχη από την ΚΝΕ δε γίνεται μελετημένα, με καλή προετοιμασία τους για το πέρασμα στην κομματική δουλειά, αλλά και με την απαιτούμενη προσοχή ώστε να μη δημιουργούνται σοβαρά κενά στην ΚΝΕ. Η νέα ΚΕ πρέπει ακόμα πιο θαρραλέα να προχωρήσει στην ανάδειξη στελεχών από την ΚΝΕ, ιδιαίτερα νέων εργατών και εργατριών, όμως αυτό πρέπει να γίνεται με καλύτερο προγραμματισμό και με ενίσχυση της βοήθειας στην ΚΝΕ, με βάση και τις αποφάσεις της Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης.

ε) Η ΚΕ δεν κατάφερε αποφασιστικά να υλοποιήσει τα συνδυασμένα μέτρα για τη στήριξη και βοήθεια στην ΚΝΕ, αλλά και τη βελτίωση των δεσμών του Κόμματος με τις νέες ηλικίες, με βάση το συγκεκριμένο περιεχόμενο και τις υποδείξεις της Πανελλαδικής Σύσκεψης. Αν και σήμερα το Κόμμα διαθέτει επεξεργασμένες θέσεις για όλα τα προβλήματα της νεολαίας, ωστόσο αυτές δεν εντάσσονται μελετημένα στις γενικότερες δραστηριότητες του Κόμματος. Η ΚΕ δεν κατάφερε να βοηθήσει στην εξειδίκευση στελεχών για δουλειά στις νέες ηλικίες, στη νεολαία.

στ) Με καθυστέρηση η ΚΕ υλοποίησε την απόφαση για την πραγματοποίηση της Πανελλαδικής Σύσκεψης για τη δουλειά στις γυναίκες, πριν απ? όλα αυτές που ανήκουν στην εργατική τάξη, στα φτωχά λαϊκά στρώματα, στις κοπέλες που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα όταν αποκτήσουν οικογένεια, παιδί. Η ΚΕ δεν κατάφερε στην καθοδηγητική της δουλειά να κατανοηθεί και με πρακτικά οργανωτικά μέτρα ότι η γυναικεία δουλειά δεν αποτελεί έναν τομέα ειδικό και αποσπασμένο από τα γενικά καθήκοντα, αλλά απαιτεί εξειδίκευση της γενικής πολιτικής του Κόμματος στις γυναίκες, είναι αναπόσπαστο στοιχείο της δουλειάς στην εργατική τάξη, στη λαϊκή οικογένεια. Αν και βοήθησε σε μια ορισμένη κατανόηση του προβλήματος στα Οργανα της ΚΝΕ, δεν κατάφερε ακόμα να προσανατολιστεί η ΚΝΕ και στον τομέα αυτό. Η δουλειά της ΚΝΕ στις κοπέλες πρέπει να στηριχτεί πριν απ? όλα στην κατανόηση της φύσης του προβλήματος, στην έγκαιρη βοήθεια στα μέλη της να περάσουν τη φάση μετάβασης από τα «θρανία» στο επάγγελμα και στην οικογένεια, ώστε να μην υποχωρούν μπροστά στις αντικειμενικά αντίξοες συνθήκες και αποστρατεύονται.

Για το Πολιτικό Γραφείο

91. Είχε θετική συμβολή στη βελτίωση του προσανατολισμού και της απόδοσης της ΚΕ, στην ανάληψη κεντρικών πρωτοβουλιών και στη βελτίωση γενικά της παρέμβασης του Κόμματος στις εξελίξεις και στους αγώνες. Είχε επίσης θετική συμβολή στη δράση και παρέμβαση του Κόμματος στο διεθνές κομμουνιστικό και αντιιμπεριαλιστικό κίνημα.

Το ΠΓ δεν μπόρεσε να διασφαλίσει στον απαιτούμενο βαθμό την ανάπτυξη διατμηματικής συνεργασίας, γεγονός που έχει επίπτωση στην απόδοση των Τμημάτων σε μια περίοδο που οι επεξεργασίες στα διάφορα θέματα διαπλέκονται μεταξύ τους. Αδύνατο σημείο της δουλειάς του ήταν η πιο αποφασιστική μελέτη της πείρας και ο έλεγχος για το πώς σε όλη την κλίμακα του Κόμματος υλοποιείται η πολιτική συσπείρωσης δυνάμεων, αν και το ζήτημα αυτό βρισκόταν στον προσανατολισμό του. Ωστόσο, δεν έγινε δυνατό να συνδυάζεται με την επικαιρότητα και τις καθημερινές εξελίξεις.

Το ΠΓ υστέρησε στην πολιτική ανάδειξης και ανάπτυξης στελεχών με την έννοια της χάραξης μιας πολιτικής προετοιμασίας και ανάλογης βοήθειας. Υστέρησε στην ενίσχυση των επιτελείων του Κόμματος και ιδιαίτερα στη διαμόρφωση υποδομής στα θέματα της προπαγάνδας που σήμερα πρέπει να αποκτήσει μεγαλύτερη πολυμορφία μέσων και περιεχομένου.

Το πρώτο διάστημα μετά το συνέδριο, σε συνεργασία με τη Γραμματεία, έδωσε βάρος στην πραγματοποίηση πανελλαδικών κομματικών αχτίφ σε βασικούς εργασιακούς κλάδους, ιδιαίτερα εκεί όπου είχε προχωρήσει η επεξεργασία των εξελίξεων και των νέων προβλημάτων που εμφανίσθηκαν, εξαιτίας και της επίδρασης των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων. Την τελευταία διετία η προσπάθεια αυτή υποχώρησε. Το συμπέρασμα είναι ότι χρειάζεται επιμονή και αποφασιστικότητα στο συνδυασμό γενικότερης σημασίας καθηκόντων με τις τρέχουσες απαιτήσεις του αγώνα.

Για τη Γραμματεία

92. Επαιξε θετικό ρόλο και βελτίωσε τη βοήθεια στην καθοδήγηση των Οργανώσεων, στον προσανατολισμό τους σε θέματα αφομοίωσης, επεξεργασίας και εξειδίκευσης της στρατηγικής, στην αναδιάταξη δυνάμεων, στην προσπάθεια να βελτιωθεί η κομματική οικοδόμηση. Βελτίωσε τη διαδικασία ελέγχου αποφάσεων και το συντονισμό της δουλειάς Τμημάτων - Κινημάτων και Οργανώσεων. Και αυτή έχει μερίδιο ευθύνης στο ότι δεν έγινε πιο συστηματικός έλεγχος, γενίκευση της πείρας, άρα και εμπλουτισμός κατευθύνσεων για το πώς δουλεύουμε στο μαζικό κίνημα, ειδικότερα στην εργατική τάξη και στις κοινωνικές συμμαχίες, πώς υλοποιείται στις συγκεκριμένες συνθήκες η πολιτική συσπείρωσης δυνάμεων. Η Γραμματεία, αν και κατέβαλε προσπάθειες μέσα από ειδικά οργανωτικά αχτίφ, ωστόσο έπρεπε περισσότερο και πιο συστηματικά να μελετήσει ζητήματα καθοδήγησης των ΚΟΒ.