January 24, 2009

ΜΑΝΤΑΣ, ΓΙΩΡΓΗΣ - Μερικές παρατηρήσεις πάνω στις γενικά σωστές Θέσεις για το 18ο Συνέδριο του ΚΚΕ

Αγαπητοί σύντροφοι. Συμμετέχοντας στον προσυνεδριακό διάλογο, έχω να κάνω τις παρακάτω παρατηρήσεις:

1) Εχοντας διαβάσει (από το 10ο Συνέδριο και μετά) όλα τα κείμενα Θέσεων, διαπιστώνω, πως αυτό που τώρα κρατάμε στα χέρια μας, είναι από τα πιο απλά και κατανοητά, όντας διατυπωμένο σε μια στρωτή και κατανοητή γλώσσα. Παρ' όλα αυτά επειδή κάποιοι από εμάς δεν έχουμε τις απαραίτητες επιστημονικές γνώσεις, θα ήθελα σε κάποια σημεία τους που αναφέρονται σε όρους Πολιτικής Οικονομίας ή τεχνολογικούς τα κείμενα να ήταν πιο απλά (εννοείται χωρίς να εκχυδαΐζονται).

2) Η παραχάραξη και διαστρέβλωση της Ιστορίας από την Ευρ. Ενωση και τον Παγκόσμιο Ιμπεριαλισμό (σχετικά με το Σοσιαλισμό που γνωρίσαμε και το ρόλο της Σ. Ενωσης στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου κ.ά.) στη χώρα μας εκδηλώνεται με ιδιαίτερη ένταση με τη διαστρέβλωση των ιστορικών γεγονότων της δεκαετίας 1940 - 1950. Διαστρεβλώνουν τα γεγονότα από τον ελληνοϊταλικό πόλεμο, την Εθνική Αντίσταση, την Ιμπεριαλιστική επέμβαση το Δεκέμβρη του 1944 και για τον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας.

Είναι γεγονός πως το Κόμμα έχει με τα επίσημα κείμενά του φωτίσει όλα τα γεγονότα που αναφέρονται σε αυτήν την περίοδο. Σημαντική συμβολή προς την ιστορική αλήθεια αποτελεί το κείμενο της ΚΕ για το Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας, όπου για πρώτη φορά, αυτή η τριετής εποποιία αναφέρεται σαν ένοπλη ταξική πάλη για την κατάληψη της εξουσίας από την εργατιά.

Προς επίρρωση όλων αυτών που αναφέρω, το ΚΚΕ σε όλα τα μέχρι τώρα συνέδριά του έκανε πάντα μια ιδιαίτερη αναφορά στην ΠΕΑΕΑ (Πανελλήνια Ενωση Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης). Αυτή η οργάνωση, η ΠΕΑΕΑ, παρά τη φθορά του χρόνου, όχι μόνο εξακολουθεί να υπάρχει και να διεκδικεί λύσεις για τα ιδιαίτερα προβλήματα των μελών της, αλλά στο τελευταίο της Συνέδριο τροποποίησε το καταστατικό της έτσι που τώρα γίνονται ισότιμα μέλη της οι απ' ευθείας απόγονοι των αγωνιστών καθώς και οι φίλοι της Εθνικής Αντίστασης. Εξασφαλίζεται έτσι η συνέχεια για την κοντινή εποχή που οι υπάρχοντες ακόμη αγωνιστές θα έχουμε φύγει για το πουθενά.

Ολα αυτά που γράφω τα γνωρίζει το Κόμμα από πρώτο χέρι, αφού η ΠΕΑΕΑ έχει απευθείας σύνδεση με την Κεντρική Επιτροπή του Κόμματος. Και θέλω εδώ να εκφράσω μια πικρία και απογοήτευση από το γεγονός πως οι δυο λέξεις «Εθνική Αντίσταση» δεν μπόρεσαν ούτε μια φορά να χωρέσουν σε ένα κείμενο 79 σελίδων και 108 Θέσεων.

3) Θεωρώ παράλειψη από τις Θέσεις τη μη αναφορά στο σοβαρό πρόβλημα των ναρκωτικών. Σε όλα τα προηγούμενα συνέδρια υπήρχε αναφορά. Δεν αγνοώ πως το Κόμμα επανειλημμένως και με σαφήνεια σε πολλά κείμενά του (αλλά και σε καμπάνιες) έχει φωτίσει αυτό το πρόβλημα, που δικαιολογημένα έχει χαρακτηριστεί ως «μάστιγα». Από την ίδρυσή του ακόμα το Κόμμα διεξήγαγε αγώνα κατά της διάδοσης των βλαβερών ουσιών, που αντιθέτως ευνοούσε η άρχουσα τάξη. Θυμάμαι πως και εγώ τον καιρό της νιότης μου, ως μέλος της ΕΠΟΝ, συμμετείχα σ' αυτόν τον αγώνα.

Γι' αυτό κατά τη γνώμη μου, είναι παράλειψη που δεν υπάρχει αναφορά στις Θέσεις για να γίνει αντικείμενο μελέτης και προβληματισμού.

4) Στη σελίδα 46, Θέση 45, γίνεται αναφορά στις δραστηριότητες και κινητοποιήσεις των συνταξιούχων, που πράγματι αυξάνονται και αποτελούν ένα πολύ μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού. Στη θέση αυτή υπάρχουν οι ακόλουθες φράσεις: «Το κίνημα των συνταξιούχων, μπορεί και πρέπει να πάρει μαζικότερο χαρακτήρα, με την ενεργή συμμετοχή των νέων συνταξιούχων. Είναι σημαντική συνιστώσα του γενικότερου, εργατικού και λαϊκού κινήματος». Θα προσυπέγραφα τα παραπάνω λόγια, αν δεν υπήρχε η λέξη «κίνημα». Δυστυχώς, όμως σύντροφοι, η δημιουργία «κινήματος» συνταξιούχων είναι ζητούμενο. Δεν μπορούμε να ονομάζουμε κίνημα τους πεντακόσιους ή χίλιους ή άντε δυο χιλιάδες συνταξιούχους που συμμετέχουμε στις διαδηλώσεις, στις πορείες, όταν στην Ελλάδα οι συνταξιούχοι αριθμούν εκατομμύρια. Θα χρειαστεί πολλή δουλειά και κυρίως βοήθεια από το Κόμμα για να έρθουν στα Σωματεία των Συνταξιούχων νέοι συνάδελφοι (αλλά και το πλήθος των παλαιών, ανάμεσά τους και πολλοί από τη γενιά της Αντίστασης και των Πολιτικών Προσφύγων που ενώ είναι δεκαετίες συνταξιούχοι το παίζουν «υπεράνω» και δε βοηθούν στις διεκδικήσεις των συνταξιούχων). Πρέπει και οι νέοι συνταξιούχοι να καταλάβουν ότι άπαξ και βγήκες στη σύνταξη φεύγεις από το παλιό σου σωματείο και γράφεσαι στο σωματείο των συνταξιούχων.

Ολες οι άλλες δικαιολογίες ότι τάχα είσαι απαραίτητος στην παλιά σου οργάνωση και άλλα φαιδρά, έχουν τη ρίζα τους στο γεγονός πως δε θέλεις να παραδεχτείς πως βγήκες πια στη σύνταξη. Πως από εδώ και πέρα το σωματείο σου είναι η Ομοσπονδία Συνταξιούχων.

Πρέπει λοιπόν το Κόμμα να βάλει πλάτες ώστε οι συνταξιούχοι να γίνουν μια δυναμική συνιστώσα του εργατικού και λαϊκού κινήματος.

5) Αυτές είναι σύντροφοι, οι παρατηρήσεις μου, πάνω στις Θέσεις για το 18ο Συνέδριο. Στο σύνολό τους τις υπερψηφίζω. Ελπίζω να μην πέρασα τις 800 λέξεις, όπως το έπαθα στο 17ο και αναγκάστηκα να πετσοκόψω το κείμενο.

(Σ.τ.Ε: Το κείμενο του συντρόφου Γιώργη Μαντά είχε ήδη πάρει τη σειρά του για δημοσίευση όταν μάθαμε πως ο Γιώργης έχασε τη μάχη με το θάνατο. Το κακό μαντάτο δεν αναιρεί το γεγονός ότι ο σύντροφός μας έκατσε κι έβαλε στο χαρτί τις σκέψεις με τις οποίες ήθελε να συμβάλει στη δημόσια συζήτηση των Θέσεων της ΚΕ για το 18ο Συνέδριο του ΚΚΕ. Αυτονόητη η δημοσίευση του κειμένου του.)

Γιώργης Μαντάς
Αθήνα

Ριζοσπάστης - 23 Νοεμβρίου 2008

Λ., Σ. - Μια απάντηση για τη σταλινική στροφή του Κόμματος

Σύντροφοι,

Δεν έχω την τιμή να είμαι μέλος του Κόμματος, αισθάνομαι όμως δίπλα στο Κόμμα και ελπίζω να συμβάλω στη συζήτηση για το σοσιαλισμό που γνωρίσαμε, με αφορμή κυρίως το σχόλιο του Γιώργου Ρούση (Γ.Ρ. στο εξής) στο φύλλο της Κυριακής, 2/11/2008, του «Ρ» για την υποτιθέμενη σταλινική στροφή του Κόμματος.

Εχω την εντύπωση ότι ο συγκεκριμένος αρθρογράφος πέφτει τελείως έξω και όσον αφορά την παραπάνω διαπίστωσή του, αλλά και όσον αφορά την κριτική που ασκεί στον Ιωσήφ Στάλιν, υιοθετώντας ουσιαστικά αυτά που έχουμε ακούσει όλα αυτά τα χρόνια του αντισταλινισμού από το οπλοστάσιο της αστικής ιδεολογίας και ιδιαίτερα της αγγλοσαξονικής ιστοριογραφίας.

Διαπιστώνει, λοιπόν, σταλινική στροφή του ΚΚΕ ο Γ.Ρ. και ανησυχεί για σεχταριστική διολίσθηση του Κόμματος και αδυνάτισμα της επιρροής του στις λαϊκές μάζες και τους νέους, και γιατί δηλαδή; Γιατί - παραθέτοντας παραπομπές από ομιλίες στελεχών, άρθρα στον «Ρ» και αλλού, εκδόσεις του Α. Γκράμσι, του Γ. Λούκατς που δεν έγιναν από τη «Σύγχρονη Εποχή» (πάλι καλά που δε θυμήθηκε και τον ανεκδιήγητο Σαντιάγκο Καρίγιο!) - το ΚΚΕ δεν ενέδωσε και δεν ενδίδει στον πολιτικό και ιδεολογικό εκβιασμό που ασκεί η αστική πολιτική τάξη μετά το 20ό Συνέδριο του ΚΚΣΕ να αποκηρύξει τον Στάλιν και τον σταλινισμό σαν πιστοποιητικό καλής διαγωγής προς το σύστημα και μελλοντικής ενδεχόμενης εισόδου των κομμουνιστών στον νυμφώνα διαχείρισης της καπιταλιστικής εξουσίας. Ουσιαστικά η αποδοχή του αντισταλινισμού και η αποκήρυξη του Στάλιν, όπως την εννοεί η αστική ιδεολογία και προπαγάνδα, έχει αποδειχθεί στην πράξη ότι οδηγεί στην απάρνηση της μαρξιστικής - λενινιστικής ταυτότητας των κομμουνιστών, στην άρνηση τελικά των νομοτελειών της σοσιαλιστικής εξουσίας, με δυο λόγια στον εκφυλισμό και την ενσωμάτωση των ΚΚ στο αστικό πολιτικό σύστημα με τα γνωστά αποτελέσματα για τους σημερινούς θλιβερούς πολιτικούς επιγόνους του Αντόνιο Γκράμσι, του οποίου την έκδοση θεωρεί μεγάλη παράλειψη ο Γ.Ρ. Ο αντισταλινισμός όπως τον εννοούν και τον επιθυμούν είναι ένα ιδιότυπο auto da fe των κομμουνιστών που επικεντρώνοντας στην προσωπικότητα του Ιωσήφ Στάλιν και την περιώνυμη σταλινική τρομοκρατία ζητά από τους κομμουνιστές να σβήσουν από τη μνήμη τους την πορεία οικοδόμησης του σοσιαλισμού σε απίστευτα αντίξοες συνθήκες τις δύο πρώτες δεκαετίες στην ΕΣΣΔ, την κατάργηση για πρώτη φορά στην πορεία του ιστορικού ανθρώπου των σχέσεων ταξικής εκμετάλλευσης. Να σβήσουν τη στερέωση και διεύρυνση των σοσιαλιστικών σχέσεων σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας, να σβήσουν την τεράστια συμβολή του Ι. Στάλιν στην αντιφασιστική νίκη των λαών, αποδεχόμενοι μέχρι και το αίσχος της χρουστσιοφικής ηγεσίας να μετονομάσει το αιώνιο σύμβολο νίκης στη βαρβαρότητα, το ηρωικό Στάλινγκραντ σε Βόλγκογκραντ μπας και ξεχάσουν οι λαοί το όνομα του Στάλιν, να παραβλέψουν ότι ο Στάλιν ποτέ δεν ξέχασε τον στρατηγικό στόχο της πλήρους μετατροπής των σχέσεων παραγωγής στην ΕΣΣΔ σε σοσιαλιστικές, το διαρκές ποιοτικό ανέβασμα του συνόλου των κοινωνικών σχέσεων με ορατό και μελετημένο τον ορίζοντα της μετατροπής τους σε κομμουνιστικές1.

Αντιπαραθέτει ο Γ.Ρ. τη «διεθνιστική» θέση του Λένιν για «τους επιμέρους σοσιαλισμούς που θα είναι αναγκαστικά ελλιπείς» στη σταλινική θέση «περί σοσιαλισμού σε μια μόνη χώρα», υποτιμώντας ότι ο Λένιν προεπαναστατικά είχε διακηρύξει τη δυνατότητα νίκης του σοσιαλισμού έστω και σε μία χώρα, η οποία θα λειτουργούσε αφού στερεώσει την εξουσία της σαν προπύργιο επαναστατικών ανατροπών και σε άλλες χώρες2. Επομένως, προκύπτει το ερώτημα, θα ήταν σωστό να συνταχθεί η ΚΕ του κομμουνιστικού κόμματος των μπολσεβίκων τα πρώτα επαναστατικά χρόνια με την τροτσκιστική θέση για άμεσα παγκόσμια επαναστατική ανατροπή ή να δώσει βάρος στη στερέωση και ενίσχυση του δυναμικού της ίδιας της Σοβιετικής Ενωσης ακόμα και με τακτικές κινήσεις ελιγμών με τις κυβερνήσεις καπιταλιστικών κρατών στην πορεία; Με δεδομένο ότι προλεταριακές επαναστάσεις έγιναν στη Γερμανία και την Ουγγαρία (με την πρόσκαιρη σοβιετική εξουσία του Μπέλλα Κουν) αμέσως μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση και στραγγαλίστηκαν εν τη γενέσει τους από την αστική τάξη των χωρών τους τι δείχνει αυτό; Πότε ήταν καλύτερες οι συνθήκες για ανατροπή του παγκόσμιου συσχετισμού, τότε ή το 1944-45 που η Σοβιετική Ενωση σάρωνε τις ναζιστικές ορδές στην Ευρώπη; Το αν τα ΚΚ Γαλλίας και Ιταλίας αδράνησαν σαν επαναστατικά κόμματα τότε που είχαν (όπως και το ΚΚΕ το 1944) την εξουσία στο πιάτο είναι μια άλλη ιστορία, που αφορά κυρίως τα ίδια και στην οποία θα αναφερθώ έμμεσα αμέσως παρακάτω.

Ναι, να γίνει κριτική στον Στάλιν όση θέλετε κ. Γ.Ρ. αλλά από μαρξιστικές - λενινιστικές θέσεις, από θέσεις που δεν επικεντρώνουν στα θετικά ή αρνητικά μιας προσωπικότητας, αγνοώντας τον ιστορικό περίγυρο και τις νομοτέλειες της οικοδόμησης του σοσιαλισμού σε συνθήκες καπιταλιστικής περικύκλωσης. Οι Θέσεις από αυτή την άποψη προβαίνουν γενικά σε μια, κατά τη γνώμη μου, σωστή εκτίμηση της περιόδου οικοδόμησης του σοσιαλισμού επί Στάλιν χωρίς να προκύπτει από κάπου ο «καθαγιασμός» του Ι. Στάλιν, όπως αφήνει να εννοηθεί ο Γ.Ρ. και όπως ισχυρίζονται χυδαία κάποιοι ανιστόρητοι δημοσιογράφοι αστικών εφημερίδων3. Για παράδειγμα, ορθά επισημαίνεται στη Θέση 27, η αρνητική επίδραση που είχε στις συνθήκες κατάρρευσης του φασισμού και των κατοχικών κυβερνήσεων στην Ευρώπη του 1944 - '45 η αυτοδιάλυση της Κομμουνισστικής Διεθνούς από το 1943 και η έλλειψη κέντρου συνολικά επεξεργασμένης στρατηγικής για εκείνη την ιστορική περίοδο, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει σε ευρύτερες επαναστατικές επιτροπές στην Ευρώπη ακόμα και στον καίριο κλονισμό του αγγλοσαξονικού ιμπεριαλιστικού κέντρου.

Κλείνω με τις ενστάσεις του Γ.Ρ. όσον αφορά τη σταλινική πολιτική. Ασφαλώς υπήρξαν υπερβολές στη μαζική εκκαθάριση του κόμματος και των κρατικών οργάνων την περίοδο 1936 - '38. Αυτό αναγνωρίζεται και στις Θέσεις (υποσημ. 18 της Θέσης 16), αναγνωρίστηκε και από τον Ι. Στάλιν στην εισήγηση του στο 18ο Συνέδριο του ΠΚΚ (Μπολσεβίκων)4. Αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε τις νομοτέλειες της ίδιας της επανάστασης (ας θυμηθούμε την αντίστοιχη περίοδο, σε εντελώς διαφορετικό ιστορικοκοινωνικό πλαίσιο βέβαια, της αστικής γαλλικής επανάστασης του 1789), μιας πρωτόγνωρης και πολυσύνθετης επαναστατικής διαδικασίας μέσα σε αμέτρητες δυσκολίες, υπονομεύσεις, σαμποτάζ, δολοφονίες μπολσεβίκων ηγετών κλπ. Εξ άλλου, πολύ σωστά επισημαίνεται στις Θέσεις ότι η αντιπαράθεση με τη δεξιά ομάδα των Ρύκωφ - Μπουχάριν - Πιατακόφ ή την «αριστερή» αντιπολίτευση των Τρότσκι - Ζηνόβιεφ - Κάμενεφ ήταν πρώτιστα πολιτική αντιπαράθεση γύρω από θεμελιακά ζητήματα οικοδόμησης του σοσιαλισμού και της προοπτικής του που αντανακλούσε και τη συνεχιζόμενη ταξική πάλη μέσα στην ΕΣΣΔ σε συνθήκες σοσιαλισμού. Το αν τα συγκεκριμένα κέντρα συνωμοτούσαν για την ανατροπή του Στάλιν και της ΚΕ δεν αναιρεί το προηγούμενο συμπέρασμα για τον πολιτικό χαρακτήρα της σύγκρουσης, σταδιακά ωστόσο έρχονται στο φως και οι υπονομευτικές δραστηριότητες των κέντρων αυτών5.

Τέλος, ας μου επιτραπούν δυο πολύ σύντομες επισημάνσεις για τις Θέσεις 34, 35 και 38 της προγραμματικής αντίληψης για το σοσιαλισμό. Πιστεύω ότι το Κόμμα πρέπει να εξειδικεύσει και να επεξεργαστεί ακόμα περισσότερο την έννοια του εργατικού και λαϊκού ελέγχου, ώστε, αξιοποιώντας και την ιστορική πείρα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, να εξασφαλίζεται ο αυθεντικός και ελεύθερος λαϊκός έλεγχος, αποκλείοντας ταυτόχρονα ή περιορίζοντας τις δυνατότητες υπονόμευσης των εχθρών της σοσιαλιστικής εξουσίας. Επίσης, σε σχέση με την αρχή της ολοένα και πληρέστερης ικανοποίησης των υλικών και πολιτιστικών αναγκών της κοινωνίας έχω την εντύπωση ότι σε συνθήκες ραγδαίας εξέλιξης των τεχνολογικών δυνατοτήτων του σημερινού πολιτισμού ο σοσιαλισμός του 21ου αιώνα πέρα από την αυτονόητη αξιοποίησή τους προς όφελος των εργαζομένων πρέπει να εγγυάται και διευρυμένες ατομικές ελευθερίες π.χ. ελεύθερη πρόσβαση για όλους σε όλες τις προσφερόμενες ηλεκτρονικές δυνατότητες, ελεύθερη πρόσβαση σε όλες τις πηγές πληροφόρησης κλπ. Ελευθερίες, όπως για παράδειγμα στο παρελθόν, τα ελεύθερα ταξίδια από τις σοσιαλιστικές χώρες προς το εξωτερικό που ο περιορισμός τους στις συνθήκες του ψυχρού πολέμου ήταν σε ένα βαθμό κατανοητός, μην υποτιμούμε ότι είχαν ιδιαίτερα αρνητικό αντίκτυπο στην εικόνα των εργαζομένων για το σοσιαλισμό.

Σημειώσεις:

1. Ι.Β. Στάλιν, Οικονομικά Προβλήματα του Σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ, βλ. για παράδειγμα, σελ. 39 - 42 και 92 - 94, Εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα 1998.

2. «On the slogan for a United States of Europe», V. I. Lenin, Coll. Works, Vol. 21, 339 - 43, K. Marx, F. Engels, V. Lenin, On Historical Materialism, σελ. 471, Progress Pub. Moscow, 1972.

3. Βλ. άρθρο του Λ. Σταυρόπουλου, εφημ. «Το Βήμα της Κυριακής», 9/11/2008.

4. Εκθεση δράσης του Ι. Στάλιν στο 18ο Συνέδριο του ΠΚΚ (μπ). Ι.Β. Στάλιν, «Απαντα», τ. 14, σελ. 419, Εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα 2004.

5. Βλ., για παράδειγμα, την ομολογία του Μ. Καλίνιν λίγο πριν το θάνατό του για πλησίασμά του από τον Ν. Μπουχάριν τη δεκαετία του '20 με σκοπό να ανατραπεί ο Στάλιν. Simon Sebag Montefiore: Στάλιν, η αυλή του κόκκινου τσάρου, σελ. 663, εκδ. «Ποταμός» 2005.

Σ. Λ.
Δρ. Μαθηματικός - Πάτρα

Ριζοσπάστης - 23 Νοεμβρίου 2008

ΚΟΛΟΖΩΦ, ΟΡΕΣΤΗΣ - Με αισιοδοξια για το μέλλον

Το 18ο Συνέδριο του Κόμματός μας δίνει τη δυνατότητα να κάνουμε έναν απολογισμό της δράσης του ΚΚΕ μετά τη μεγάλη κρίση στο 13ο Συνέδριο, το οποίο αποτέλεσε σταθμό στην πορεία του εργατικού κινήματος στη χώρα μας.

Η καθοριστική στιγμή για το εργατικό κίνημα της χώρας ήταν η ιστορική απόφαση του 13ου συνεδρίου πως η ελληνική κοινωνία έχει ακόμα ανάγκη από την ύπαρξη του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ελλάδας. Ενα κόμμα νέου τύπου που ανταποκρίνεται στην ιστορική αποστολή της εργατικής τάξης, την οικοδόμηση μιας κοινωνίας, απαλλαγμένης από την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, της κομμουνιστικής κοινωνίας.

Μετά το 13ο Συνέδριο άρχισε μια μεγάλη προσπάθεια αναδιοργάνωσης του ΚΚΕ. Απορρίφτηκε κάθε σκέψη διάχυσης του κομμουνιστικού κόμματος σε ένα ευρύτερο αριστερό σχήμα, διατηρώντας την αυτονομία του και τον Μαρξιστικό - Λενινιστικό χαραχτήρα του. Απορρίφτηκαν οι θεωρίες για τη μη ύπαρξη διαχωριστικής γραμμής αριστεράς - δεξιάς καθώς και οι θεωρίες για το τέλος των ιδεολογιών.

Η έντονη δράση του ΚΚΕ διέλυσε τη σύγχυση που αυτές οι θεωρίες δημιουργούσαν στους εργαζόμενους και έκανε φανερό στην ελληνική κοινωνία πως εξακολουθεί να υπάρχει διαχωριστική γραμμή μεταξύ εκμεταλλευτών και των λαϊκών στρωμάτων, μεταξύ αριστεράς και δεξιάς μεταξύ, σοσιαλδημοκρατίας και κομμουνιστικού κόμματος.

Με τα συνέδρια που ακολούθησαν το Κόμμα ανανέωσε το πρόγραμμα και το καταστατικό του προσαρμόζοντάς τα στις νέες συνθήκες που δημιουργήθηκαν στη χώρα και διεθνώς.

Το Κόμμα στο διάστημα αυτό προσπάθησε να απαντήσει στα μεγάλα και πολλά ερωτήματα που η ανατροπή των σοσιαλιστικών χωρών δημιούργησαν. Αυτή η προσπάθεια συνεχίζεται και θα ολοκληρωθεί με τις αποφάσεις του 18ου Συνεδρίου.

Με όπλο αυτά τα ντοκουμέντα το Κόμμα έδωσε μεγάλες μάχες που τις κέρδισε όλες. Ανασυγκρότησε τις οργανώσεις του σε πανελλαδική κλίμακα και σήμερα βρίσκονται σε θέση να ανταποκριθούν σε μεγάλο βαθμό στα καθήκοντα που η ζωή μας βάζει καθημερινά. Η έντονη δράση του συνέβαλε στο να ανακτήσει την επιρροή του στο συνδικαλιστικό κίνημα και να μεγαλώσει την πολιτική του επιρροή.

Η εκλογική του επιρροή αυξήθηκε σημαντικά από το 3% που είχε αμέσως μετά τη διάσπαση στο σημερινό 8%.

Η πολιτική πρόταση του Κόμματος με την επεξεργασία της τακτικής του μετώπου βοήθησε και έδωσε ώθηση στην ανοδική του πορεία.

Πηγαίνοντας στο 18ο Συνέδριο η ΚΕ του Κόμματος με ανάγλυφο τρόπο δίνει στις θέσεις, τους στόχους του Κόμματος αλλά και τις αδυναμίες που εμφανίζονται και που είναι ανάγκη να αναζητηθούν τρόποι για να ξεπεραστούν όσο το δυνατό πιο γρήγορα. Δεν ξεφεύγει από την προσοχή μας το γεγονός πως ενώ η γενικότερη επιρροή του Κόμματος συνεχώς αυξάνει μια σειρά από δείχτες δείχνουν στασιμότητα ή μια βασανιστική αυξητική πορεία. Η οργανωτική μας ανάπτυξη, η κυκλοφορία του «Ριζοσπάστη», η συμμετοχή των μελών του Κόμματος στις δραστηριότητες των οργανώσεων, οι αδύνατοι δεσμοί των οργανώσεων με τον περίγυρό τους, οι δυσκολίες και η βασανιστική πορεία ανάπτυξης των δυνάμεών μας στο συνδικαλιστικό κίνημα είναι αδυναμίες που οι Θέσεις παίρνουν υπόψη τους. Η αυτοκριτική εξέταση αυτών των καθυστερήσεων ξαναδείχνει τις αντικειμενικές δυσκολίες που υπάρχουν αλλά και ζητήματα καθυστέρησης, ανεπάρκειας στην καθοδηγητική δουλειά σε όλη την κλίμακα του Κόμματος.

Οι συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί στη χώρα μας είναι πολύ δύσκολες για την εργατική τάξη τα μεσαία στρώματα της πόλης και του χωριού. Αντικειμενικά έχουν δημιουργηθεί συνθήκες όπου τα συμφέροντα της εργατικής τάξης όπως και τα συμφέροντα των μικρομεσαίων, των αυτοαπασχολούμενων, των μικρομεσαίων αγροτών απειλούνται από τη δράση των μονοπωλίων. Είναι ανάγκη να δημιουργηθεί η δυνατότητα όλοι όσοι θίγονται από την ασύδοτη δράση των μονοπωλίων και του ιμπεριαλισμού να προβάλλουν συντονισμένα, με κοινή δράση, αντίσταση και να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για μια αντεπίθεση που θα ανοίξει το δρόμο σε μια λαϊκή εξουσία.

Σε αυτή την αναγκαιότητα ανταποκρίνεται η πρόταση του Κόμματος για τη δημιουργία ενός μετώπου που θα έχει Αντιιμπεριαλιστικό Αντιμονοπωλιακό Δημοκρατικό προσανατολισμό.

Στο 18ο Συνέδριο θα συζητηθούν αυτά τα ζητήματα, με την ελπίδα ότι οι αποφάσεις του θα δώσουν μια μεγαλύτερη ώθηση στην πολιτική ενότητας και κοινής δράσης.

Στα εργοστάσια, γενικότερα στους τόπους δουλειάς, τα προβλήματα των εργαζομένων είναι κοινά. Οχι μόνο τα στενά εργασιακά προβλήματα, αλλά και τα γενικότερα προβλήματα που ζουν στο πετσί τους, η ανεργία, η ακρίβεια, η κακή κατάσταση στην υγεία, στην παιδεία, οι οικολογικές καταστροφές και μια σειρά από άλλα που συμβάλλουν στην ανασφάλεια του λαού μας απαιτούν λύση.

Η πάλη για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων απαιτεί τη συντονισμένη και κοινή δράση. Ο ρόλος των κομμουνιστών είναι αυτός της συμβολής στην οργάνωση, στην ενότητα και την πάλη των εργατών για την επίλυση των άμεσων προβλημάτων τους και μέσα από αυτή την πάλη να συμβάλουν στη συνειδητοποίηση του ιστορικού ρόλου που παίζει η τάξη τους για τη δημιουργία μιας νέας πιο δίκαιης κοινωνίας χωρίς την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.

Πηγαίνοντας προς το 18ο Συνέδριό μας ας ανασκουμπωθούμε όλοι να δώσουμε με αισιοδοξία τη μάχη για ένα καλύτερο μέλλον.

Οι προσπάθειες και οι θυσίες που θα χρειαστούν να είμαστε σίγουροι πως θα πιάσουνε τόπο, θα βάλουν ένα λιθαράκι στην τιτάνια προσπάθεια οικοδόμησης μιας νέας κοινωνίας.

Ο. Κολοζώφ

Ριζοσπάστης - 23 Νοεμβρίου 2008

ΑΠΕΡΓΗΣ, ΠΑΝΟΣ - Στοχοπροσηλωμένοι στα συμφέροντα της εργατικής τάξης και αδιάλλακτοι απέναντι στον οπορτουνισμό

To γνωστό γεράκι του ιμπεριαλισμού και υπουργός εξωτερικών της Δανίας στις αρχές του '90 Ούφε Ελλεμαν, αναφερόμενος πρόσφατα στα σημαντικότερα γεγονότα επί θητείας του είπε συγκεκριμένα : ...οι ανατροπές μάς ξάφνιασαν όλους. Με το κύμα διαμαρτυριών που είχε ξεσπάσει σε διάφορες χώρες του ανατολικού μπλοκ αρχίσαμε να ελπίζουμε σε κάτι, αλλά κανείς από μας (και εννοεί τους ομόλογούς του) δεν μπορούσε να φανταστεί μια τέτοια ραγδαία εξέλιξη...

Η παραπάνω δήλωση επιβεβαιώνει ότι οι ανατροπές στις χώρες του σοσιαλισμού καθοδηγήθηκαν από τα μέσα, και συγκεκριμένα από τις κρατικές και κομματικές ηγεσίες που είχαν εκφυλιστεί, αφού μια σειρά σταδιακών μεταρρυθμίσεων μετά το 20ό Συνέδριο είχαν στρώσει το έδαφος στον οπορτουνισμό, καρκίνωμα του κομμουνιστικού κινήματος, αφού μπαίνει μέσα του εξαπλώνεται σιγά σιγά και ύπουλα και σε κρίσιμες στιγμές ολοκληρώνεται σε προδοτική αντεπαναστατική δύναμη. Δεν ξέρεις από πού θα σου τη φέρει. Ας δει κανείς την κατρακύλα των πρώην στελεχών του κόμματός μας που στα δύσκολα το 'στριψαν και μέσω του ΣΥΝ που έχει γίνει φορέας εκλεπτυσμένου αντικομμουνισμού, προσφέρουν πολύτιμες υπηρεσίες στην αστική τάξη και βάζουν φρένο στη ριζοσπαστικοποίηση των λαϊκών στρωμάτων, ιδιαίτερα σήμερα που ξαναβάζουν το αριστερό κουστούμι τους και προσπαθούν να σώσουν το καπιταλιστικό σύστημα από την αναπόφευκτη κρίση, προτείνοντας μια σειρά ξεπερασμένες θεωρίες, που όπου έχουν δοκιμαστεί στο παρελθόν, απέτυχαν.

Ενώ έχουν αποδεχτεί το Μάαστριχτ και προπαγανδίζουν την ΕΕ, τα βάζουν τώρα με τον νεοφιλελευθερισμό και τους κακούς καπιταλιστές υποστηρίζοντας ότι ο καπιταλισμός μπορεί να γίνει δικαιότερος. Και όσο κάνουν αυτή τη βρώμικη δουλειά τόσο το σύστημα θα τους προβάλει, θα τους επαινεί, θα τους προσφέρει κυβερνητικές καρέκλες και τηλεοπτικά παράθυρα. Εχουν καταλάβει καλά οι οπορτουνιστές ότι στο καπιταλιστικό σύστημα υπάρχουν τεράστιες δυνατότητες για να τη βολέψεις, αρκεί να συμβάλεις στον αντικομμουνισμό υποδυόμενος τον αριστερό...

Η κάθε είδους καλόπιστη κριτική εξέταση του Σοσιαλισμού με σκοπό την υπεράσπισή του, ενοχλεί τα μέγιστα τον ταξικό μας αντίπαλο, που έχει με όλα τα μέσα που διαθέτει ασχοληθεί πολύ επίμονα ιδιαίτερα μετά τις ανατροπές για να συκοφαντήσει τη θεωρία μας και να πείσει ακόμη και με τη βίαιη διαστρέβλωση ιστορικών γεγονότων, για την οριστική επικράτηση του καπιταλισμού και την ιδεολογική υπεροχή του. Είναι σοβαρή πολιτική επιλογή αυτή και αναγκαία, αφού το φάντασμα του κομμουνισμού πλανιέται από πάνω τους. Οι καπιταλιστές όσο και να θέλουν να το παίξουν άνετοι και νικητές, μας τρέμουν. Ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης όπως η σημερινή. Και όσο πιο πολύ ανησυχούν, τόσο πιο βίαιες θα είναι και οι αντιδράσεις τους και τόσο πιο πολύ θα κάνουν ανίερες συμμαχίες με τους οπορτουνιστές, και θα συναντιούνται σε ένα κοινό αντικομμουνιστικό μέτωπο όπως αυτό της σταλινολογίας.

Προσπαθούν εδώ και 50 χρόνια, να συκοφαντήσουν την προσωπικότητα του Στάλιν, επικεντρώνοντας την κριτική τους σε προσωπικές αδυναμίες, και όχι σε κρίσιμα πολιτικά και ιδεολογικά ζητήματα της εποχής όπως και στο ότι εκλέχτηκε δημοκρατικά στο ανώτατο αξίωμα και ότι στο κόμμα εφαρμοζόταν ο δημοκρατικός συγκεντρωτισμός.

Η συκοφαντική και κακόβουλη αυτή προπαγάνδα, δε γίνεται τυχαία. Από τη δεκαετία του '30 έως τις αρχές της δεκαετίας του '50, εδραιώθηκαν οι βάσεις για το σοσιαλισμό στη Σοβιετική Ενωση υπό την καθοδήγηση του κόμματος και επιτεύχθηκαν μεγάλα θαύματα στους τομείς της παραγωγής, της οικονομίας, της τέχνης και του πολιτισμού καθώς και στον στρατιωτικό τομέα με αποκορύφωμα το ότι κερδήθηκε ο πόλεμος. Αυτά τα γεγονότα καθιέρωσαν τον Στάλιν σε εφιάλτη της παγκόσμιας αστικής τάξης που ξέρει να εκδικείται.

Αξίζει, νομίζω, να σταθούμε σε δύο δόγματα τα οποία υπερασπίστηκε ο «δογματικός» Στάλιν.

«Σοσιαλισμός σε μια χώρα» και «η πάλη των τάξεων συνεχίζεται και μέσα στο σοσιαλισμό».

Η απότομη πρόοδος της Σοβιετικής Ενωσης άρχισε στις αρχές του '30 να απειλεί τις ευρωπαϊκές καπιταλιστικές χώρες. Και εδώ πρέπει να μελετήσουμε καλύτερα το ρόλο της σοσιαλδημοκρατίας στις χώρες αυτές και τους ελιγμούς που έκανε για να ανακόψει το φιλοσοβιετικό ρεύμα που δυνάμωνε στους εργαζόμενους.

Συνεχώς γίνονται νέες αποκαλύψεις για το ρόλο διαφόρων σοσιαλδημοκρατών ηγετών και τις συνεργασίες που έκαναν με τα κέντρα του κεφαλαίου για να καταλήξουν σε ιστορικούς συμβιβασμούς πίσω από τις πλάτες της εργατικής τάξης, και με υψηλά ανταλλάγματα. Στις σκανδιναβικές χώρες υπέγραψαν συμφωνίες μη επίθεσης με τον Χίτλερ και σε αντάλλαγμα προσέφεραν μεγάλη βοήθεια στον ναζιστικό στρατό με ανάλογα ψηλά οικονομικά ανταλλάγματα και παρόλο τους το δημοκρατικό προσωπείο έστειλαν πολλούς κομμουνιστές στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Και μετά τη λήξη του πολέμου, μέσω σχεδίου Μάρσαλ, διοχετεύτηκαν τεράστια ποσά στις εργατικές ομοσπονδίες για αντικομμουνιστική δουλειά στην εργατική τάξη με επίκεντρο τη σταλινολογία και η αστική τάξη έκανε σοβαρές παραχωρήσεις για να κερδίσει τις συνειδήσεις των λαϊκών στρωμάτων.

Για το ζήτημα της πάλης των τάξεων μέσα στο σοσιαλισμό πρέπει να το 'χουμε ξεκάθαρο. Δεν αλλάζει το σύστημα από τη μια μέρα στην άλλη, επειδή αλλάζουν οι σχέσεις παραγωγής. Διά πυρός και σιδήρου έρχονται οι αλλαγές. Πρέπει να δοθούν κάποιες προτεραιότητες μέχρι που η παραγωγή να καλύπτει όλες τις λαϊκές ανάγκες. Μπορεί να δημιουργούνται αντιθέσεις ακόμη και μεταξύ μη ανταγωνιστικών τάξεων. Οι τάξεις που είχαν συνηθίσει στην εκμετάλλευση των εργαζομένων δεν παραιτούνται εύκολα. Υπάρχει πάντα ο κίνδυνος της αντεπανάστασης. Ας δούμε τις αντιδράσεις στις λατινοαμερικάνικες χώρες σήμερα όπου δε μιλάμε καν για σοσιαλιστικές επαναστάσεις.

Νομίζω προσωπικά ότι όροι όπως σταλινικός, αντισταλινικός, σταλινισμός κλπ. δεν έχουν θεωρητική βάση. Οπως και δε νομίζω ότι γίνεται ακόμη και από συντρόφους καλόπιστη αναφορά σε τέτοια ζητήματα. Είτε υπάρχει έλλειψη ιστορικής κατανόησης των αναγκαιοτήτων της εποχής εκείνης, ή ιδεολογικές αδυναμίες, ή έχουμε υποκύψει στις πιέσεις του ταξικού αντίπαλου, πράγμα που δεν ταιριάζει σε μέλη ενός Κομμουνιστικού Κόμματος.

Θέλω να αναφερθώ σε έναν σύγχρονο ανασταλτικό παράγοντα στην καθημερινή μας δουλειά για την υπεράσπιση των επιτευγμάτων και της ανωτερότητας του σοσιαλισμού. Είναι οι επιφυλάξεις που έχει για το σοσιαλισμό μεγάλος αριθμός οικονομικών μεταναστών από τις πρώην σοσιαλιστικές χώρες, που αν και εργάζονται εδώ κάτω από δυσμενείς συνθήκες και σε καμιά περίπτωση δεν απολαμβάνουν τα ίδια δικαιώματα με τους ντόπιους εργάτες, μόλις ανοίξεις κουβέντα και φτάσεις τη συζήτηση στο σοσιαλισμό φέρνουν αντιρρήσεις ενισχύοντας έτσι τον ιδεολογικό μας αντίπαλο. Οπως μπαίνει και το ερώτημα, αφού ζούσαν τόσο καλά εκεί γιατί δέχονται σήμερα αυτόν τον εξευτελισμό; `Η ποια είναι τα ιδανικά τους; Τα μοντέρνα ρούχα και το αυτοκίνητο; Εδώ οφείλουμε να ξεκαθαρίσουμε κάποια πράγματα.

Πρώτα απ' όλα όσοι είναι σήμερα από 40 χρόνων και κάτω, η πλειοψηφία δηλαδή των οικονομικών μεταναστών, είναι γενιά της περεστρόικα. Μεγάλωσαν στην εποχή που είχε επέλθει οπορτουνιστική διάβρωση στην κοινωνία και σοσιαλδημοκρατικός εκφυλισμός, με αποτέλεσμα την αποξένωση των εργαζομένων από τα προϊόντα που παρήγαγαν, και λογικό είναι να μην έχουν και τις καλύτερες αναμνήσεις από το σοσιαλισμό. Είναι η νέα γενιά που δεν αντέδρασε στις ανατροπές, που την έπιασαν στον ύπνο, που την εξαπάτησαν υπόσχοντάς της με την περεστρόικα περισσότερο σοσιαλισμό που τον ήθελε, ενώ στην πράξη την παρέδωσαν ιδεολογικά άοπλη κι ανυπεράσπιστη σε μια φούχτα καπιταλιστές που σε λίγο διάστημα βρέθηκαν κάτοχοι όλου του πλούτου που με θυσίες είχε χτίσει ο σοβιετικός λαός.

Ακόμη ένα σοβαρό ζήτημα είναι ότι η μελέτη για τη γνώση και ανάπτυξη της θεωρίας του επιστημονικού σοσιαλισμού/κομμουνισμού, είχε μεταφερθεί από τους χώρους του κόμματος και τους τόπους δουλειάς, σε διάφορα επιστημονικά ή πανεπιστημιακά φόρουμ, με αποτέλεσμα να γίνει υπόθεση ακαδημαϊκών κύκλων και όχι ολόκληρου του κομματικού δυναμικού και της εργατικής τάξης.

Η συζήτηση που ανοίγει το Κόμμα μας βαδίζοντας αισιόδοξα προς το 18ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ με τις Θέσεις για το σοσιαλισμό, αποτελεί πολύτιμο εμπλουτιστικό συστατικό για το ατσάλωμα των συνδετικών κρίκων μιας διαλεκτικής πορείας των τελευταίων χρόνων κάτω από τα συνθήματα ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ, ΙΣΧΥΡΟΠΟΙΗΣΗ, ΑΝΤΕΠΙΘΕΣΗ, που αποτελούν και μονόδρομο στην εποχή μας για ένα σύγχρονο Επαναστατικό Κομμουνιστικό Κόμμα.

Πάνος Απέργης
ΚΟ Δανίας

Ριζοσπάστης - 16 Νοεμβρίου 2008

ΣΟΦΙΟΥ, ΑΝΤΩΝΗΣ - Το βαθμιαίο γλίστρημα οδήγησε στο αντεπαναστατικό άλμα

Από τη στιγμή της επικράτησης της Οχτωβριανής επανάστασης οι ιμπεριαλιστές όπως ήταν φυσικό έκαναν τα πάντα για να την ανατρέψουν. Οι δύο ένοπλες επεμβάσεις με την ΑΝΤΑΝΤ το 1918 και τη ναζιστική επέμβαση το 1941 απέτυχαν. Μετά από αυτά, η αντικομμουνιστική εκστρατεία παίρνει άλλες μορφές: Ψυχρός πόλεμος, ξέφρενο κυνήγι εξοπλισμών για οικονομική εξάντληση των σοσιαλιστικών χωρών, διάδοση συκοφαντιών και τερατωδών ψεμάτων (π.χ. λιμός στην Ουκρανία το 1932 με υπαίτιο ...τον Στάλιν), τρομοκράτηση των μικροαστών «νοικοκυραίων», εκμετάλλευση της θρησκευτικής αποβλάκωσης.

Παρ' όλα αυτά, το σοσιαλιστικό οικοδόμημα έμενε κάστρο άπαρτο. Επρεπε, λοιπόν, να πέσει από τα μέσα όπως και έγινε τελικά. Θεωρώ κυρίαρχη αιτία των αντεπαναστατικών ανατροπών την οπορτουνιστική διάβρωση - μετάλλαξη των Κομμουνιστικών Κομμάτων.

Πρώτος «μεταλλαγμένος» ηγέτης ήταν ο Τίτο. Στις παρατηρήσεις Στάλιν - Μόλοτοφ για τον κίνδυνο του οπορτουνισμού απαντά με διαγραφές χιλιάδων λενινιστικών στελεχών του ΚΚ Γιουγκοσλαβίας, χτυπά πισώπλατα το ελληνικό κομμουνιστικό κίνημα, κλείνοντας τα σύνορα στα τμήματα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας το 1949. Κάνει αντικομμουνισμό με μαρξιστική μεταμφίεση και στηρίζεται από τους ιμπεριαλιστές με δεκάδες εκατομμύρια δολάρια. Το πρώτο ισχυρό πλήγμα στο σοσιαλιστικό σύστημα από τα μέσα είναι γεγονός.

Στο μεταξύ, το ΚΚΣΕ είχε πληρώσει βαρύτατο φόρο αίματος στα πεδία των μαχών με το ναζισμό. Χιλιάδες πρωτοπόρα και έμπειρα μπολσεβίκικα μέλη και στελέχη του χάνονται και αντικαθίστανται από άπειρα αλλά και μικροαστικά - καριερίστικα στοιχεία.

Αφετηρία στην οπισθοδρόμηση του Διεθνούς Κομμουνιστικού κινήματος στάθηκε το 20ό Συνέδριο του ΚΚΣΕ το 1956.

Η ανάδειξη του Χρουστσόφ στην ηγεσία, η διαγραφή εκατοντάδων χιλιάδων μπολσεβίκων, η δαιμονολογία στο πρόσωπο του Στάλιν και ο ιδεολογικός οπορτουνιστικός βομβαρδισμός των σοβιετικών πολιτών και των ΚΚ όλου του κόσμου, είχε τραγικά αποτελέσματα.

Στις ηγεσίες των περισσότερων ΚΚ αναρριχώνται ή επιβάλλονται «μεταλλαγμένοι». Αρχίζουν οι συμβιβασμοί και οι υποχωρήσεις απέναντι στον ιμπεριαλισμό, καλλιεργούνται αυταπάτες για ειρηνικά - κοινοβουλευτικά περάσματα στο σοσιαλισμό χωρίς επανάσταση, η κοινωνική ιδιοκτησία στην ΕΣΣΔ ψαλιδίζεται (διάλυση Μηχανοτρακτερικών Σταθμών το 1958).

Ο Μπρέζνιεφ που διαδέχεται τον Χρουστσόφ ακολουθεί ουσιαστικά την ίδια πολιτική του προκατόχου του. Ο αντισταλινισμός συνεχίζεται. Οι μαρξιστικές - λενινιστικές απόψεις θάβονται και αντικαθίστανται από άλλες «ανανεωτικές».

Το τελευταίο και μεγαλοφυές έργο του Στάλιν «Οικονομικά Προβλήματα του Σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ» αποσύρεται από τις βιβλιοθήκες. Οι ιδέες που περιείχε, ιδιαίτερα για την εμπορευματική παραγωγή και το νόμο της αξίας, βρέθηκαν τεχνητά εκτός μαρξιστικής επιστήμης (βλ. Νίνα Αντρέγιεβα, ΚΟΜΕΠ 1/1998).

Η σοβιετική δημοκρατία γίνεται πια δημοκρατία όλου του λαού, το ΚΚΣΕ δεν είναι πια κόμμα των σοβιετικών εργατών αλλά το κόμμα όλου του λαού.

Το δοξασμένο Στάλινγκραντ μετονομάζεται σε Βόλγκογκραντ και σταλινικοί ηγέτες όπως ο Νίκος Ζαχαριάδης βιώνουν την απαξίωση, την απομόνωση, τις διώξεις. Ο ηγέτης του ΚΚΕ Ν. Ζαχαριάδης αποκαθηλώνεται πραξικοπηματικά στην Πλατιά Ολομέλεια του 1956 και πεθαίνει την Μπρεζνιεφική περίοδο εξόριστος στο Σοργκούτ της Σιβηρίας το 1973.

Τους ιλιγγιώδεις ρυθμούς ανάπτυξης της ΕΣΣΔ της σταλινικής περιόδου, διαδέχονται η στασιμότητα, η διαφθορά και ο παράνομος πλουτισμός από οικονομικές δραστηριότητες με σκοπό το ατομικό κέρδος, αναπτύχθηκε δηλ. η λεγόμενη «Δεύτερη Οικονομία».

Η μελέτη σε βάθος της Δεύτερης Οικονομίας μέσα σε σοσιαλιστικό περίγυρο, έχει τεράστια σημασία στη μελέτη της σοσιαλιστικής οικοδόμησης και των αντεπαναστατικών ανατροπών.
Χρειάζονται απαντήσεις τα παρακάτω κρίσιμα ερωτηματικά:
  • Γιατί και πώς εμφανίστηκε η Δεύτερη Οικονομία;
  • Πότε αναπτύχθηκε και τι έκταση πήρε;
  • Ποια ήταν η κοινωνική της βάση;
  • Γιατί το σοσιαλιστικό κράτος και το ΚΚΣΕ έδειξαν ανοχή ή και εύνοια στο φαινόμενο αυτό;
Τα άρθρα και οι μελέτες που δημοσιεύτηκαν στο «Ριζοσπάστη» και στην ΚΟΜΕΠ δίνουν αρκετά πειστικές απαντήσεις ειδικά για την ΕΣΣΔ. Για τις υπόλοιπες σοσιαλιστικές χώρες θα χρειαστούν εξειδικευμένες μελέτες από μαρξιστές - λενινιστές επιστήμονες.

Η Δεύτερη Οικονομία υπήρχε στην ΕΣΣΔ από την εποχή του Λένιν και είχε δυο μορφές:

Η νόμιμη μορφή ήταν η Νέα Οικονομική Πολιτική (ΝΕΠ) που παραχωρούσε προσωρινά τομείς της οικονομίας σε καπιταλιστές, χωρίς δικαιώματα ιδιοκτησίας ή άλλα πολιτικά δικαιώματα.

Οι οικονομικές και νομικές πλευρές ελέγχου των Νέπμαν ήταν τέτοιες που όπως έλεγε ο Λένιν «με μη κομμουνιστικά χέρια να χτίζουμε τον κομμουνισμό».

Αλλες νόμιμες ιδιωτικές οικονομικές δραστηριότητες ήταν:
  • Ιδιωτικά αγροτεμάχια περιοριζόμενα σε 3/4 του εκταρίου. Τα προϊόντα τους πωλούνταν στις κολχόζνικες αγορές.
  • Διάφοροι επαγγελματίες όπως τεχνίτες επισκευής σπιτιών σε αγροτικές περιοχές και τεχνίτες σε διάφορα επουσιώδη επαγγέλματα.
Αυτή η νόμιμη ιδιωτική δραστηριότητα δεν αποτελούσε ένα σημαντικό πρόβλημα. Ο κοινωνικοποιημένος τομέας της σοσιαλιστικής οικονομίας δε θα μπορούσε να αναλάβει (χωρίς μεγάλο κόστος) την κάθε μικρή επισκευή, υπηρεσία ή μικρή ανταλλαγή αγαθών.

Γεγονός είναι πάντως ότι μέσα στα σπλάχνα της νόμιμης ατομικής οικονομικής δράσης γεννήθηκε η παράνομη μορφή, η δίψα για ατομική κερδοσκοπία.

Η Αντρέγιεβα γράφει:

«Μέχρι το 1956 βασική κατεύθυνση και δείκτης ποιότητας της δουλειάς των επιχειρήσεων ήταν η μείωση του κόστους των προϊόντων και η αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας. Το 20ό Συνέδριο αντικατέστησε αυτούς τους δείκτες από το κέρδος σε χρήμα... Οποιαδήποτε εισαγωγή ανακαλύψεων, ευρεσιτεχνιών και κάθε τι που θα μπορούσε να δημιουργήσει προσωρινή μείωση του κέρδους απαγορευόταν κατηγορηματικά. Η σοσιαλιστική οικονομία άρχισε να απορρίπτει την επιστήμη ...» (ΚΟΜΕΠ 1/1998).

Η παράνομη κερδοσκοπία αναπτύσσεται γοργά με την ανοχή ή και την ενθάρρυνση του κράτους.

Από το βιβλίο των κομμουνιστών πανεπιστημιακών καθηγητών Ρότζερ Κίραν και Τόμας Κένι «Ο προδομένος Σοσιαλισμός» διαβάζουμε:

«Η ιδιωτική παραγωγή παίρνει τη μορφή πλήρως ανεπτυγμένων παράνομων καπιταλιστών με επενδύσεις κεφαλαίων, παραγωγή και πώληση εμπορευμάτων στη μαύρη αγορά».

«Η ιδιωτική οικονομική δραστηριότητα ουδέποτε εξαλείφθηκε πλήρως στο Σοσιαλισμό, όμως αφού περιορίστηκε επί Στάλιν, αναβίωσε με μια νέα ζωτικότητα επί Χρουστσόφ, γνώρισε άνθηση επί Μπρέζνιεφ και αντικατέστησε την κυρίαρχη σοσιαλιστική οικονομία επί Γκορμπατσόφ και Γιέλτσιν» (ΚΟΜΕΠ 6/2007).

Τι έκταση πήρε η Δεύτερη Οικονομία;

Η Κοριάγκινα, κορυφαία σοβιετική ειδικός πάνω σ' αυτό το θέμα, υπολόγισε ότι η ετήσια αξία των παράνομων αγαθών και υπηρεσιών αυξήθηκε από 5 δισ. ρούβλια το 1960 σε 90 δισ. στα τέλη της δεκαετίας του 1980 δηλ. αυξήθηκε 18 φορές!!!

Αυτός ο οικονομικός υπόκοσμος μαζί με τμήματα της ελιτίστικης διανόησης και άλλα αντισοσιαλιστικά στοιχεία αποτέλεσαν την κοινωνική βάση της αντεπανάστασης. Είναι πια φανερό ότι ο σπόρος της αντεπανάστασης είχε πέσει και καλλιεργηθεί δεκαετίες πριν από την έφοδο της Γκορμπατσοφικής συμμορίας.

Οι εισοδηματικές ανισότητες που δημιουργήθηκαν προκάλεσαν έντονη λαϊκή δυσαρέσκεια και κλόνισαν την πίστη πολλών ανθρώπων για τη δικαιοσύνη και την υπεροχή του σοσιαλιστικού συστήματος.

Η οπορτουνιστική διάβρωση του ΚΚΣΕ, η εξαγορά στελεχών του Κόμματος και του κρατικού μηχανισμού (που είχε τριπλασιαστεί σε σχέση με τη σταλινική περίοδο), εξασφάλισε πλήρη ασυδοσία στη δράση των εγκληματικών στοιχείων.

Ο Γκούροβ, ανώτατος αξιωματικός της αστυνομίας της ΕΣΣΔ, συνέδεσε τη Δεύτερη Οικονομία με το οργανωμένο έγκλημα και τη διαφθορά μέσα στο Κόμμα:

«Το οργανωμένο έγκλημα αναπτύχθηκε τη δεκαετία του '60 επί Χρουστσόφ. Ηταν αδύνατον να διανοηθεί κανείς ισχυρές ομάδες οργανωμένου εγκλήματος επί Στάλιν ... Αυτό που ακολούθησε μετά στη χώρα ήταν ο ηθικός κώδικας του πλιατσικολόγου» (ΚΟΜΕΠ 6/2007).

Το Δεκέμβρη του 1991 η Γιελτσινική μαφία γίνεται κυβέρνηση. Η εφημερίδα ΚΟΜΣΟΜΟΛΣΚΑΓΙΑ ΠΡΑΒΔΑ μας δίνει μια γεύση από τις πολλές γκανγκστερικές επιδρομές που άρχισαν στον εθνικό πλούτο της ΕΣΣΔ:

«Το κράτος παραχώρησε την εκμετάλλευση 76 πετρελαιοπηγών της Σιβηρίας σε απίθανες αυτοσχέδιες εταιρίες ... παραχώρησε άδειες εξαγωγής πετρελαίου σε ανθρώπους που δε γνώριζαν ούτε τη μυρωδιά του ... ο ίδιος ο Γκορμπατσόφ ευνοεί την εταιρία "Τιουμέν" που χρωστάει τη δημιουργία της στην Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΣΕ!!!» (Οικονομικός Ταχυδρόμος, 26.12.1991).

Ο οπορτουνιστικός κατήφορος οδήγησε στον έσχατο ξεπεσμό - εκφυλισμό το πάλαι ποτέ ηρωικό ΚΚΣΕ.

Είναι βαθιά νυχτωμένοι όσοι πιστεύουν ότι αυτό είναι το τέλος της ιστορίας. Η εργατική τάξη αντλώντας πολύτιμη πείρα από τα φαινόμενα αυτά θα διαφυλάξει σαν κόρη οφθαλμού τα μαρξιστικά - λενινιστικά χαρακτηριστικά του ανώτατου δημιουργήματός της, του Κομμουνιστικού Κόμματος.

Η ταξική πάλη συνεχίζεται ...

Σοφίου Αντώνης
Ηράκλειο, Κρήτης

Ριζοσπάστης - 16 Νοεμβρίου 2008

ΚΟΥΓΙΑΓΚΑΣ, ΘΩΜΑΣ - Για την ιδεολογική δουλειά

Στον επίλογο του 2ου μέρους των Θέσεων της ΚΕ του ΚΚΕ για το Σοσιαλισμό γράφεται ότι ως Κόμμα θα δώσουμε συνέχεια στη μελέτη και έρευνα, στην καλύτερη κωδικοποίηση των συμπερασμάτων στα θέματα που μέχρι σήμερα δεν έχουμε θίξει ολοκληρωμένα.

Κατά τη γνώμη μου ένα από τα θέματα που είναι και το κυριότερο είναι το θέμα της ιδεολογικής δουλειάς για την ανάπτυξη της ιδεολογικής ωριμότητας και της ταξικής συνείδησης των στελεχών και των μελών του Κόμματος, αλλά και του προλεταριάτου γενικά. Ενας παλαιός μαρξιστής έγραψε ότι η τύχη της επανάστασης εξαρτάται από την ιδεολογική ωριμότητα του προλεταριάτου, από την ταξική του συνείδηση. Και ο Β. Ι. Λένιν υπογράμμιζε ότι ο ιδεολογικός αγώνας κατά της αστικής τάξης είναι ο πιο μακροχρόνιος, ο πιο πολύπλοκος. Τη νίκη σ' αυτήν την πάλη το προλεταριάτο μπορεί να την κερδίσει μόνο με τον όρο ότι θα παραμείνει συνεπές στη Μαρξιστική - Λενινιστική θεωρία και θα ξεσκεπάζει αδιάκοπα και τις πιο μικρές εκδηλώσεις της αστικής ιδεολογίας στο εργατικό κίνημα. Δεν αρκεί όμως να τη μελετήσει ή και να τη διδαχθεί και να τη μάθει απ' έξω, αλλά να την αφομοιώσει δημιουργικά, να την κάνει κεραία και να αντιλαμβάνεται και τις πιο μικρές εκδηλώσεις της αστικής ιδεολογίας μέσα στο Κόμμα, όπως απαιτεί ο σ. Λένιν. Ούτε αυτό είναι αρκετό. Πρέπει η ηγεσία και τα στελέχη του να διαπαιδαγωγούν το προλεταριάτο στις αξίες του κομμουνισμού και αυτό θα το κάνουν με το παράδειγμα. Τα στελέχη, ακόμα και τα απλά μέλη, πρέπει να τηρούν ακόμα και κάτω από το αστικό καθεστώς τις αξίες του κομμουνισμού. Οι κομμουνιστές πρέπει να είναι κομμουνιστές στην προσωπική τους, στην οικογενειακή τους και στην κοινωνική τους ζωή. Αν με τη δικαιολογία ότι αφού ζούμε σε αστικό καθεστώς και αφού όλοι κλέβουν θα κλέβω και εγώ. Και αφού όλοι πορνεύονται θα πορνεύομαι και εγώ και αφού όλοι συζούν θα συζήσω κι εγώ. Και αφού όλοι με την παραμικρή δικαιολογία διαλύουν το γάμο και την οικογένεια θα το κάνω και εγώ. Και όταν το καθεστώς γίνει κομμουνιστικό τότε θα πάψω να ακολουθώ τις κακές συνήθειες και θα εφαρμόζω τις κομμουνιστικές αξίες. Αυτός ο τρόπος σκέψης θα φέρει μεγάλες δυσκολίες στο Κόμμα στη διαπαιδαγώγηση του προλεταριάτου να αποκτήσει ταξική συνείδηση. Δε θα μας πιστεύει πια.

Υπάρχει και ένα άλλο θέμα. Το θέμα της επαγρύπνησης. Ο εχθρός προσπαθεί, και τα καταφέρνει, να στείλει τους πιο θανάσιμους εχθρούς του κομμουνισμού, να τους προωθεί να στρατευτούν και να γίνουν μέλη του Κόμματος για να διαβρώσουν από μέσα το Κόμμα, να δίνουν πληροφορίες, να συκοφαντούν στο Κόμμα τους άξιους και πιστούς κομμουνιστές, να τους παραδίνουν με έξυπνο τρόπο στην Ασφάλεια. Σ' αυτό έχω προσωπική εμπειρία, αυτός που με κατέδωσε και πιάστηκα από την Ασφάλεια με έξυπνο τρόπο το ομολόγησε στο στρατοδικείο ότι ήταν πράκτορας από το 1938. Την αναφέρω στις αναμνήσεις μου. Οπως το ομολόγησε ο αρχιπράκτορας του σοβιετικού καθεστώτος. Υπάρχει και η μαρτυρία του αείμνηστου συντρόφου εξόριστου στον Αϊ-Στράτη το 1941 Κώστα Μπόση (Πουρνάρας). Γράφει σε ένα από τα βιβλία του: «Κάθε βδομάδα ο Μανιαδάκης έστελνε ένα ολόκληρο κοπάδι. Μαζί ερχόντουσαν και επίσημοι χαφιέδες. Αυτοί ήταν οι πιο σταθεροί, οι πιο αισιόδοξοι, οι πιο πειθαρχικοί, οι πιο αλύγιστοι στην αρχή. Αμα κατατοπιζότανε διπλαρώνανε τους πιο δυνατούς και αρχίζανε τη διαλυτική δουλειά, χύνανε το φαρμάκι με τέχνη λίγο-λίγο, ανοίγανε πληγές με μαστοριά».

Το Κόμμα μας και στα δυο θέματα φάνηκε ανώριμο κυρίως η ηγεσία και δεν μπόρεσε να αντιληφθεί τον οπορτουνιστικό κατήφορο που πήρε το ΚΚΣΕ από το 20ό Συνέδριο. Και μάλιστα τάχθηκε μ' αυτό το κατάπτυστο Συνέδριο. Δίκιο έχει η σ. Παπαρήγα που είπε ότι οι παλιοί σύντροφοι από συναισθηματισμό αντέδρασαν, στενοχωρήθηκαν, πόνεσαν, αλλά πειθαρχώντας στο Κόμμα τάχθηκαν και αυτοί με το 20ό Συνέδριο.

Γράφω στις αναμνήσεις μου: Σαν κεραυνός έπεσαν στο κεφάλι μου τα νέα από τη Σοβιετική Ενωση για το 20ό Συνέδριο και για τις καταγγελίες που έκανε ο Χρουτσιόφ για εγκλήματα του σταλινικού καθεστώτος και του ίδιου του Στάλιν. Αίσθημα αγανάκτησης με κατέλαβε όταν ο Χρουτσιόφ δεν αρκέστηκε στη φραστική καταδίκη, αλλά προχώρησε στην ιεροσυλία να ξεθάψει τον Στάλιν και να τον θάψει σε άλλο μέρος. Για μένα ο Στάλιν ήταν η ίδια η Σοβιετική Ενωση, ήταν ο Σοσιαλισμός, ήταν ο Μεγάλος Πατριωτικός Πόλεμος, ήταν ο πρωταθλητής της σωτηρίας της ανθρωπότητας από το φασισμό, ήταν ο προστάτης όλων των καταπιεζομένων ανθρώπων και λαών.

Οταν το 1953 αναγγέλθηκε ο θάνατός του, μου δημιουργήθηκε το αίσθημα ότι για την ανθρωπότητα έσβησε ο Ηλιος. Επί χρόνια διάβαζα στα αντικομμουνιστικά έντυπα για δήθεν εγκλήματα του Στάλιν. Οι εχθροί του σοσιαλισμού, που γράφουν, μόνο λάθη και εγκλήματα βλέπουν. Μπροστά στα επιτεύγματα και στη μεγάλη πρόοδο κλείνουν τα μάτια. Παρέλαβε μια καθυστερημένη Τσαρική Ρωσία και την έφτασε στη δεύτερη δύναμη, αν όχι στην πρώτη δύναμη στην τεχνολογία, στον πολιτισμό, στην κοινωνική δικαιοσύνη.

Αλλά τι θα πουν οι εχθροί του Σοσιαλισμού. Τώρα όμως τα ίδια λέγονταν όχι από τους εχθρούς, αλλά από τον ίδιο τον ΓΓ του ΚΚΣΕ τον Χρουτσιόφ. Επικίνδυνος άνθρωπος είπα μέσα μου και άρχισα να αμφιβάλλω αν αυτός ο άνθρωπος ήταν κομμουνιστής.

Το Κόμμα ακόμα και όταν ο Γκορμπατσόφ με την περεστρόικα ξήλωνε το σοσιαλιστικό καθεστώς και έκτιζε τον καπιταλισμό με μαστοριά, δεν μπόρεσε να διακρίνει τον κίνδυνο και να καταδικάσει την περεστρόικα. Τάχθηκε με την περεστρόικα και έβαλε και μας τα μέλη να αγοράσουμε αυτό το κατάπτυστο βιβλίο του. Αυτά ήταν αποτέλεσμα της ιδεολογικής ανωριμότητας των στελεχών και των μελών του Κόμματος.

Σ' αυτά συνέβαλε και η έλλειψη επαγρύπνησης και μπήκαν στο Κόμμα διάφοροι αριβίστες και πράκτορες και ανέβηκαν στην ιεραρχία και έγιναν μέλη της ΚΕ και παρ' ολίγον να αλλοιωθεί ο χαρακτήρας του Κόμματος και να ενσωματωθεί στον οπορτουνιστικό Συνασπισμό. Χάρη όμως στην ωριμότητα μικρής πλειοψηφίας των μελών της ΚΕ και χάρη στον σκληρό αγώνα που έδωσε στο Συνέδριο και στην ΚΕ, που ανέδειξε τη σ. Παπαρήγα, έτσι σώθηκε το Κόμμα από τον οπορτουνιστικό κατήφορο.

Το Κόμμα μας από το 14ο Συνέδριο μελέτησε το πρόβλημα, αναγνώρισε τα λάθη του. Σήμερα, μπροστά στο 18ο Συνέδριο, στις Θέσεις για το Σοσιαλισμό έβγαλε τα σωστά συμπεράσματα για την ανατροπή του Σοσιαλισμού στη ΣΕ. Σωστή η θέση ότι ως σημείο στροφής ξεχωρίζει το 20ό Συνέδριο, όπως και όλες οι άλλες Θέσεις. Ενσταση έχω μόνο στη θέση ότι προτεραιότητα δίνουμε μόνο στους εσωτερικούς παράγοντες και ούτε ότι δεν έγινε ιμπεριαλιστική επέμβαση. Δυο φορές έγινε, η μία με τα εκστρατευτικά σώματα στην αρχή και μία με τη ναζιστική εισβολή. Και στις δυο απέτυχαν και η Σοσιαλιστική ΣΕ έμεινε όρθια. Και αφού είδαν ότι με τη βία δεν μπόρεσαν, κατέφυγαν στη μέθοδο της διάβρωσης της ηγεσίας του ΚΚΣΕ και με τη μέθοδο αυτή πέτυχαν να ανατρέψουν το Σοσιαλισμό, με τον πράκτορά τους τον Γκορμπατσόφ, πράγμα που δεν μπόρεσαν να το κάνουν με τη βία.

Το συμπέρασμα είναι ότι το θέμα της ιδεολογικής δουλειάς και το θέμα της επαγρύπνησης πρέπει να μπει σε προτεραιότητα της μελέτης και της έρευνας από το Κόμμα.

Θωμάς Κουγιαγκάς
Αθήνα

Ριζοσπάστης - 16 Νοεμβρίου 2008

January 23, 2009

ΠΟΛΥΜΕΡΙΔΗΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ - Σκέψεις και κριτικές παρατηρήσεις

1) Θεωρώ ότι οι Θέσεις της ΚΕ του ΚΚΕ για το σοσιαλισμό είναι μια σημαντική και καλή προσπάθεια της ΚΕ του ΚΚΕ. Η προσπάθεια αυτή αποβλέπει στη διερεύνηση και μελέτη των παραγόντων, που οδήγησαν στην ανατροπή του υπαρκτού σοσιαλισμού στην Ευρώπη και να εξαχθούν συμπεράσματα και διδάγματα από τη θετική και αρνητική πείρα από τη σοσιαλιστική οικοδόμηση για την πάλη του ΚΚΕ για τη λαϊκή οικονομία και λαϊκή εξουσία στη χώρα μας.

2) Στις Θέσεις διατυπώνεται η βασική αντίληψη της ΚΕ του ΚΚΕ για το σοσιαλισμό - πρώτη φάση του κομμουνιστικού κοινωνικο-οικονομικού σχηματισμού - που αποτελεί την εναλλακτική λύση απέναντι στη σύγχρονη καπιταλιστική βαρβαρότητα και την καπιταλιστική μισθωτή σκλαβιά.

3) Μετά την ανατροπή των σοσιαλιστικών καθεστώτων στα Ντοκουμέντα του ΚΚΕ συχνά - πυκνά γίνεται αναφορά «στο σοσιαλισμό που γνωρίσαμε στον 20ό αιώνα». Ποιο σοσιαλισμό; Αυτό είναι ανακριβές. Γιατί ο σοσιαλισμός που οικοδομήθηκε στον 20ό αιώνα δεν είναι ούτε ανώνυμος, ούτε αβάπτιστος. Και το όνομα αυτού ήταν υπαρκτός σοσιαλισμός. Αλλωστε, η ανθρωπότητα γνώρισε πολλούς γιαλαντζί «σοσιαλισμούς».

4) Εχω και άλλες επιμέρους παρατηρήσεις πάνω στο κείμενο για το σοσιαλισμό. Δυστυχώς, δεν μπορώ να τις αναφέρω, λόγω του περιορισμένου χώρου. Θα αναφέρω μόνο μερικές απ' αυτές:

Σελ. 6: «Το άλμα που συντελείται κατά την επαναστατική περίοδο της μετάβασης από τον καπιταλισμό στον αναπτυγμένο κομμουνισμό...».

Η θεωρία μας κάνει λόγο για μεταβατική περίοδο από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό σαν πρώτη φάση του κομμουνισμού. Γνωρίζουμε ήδη από τη μαρξιστικο-λενινιστική θεωρία, αλλά και από την πείρα της οικοδόμησης του υπαρκτού σοσιαλισμού αντικειμενικά είναι αδύνατο το άμεσο πέρασμα από τον καπιταλισμό στον αναπτυγμένο κομμουνισμό, δηλαδή στη δεύτερη φάση, στον πλήρη κομμουνισμό.

Ο Β. Ι. Λένιν προειδοποιούσε:

«Δεν πρέπει να υπολογίζεται ένα άμεσο πέρασμα στον κομμουνισμό ...». Επομένως, η τοποθέτηση αυτή των Θέσεων δεν ευσταθεί. Είναι εξωπραγματική.

Σελ. 7: Για τη μεταβατική περίοδο από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό «Η ιστορική πείρα έδειξε ότι δεν μπορεί να είναι μακρόχρονη».

Προκαταβολικά, κανείς δεν μπορεί να ξέρει πόσο θα διαρκέσει αυτή η μεταβατική περίοδος. Πάντως, ένα είναι σίγουρο, ότι θα είναι πολύ διαφορετική από χώρα σε χώρα ως προς τη χρονική διάρκεια. Η διάρκειά της θα εξαρτηθεί από το βαθμό ανάπτυξης των διαφόρων χωρών.

«Είναι απαραίτητο - γράφει ο Β. Ι. Λένιν - μακρόχρονο πέρασμα από την καπιταλιστική κοινωνία (και θα είναι τόσο πιο μακρόχρονο, όσο λιγότερο η κοινωνία αυτή είναι αναπτυγμένη), πέρασμα διαμέσου του σοσιαλιστικού υπολογισμού και του ελέγχου, έστω σε μια πρόσβαση που οδηγεί στην κομμουνιστική κοινωνία».

Σελ. 7: «Η λεγόμενη μεταβατική περίοδος δεν αυτονομείται από τη διαδικασία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, αφού σε αυτή διαμορφώνεται η βάση για την ανάπτυξη της κομμουνιστικής κοινωνίας στην πρώτη της φάση».

Η θέση αυτή είναι λανθασμένη. Η μεταβατική περίοδος από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό είναι ένα αυτόνομο στάδιο, που δεν το χωρίζει κανένα σινικό τείχος από τα άλλα στάδια.

«Το πρώτο που έχει διαπιστώσει με απόλυτη ακρίβεια όλη η θεωρία της εξέλιξης και γενικά όλη η επιστήμη ... είναι το γεγονός ότι ιστορικά πρέπει αναμφισβήτητα να υπάρξει ένα ιδιαίτερο στάδιο ή ένας ιδιαίτερος σταθμός περάσματος από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό».

Το στάδιο αυτό δεν περιλαμβάνεται, δηλαδή δεν είναι συστατικό στοιχείο της πρώτης φάσης του κομμουνιστικού τρόπου παραγωγής - του σοσιαλισμού.

Στο ζήτημα αυτό ο Β. Ι. Λένιν είναι πολύ σαφής:

«Επομένως,

Ι «μακρόχρονα κοιλοπονήματα».

ΙΙ «πρώτη φάση της κομμουνιστικής κοινωνίας»

ΙΙΙ «ανώτερη φάση της κομμουνιστικής κοινωνίας».

Σελ. 8: «Ο σχεδιασμός δεν πρέπει να κατανοείται ως τεχνοοικονομικό εργαλείο, αλλά ως κομμουνιστική σχέση παραγωγής και κατανομής».

Η σχεδιομετρική (αναλογική) ανάπτυξη της λαϊκής οικονομίας είναι ένας αντικειμενικός οικονομικός νόμος του σοσιαλισμού.

Ο ίδιος ο σοσιαλιστικός σχεδιασμός είναι η υποκειμενική δραστηριότητα του σοσιαλιστικού κράτους για την υλοποίηση των απαιτήσεων του νόμου της σχεδιομετρικής (αναλογικής) ανάπτυξης της σοσιαλιστικής οικονομίας.

Ο σχεδιασμός αυτός καθεαυτός δεν είναι σχέση παραγωγής. Εκφράζει και συμβάλλει στην ανάπτυξη των σχέσεων παραγωγής της κομμουνιστικής κοινωνίας.

Σελ. 9: «Στην κοινωνικοποιημένη παραγωγή το χρηματικό κεφάλαιο φεύγει από τη μέση. H κοινωνία κατανέμει την εργατική δύναμη και τα μέσα παραγωγής στους διάφορους κλάδους παραγωγής. Οι παραγωγοί θα μπορούν, αν θέλετε, να παίρνουν χάρτινα εντάλματα, με τα οποία θα παίρνουν από τα αποθέματα ειδών κατανάλωσης της κοινωνίας μια ποσότητα ανάλογη με το χρόνο που εργάστηκαν. Τα εντάλματα αυτά δεν είναι χρήμα. Δεν κυκλοφορούν».

Είναι σαφές, ότι το απόσπασμα αυτό δεν αφορά το σοσιαλισμό, αλλά τον ολοκληρωμένο κομμουνισμό. Πρόκειται τουλάχιστον για μια παρερμηνεία.

Σελ. 15: «Η Νέα Οικονομική Πολιτική (ΝΕΠ) ... Συνιστούσε μια πολιτική προσωρινών εκχωρήσεων προς τον καπιταλισμό... πραγματοποίηση ελιγμών και προσωρινών υποχωρήσεων απέναντι στις καπιταλιστικές σχέσεις».

Στο κείμενο για το σοσιαλισμό η ΝΕΠ παρουσιάζεται πολύ περιορισμένα και μονόπλευρα. Η ΝΕΠ δεν είναι μόνο αυτό. Είναι πολύ περισσότερο:

«Η ουσία της νέας οικονομικής πολιτικής είναι η συμμαχία του προλεταριάτου με την αγροτιά, η στενή σύνδεση του προλεταριάτου με τις πλατιές αγροτικές μάζες».

«Η συμμαχία των εργατών με την αγροτιά = α και ω της Σοβιετικής Εξουσίας. "Απαραίτητος και επαρκής" όρος της σταθερότητάς της».

«Και το πρόβλημα αυτό δεν είναι μόνο ρωσικό, αλλά και παγκόσμιο».

«Το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε σήμερα, και για την ώρα το αντιμετωπίζουμε προσωρινά μόνοι, φαίνεται πως είναι ένα πρόβλημα καθαρά ρωσικό, μα στην πραγματικότητα το πρόβλημα αυτό θα το αντιμετωπίσουν όλοι οι σοσιαλιστές».

5) Η μεγαλύτερη σύγχυση και θολούρα υπάρχει στο πρόβλημα της εμπορευματικής παραγωγής και του νόμου της αξίας.

Πιστεύω ότι το 18ο Συνέδριο του ΚΚΕ θα συζητήσει τις παρατηρήσεις, που θα γίνουν στον προσυνεδριακό διάλογο για τη βελτίωση των Θέσεων για το σοσιαλισμό. Του εύχομαι καλή επιτυχία τις εργασίες του.

Γιώργος Πολυμερίδης

Ριζοσπάστης - 12 Νοεμβρίου 2008

Α., Λ. - Παρατηρήσεις στις Θέσεις

Στο 4ο κεφάλαιο και συγκεκριμένα στην παράγραφο 26 αναφέρεται: «Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ελλάδας βρίσκεται στο 88% του μέσου όρου της ΕΕ-15 και στο 98% του μέσου όρου της ΕΕ-27».

Νομίζω ότι το οικονομικό αυτό δεδομένο όταν έχει αυτό τον αποσπασματικό χαρακτήρα όπως συμβαίνει στη συγκεκριμένη παράγραφο των Θέσεων, μπορεί εύκολα να οδηγήσει σε λανθασμένα συμπεράσματα γύρω από την οικονομική κατάσταση των εργαζομένων.

Η αναφορά θα ήταν πιο πλήρης όταν συνοδευόταν από οικονομικά στοιχεία γύρω από τα δεδομένα για τη μισθοδοσία των εργαζομένων, το επίπεδο των συντάξεων, για να φανεί καθαρά, παρά την αύξηση του ΑΕΠ, σε πόσο δυσμενή οικονομική κατάσταση βρίσκονται τα τελευταία χρόνια εργαζόμενοι και συνταξιούχοι.

Επίσης στην παράγραφο 36 αναφέρεται: «Η υλοποίηση των ρωσικών σχεδίων μειώνει το γεωπολιτικό ρόλο της Τουρκίας στον ενεργειακό τομέα συγκριτικά με τη Βουλγαρία και την Ελλάδα». Θεωρώ αρκετά πρόωρη την εκτίμηση για μείωση του γεωπολιτικού ρόλου της Τουρκίας διότι:

1. Παρά τις συμφωνίες που έχουν υπογραφεί τίποτε δεν προδικάζει την υλοποίησή τους με τα προβλήματα που προβάλλονται διαρκώς από τη μεριά της Βουλγαρίας, με την παρότρυνση των ΗΠΑ.

2. Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο ανταγωνισμός θα είναι αδυσώπητος και διαρκής. Σχέδια για την κατασκευή αγωγών στο έδαφος της Τουρκίας υπάρχουν, μερικά δεν υλοποιούνται, στα πλαίσια των ανταγωνισμών και της κάλυψης όσο γίνεται μεγαλύτερου μεριδίου στην αγορά του φυσικού αερίου.

Προτείνω να αντικατασταθεί η πρόταση με την παρακάτω:

«Η εγκατάσταση των αγωγών φυσικού αερίου σε Βουλγαρία, Ελλάδα και Τουρκία θα έρθει να οξύνει ακόμα περισσότερο τον ανταγωνισμό ανάμεσα στις ιμπεριαλιστικές χώρες. Αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα, ανεξάρτητα από το γεωπολιτικό ρόλο της κάθε χώρας, νέα δεινά για την εργατική τάξη των χωρών στα πλαίσια του μοιράσματος των αγορών».

Λ. Α.
Καλλιθέα

Ριζοσπάστης - 12 Νοεμβρίου 2008

ΣΟΦΙΟΥ, ΑΝΤΩΝΗΣ - Το ΚΚΕ και η ενότητα δράσης σε διεθνές και εθνικό επίπεδο

Στο Κείμενο της ΚΕ για το ζήτημα του Διεθνούς Κομμουνιστικού και Αντιιμπεριαλιστικού κινήματος διατίθεται χώρος 8 σελίδων και δεν αναφέρεται ούτε λέξη για την Κίνα, μια χώρα με 1,3 δισ. πληθυσμό και με το ΚΚ στην εξουσία. Το τι γίνεται στη χώρα αυτή έχει τεράστια σημασία για τη μελέτη της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, αλλά και των αντεπαναστατικών ανατροπών.

Στα τέσσερα τελευταία χρόνια είχαμε νέα σημαντικά πληροφοριακά στοιχεία:

Επίσκεψη κλιμακίου του ΚΚΕ και συζήτηση με ηγετικά στελέχη του ΚΚ Κίνας το Μάη του 2006. Εκτεταμένα ρεπορτάζ δημοσιεύτηκαν στον «Ριζοσπάστη».

Διεξαγωγή του 17ου Συνεδρίου του ΚΚ Κίνας.

Είναι τραγική ειρωνεία ένα ΚΚ που εξ αρχής καταδίκασε το 20ό Συνέδριο του ΚΚΣΕ και υπερασπίστηκε τον Στάλιν, να ακολουθεί σήμερα το δρόμο της γκορμπατσοφικής - γιελτσινικής μαφίας.

Η οικοδόμηση του πιο άγριου καπιταλισμού στην πολυπληθή αυτή χώρα, υπό την καθοδήγηση του ΚΚ και κάτω από τα πορτρέτα του Μάο, αποτελεί, κατά τη γνώμη μου, την πιο κραυγαλέα δυσφήμιση των κομμουνιστικών ιδεών και οπλίζει με επιχειρήματα τους ταξικούς μας αντιπάλους. Πάντα ο αντικομμουνισμός γινόταν πιο επικίνδυνος όταν κρυβόταν πίσω από κόκκινες σημαίες.

Ενα ΚΚ με καπιταλιστές στις γραμμές του, που υποθάλπει την πιο ασύδοτη εκμετάλλευση των εργαζομένων, που θεοποιεί την οικονομία της αγοράς, που εντάσσει τη χώρα σε ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς (Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, Παγκόσμια Τράπεζα).

Η δράση των καπιταλιστών στην Κίνα καμιά σχέση βέβαια δεν έχει με τη λενινιστική ΝΕΠ, ούτε με την κουβανέζικη «ειδική περίοδο».

Από τα στοιχεία που δημοσιεύτηκαν διαπιστώνουμε ότι:

  • Οι βιομηχανίες και οι υπόλοιπες επιχειρήσεις μετοχοποιούνται (δηλ. ιδιωτικοποιούνται), αλλά και οι κρατικές λειτουργούν με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια και όχι με κοινωνικά.
  • Στα 2/3 των αγροτικών επιχειρήσεων έχουμε συνεταιριστική και ατομική ιδιοκτησία μαζί.
  • Το κράτος καλύπτει μόνο κατά 50% την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
  • Στα σχολεία οι μαθητές πληρώνουν τα βιβλία και τα τετράδιά τους.
  • Οι γυναίκες είναι τα μεγαλύτερα θύματα της ανεργίας όταν κλείνουν επιχειρήσεις.

Ολα αυτά βέβαια δεν είναι «σοσιαλισμός με κινέζικο χρώμα», όπως ισχυρίζονται οι Κινέζοι ηγέτες.

Με δεδομένα όλα τα παραπάνω, είναι ολοφάνερο ότι με το ΚΚ Κίνας όχι μόνο δεν μπορούμε να οικοδομήσουμε τον κομμουνιστικό πόλο, αλλά ούτε μπορούμε να δράσουμε μαζί σε αντιιμπεριαλιστικούς - αντιμονοπωλιακούς στόχους.

Κλείνοντας για το διεθνές κίνημα, θα ήθελα να παρατηρήσω ότι απουσιάζουν εκτιμήσεις για την πορεία χωρών με αντιιμπεριαλιστικό προσανατολισμό (Βενεζουέλα, Βολιβία, Ισημερινός κλπ.) και έτσι δε σχηματίζεται εικόνα σε αυτούς που δε διαβάζουν συστηματικά τον «Ριζοσπάστη» και που δυστυχώς είναι πολλοί.

Η δράση του ΚΚΕ σε εθνικό επίπεδο επικεντρώνεται (και σωστά) γύρω από το χτίσιμο του ΑΑΔΜ.

Στην παρούσα φάση επιδιώκει την ενότητα της εργατικής τάξης και άλλων καταπιεζομένων κοινωνικών στρωμάτων σε αντιιμπεριαλιστική - αντιμονοπωλιακή κατεύθυνση.

Αποκλείει σύμπραξη με υπάρχοντα κόμματα του ελληνικού χώρου που επαγγέλλονται αλλαγές, αφού δεν υπάρχουν οι θεμελιώδεις προϋποθέσεις που είναι το κοινό πρόγραμμα, αλλά και η αξιοπιστία.

Αντίθετα ο ΣΥΝ, δείχνοντας αχαλίνωτο λαϊκισμό μέσω των ΜΜΕ που τον στηρίζουν, προσπαθεί να φανεί στα μάτια της κοινής γνώμης ότι επιδιώκει την «ενότητα της αριστεράς», ενώ το ΚΚΕ εμφανίζεται να την απορρίπτει περιχαρακωμένο δογματικά.

Οι ηγέτες του ΣΥΝ γνωρίζουν βέβαια ότι περίπτωση προγραμματικής σύγκλισης με το ΚΚΕ δεν υπάρχει, αφού οι διαφορές θέσεων και εκτιμήσεων είναι χαώδεις:

  • Στο χαρακτήρα και το ρόλο της ΕΕ.
  • Σε εργασιακά θέματα (μερική απασχόληση, ελαστικά ωράρια, τοπικά σύμφωνα απασχόλησης).
  • Στις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις - ιδιωτικοποιήσεις.
  • Στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.
  • Στο ρόλο του ιδιωτικού τομέα σε Υγεία και Παιδεία.
  • Στη νομιμοποίηση της χρήσης ναρκωτικών και σε πολλά άλλα.

Στην πραγματικότητα επιδιώκουν ενότητα με το ΠΑΣΟΚ, ενώ την «ενότητα της αριστεράς» τη χρησιμοποιούν για να παγιδεύσουν κάποιους καλόπιστους, αλλά ανημέρωτους πολίτες που αγανακτούν με τη δικομματική αθλιότητα.

Μια γεύση από την αξιοπιστία των ηγετών του ΣΥΝ και ποιους έχουν επιλέξει για συνεταίρους παίρνουμε από τα παρακάτω:

Κατηγορούν από τα ΜΜΕ το δικομματισμό, αλλά οι συνδικαλιστές τους συνεργάζονται με το ΠΑΣΟΚ σε Νομαρχίες, Δήμους, Ομοσπονδίες. Αλλοιώνουν μητρώα σωματείων, νομιμοποιούν νόθους αντιπροσώπους και προσπαθούν να αποκλείσουν τους κομμουνιστές από προεδρεία Διοικητικών Συμβουλίων.

Στο φιλειρηνικό κίνημα πάνε με το ΠΑΣΟΚ που ως γνωστό:

  • Ανοιξε διάπλατα τα σύνορά μας για να περάσουν οι μακελάρηδες που ισοπέδωσαν τη Γιουγκοσλαβία.
  • Ψήφισε τον προληπτικό πόλεμο εναντίον χωρών που θα κρίνουν οι ιμπεριαλιστές, στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ (Πράγα 21-11-2002).
  • Εδωσε Σούδα και ελληνικό εναέριο χώρο για να βομβαρδίζονται οι λαοί του Αφγανιστάν και του Ιράκ.

Χαρακτηρίζουν το ΚΚΕ ξενοκίνητο (βλ. δηλώσεις Τσίπρα το Φλεβάρη του 2008 για την πολιτική του ΚΚΕ την περίοδο 1943-1949).

Αποδίδουν στο Κόμμα μας πληθώρα υβριστικών χαρακτηρισμών: «Αυτιστικό», «αποστεωμένο», «πληγή στο σώμα της αριστεράς».

Στην «Αυγή» 2.5.2006 ο Χ. Λάσκος, στέλεχος του ΣΥΝ, γράφει: «Το ΚΚΕ δε χρειάζεται χρηματοδοτήσεις, αφού το κοινωνικό του πρότυπο, πήγε μεν στον ιστορικό αγύριστο, αλλά προηγουμένως του κληροδότησε αρκετές επιχειρήσεις διεθνούς ενδιαφέροντος και μεγάλου τζίρου να έχει να πορεύεται. Να πω την αμαρτία μου χαίρομαι πλατιά για το ότι εξαιτίας του παθολογικού αυτισμού του δεν είμαστε πουθενά με το ΚΚΕ μαζί...».

Κατά τα άλλα θέλουν ενότητα με το ΚΚΕ!!!

Επιτέλους, η υποκρισία και η διγλωσσία έχουν και τα όριά τους.

Σοφίου Αντώνης
Ηράκλειο, Κρήτη

Ριζοσπάστης - 9 Νοεμβρίου 2008

ΧΡΟΝΑΣ, ΤΑΣΟΣ - Προσηλωμένοι στη συλλογική επεξεργασία

Οι Θέσεις της ΚΕ για το 18ο Συνέδριο πρέπει να εκτιμηθούν ιδιαίτερα για την ακρίβεια και τη σαφήνεια που τις χαρακτηρίζει στην περιγραφή της επικρατούσας κατάστασης, στην ανάλυση των αιτιών της και, φυσικά, στην ανάδειξη των συνεπειών που προκύπτουν για την εργατική τάξη και το λαό συνολικότερα.

Σαν χρήσιμες, απόλυτα αναγκαίες και ρεαλιστικές, πρέπει να αξιολογηθούν οι πολιτικές προτάσεις και οι στόχοι που διατυπώνονται στην προέκταση του Προγράμματος του Κόμματος, προκειμένου να εξασφαλιστεί άμεσα η βελτίωση των συνθηκών ζωής του λαού και φυσικά, η προοπτική της κοινωνικο-πολιτικής απελευθέρωσής του. Η πορεία προς το Σοσιαλισμό - Κομμουνισμό.

Αναδεικνύεται ξεκάθαρα η ανάγκη του ισχυρού ΚΚΕ και η σημασία υλοποίησης των καθηκόντων που τίθενται, για τη συνεχιζόμενη ανάπτυξή του, αφού μόνο αυτό μπορεί να εγγυηθεί τις εξελίξεις σε όφελος των εργαζομένων.

Πέρα, όμως, από αυτή τη διαπίστωση, στα πλαίσια του προσυνεδριακού διαλόγου, πρέπει να σημειώσει κανείς πως:

  • Οι Θέσεις της ΚΕ διατηρούν σταθερή ενιαία εσωτερική λογική, χαρακτηριστική για τη συνεπή υπεράσπιση των συμφερόντων και της προοπτικής του εργαζόμενου ανθρώπου. Εχουν επιστημονική βάση και τεκμηρίωση και, φυσικά, παίρνουν υπόψη τους κάθε πρόοδο στις επιστήμες και την τεχνολογία.
  • Αναφέρονται στα όσα σημαντικά συνέβησαν στην Ελλάδα και τον κόσμο, τα τελευταία χρόνια, αποδείχνοντας, με τον πιο αδιάψευστο τρόπο, πως οι κομμουνιστές ζουν μέσα στην κοινωνία, αντιλαμβάνονται, μελετάνε και συζητάνε τις σύγχρονες εξελίξεις.
  • Πρόκειται για μια υπεύθυνη προσπάθεια του Κόμματός μας να συμβάλει στη διαμόρφωση κριτηρίων πολιτικής σκέψης στον εργαζόμενο που θα τις μελετήσει. Στην παραδοχή της αξίας της συλλογικής δουλειάς και στη διαμόρφωση συνειδητών επιλογών, σε αντίθεση με τις πολιτικές άλλων κομμάτων που επιδιώκουν να εξαπατούν, να παραπλανούν και να παρασύρουν.
  • Παρουσιάζουν τις κοινωνικο-πολιτικές εξελίξεις ξεκινώντας από την οικονομική βάση της κοινωνίας μας, βοηθώντας να κατανοηθούν οι αιτίες των προβλημάτων και το πού πρέπει να στραφούν οι επιδιώξεις του εργατικού - λαϊκού κινήματος. Αναδείχνουν τη σχέση που υπάρχει ανάμεσα στην οικονομία και την πολιτική, εμποδίζοντας τη δημιουργία λαθεμένων αντιλήψεων και αυταπατών. Δίνουν την ευκαιρία να κατανοηθεί ο ρόλος της εργασίας και του εργαζόμενου ανθρώπου στη διαμόρφωση των εξελίξεων και της Ιστορίας.
  • Ο τρόπος που προσεγγίζουν τα ζητήματα και η αναλυτική προσπάθεια για την εξήγηση καταρρίπτει κάθε αντίληψη πως οι κομμουνιστές είναι αρνητές της μελέτης και της πολύπλευρης ανάλυσης. Απόλυτοι και δογματικοί. Δείχνει την προσήλωσή μας στη συλλογική εξέταση των πραγμάτων.

Αυτά τα ζητήματα πρέπει να τα συζητήσουμε με τους νέους ανθρώπους της εποχής μας, συνδυασμένα με την Ιστορία του λαού και του Κόμματός μας, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά τις συντονισμένες επιθέσεις των ταξικών μας αντιπάλων. Για να μειώσουμε δραστικά την επιρροή τους σε εργαζόμενους με περιορισμένες εμπειρίες και παραμορφωμένους, από τον καπιταλισμό, στόχους.

Με επιμονή και σταθερότητα, πρέπει να προβάλλουμε αυτό που δείχνει η Ιστορία μας και αποδεικνύουν οι Θέσεις και οι συζητήσεις μας για το 18ο Συνέδριο. Το ΚΚΕ είναι το πιο δημοκρατικό κόμμα, με σταθερές αρχές και αξίες, με επιστημονική μεθοδολογία. Σύγχρονο. Πάντα μέσα στις εξελίξεις. Απαντοχή και ελπίδα για τους εργάτες. Για ολόκληρο το λαό και τα παιδιά του.

Ολα αυτά δεν είναι αυτονόητα, ούτε γενικά αποδεκτά. Αντίθετα, βρίσκονται στην προπαγάνδα των αντιπάλων μας, που έχουν απαραίτητο συστατικό στοιχείο της πολιτικής τους τον αντικομμουνισμό και διαθέτουν πολλά μέσα και δρόμους επικοινωνίας με το λαό.

Είναι απόλυτα αναγκαίο, λοιπόν, να βγούμε επιθετικά γύρω από το τι είναι σύγχρονο και δημοκρατικό, αποκαλύπτοντας πως υποκριτικά αυτοχαρακτηρίζονται έτσι η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, προκειμένου να συγκαλύψουν τις αναχρονιστικές και αντιδραστικού - αντιλαϊκού χαρακτήρα επιλογές τους. Πως οι θέσεις και η πρακτική τους αποσκοπούν στο να διατηρήσουν το καθεστώς της καταπίεσης και της εκμετάλλευσης και, φυσικά, δεν μπορεί να είναι δημοκρατικές.

Πρέπει να αποκαλύψουμε τον βαθύτατα αντιδραστικό χαρακτήρα των οπορτουνιστών, που είναι διαχρονικός και δεν μπορεί να συγκαλυφτεί με παχιά λόγια, φραστικά σχήματα και νεολογισμούς.

Σε κάθε περίπτωση, είναι ανάγκη να κατανοηθεί πως το καινούριο έχει αξία, αν είναι ταυτόχρονα και θετικό για το λαό. Από αυτή την άποψη θα πρέπει και να κρίνεται.

Μια τέτοια πρακτική, για να είναι αποτελεσματική, πρέπει να συνδυαστεί με ένα πλατύ άνοιγμα στην κοινωνία. Με την αύξηση και το βάθεμα των σχέσεών μας με τους εργαζόμενους. Με πρωτοβουλίες που θα διευκολύνουν και θα ουσιαστικοποιούν τις επαφές μας μαζί τους.

Σε αυτή την κατεύθυνση, οφείλουμε να επιμείνουμε και να βελτιώσουμε τη δουλειά μας στο μαζικό κίνημα. Σε κλαδικά και εργοστασιακά σωματεία, σε επιτροπές αγώνα, σε κάθε μορφής συσπείρωση εργαζομένων.

Εκεί οφείλουμε να πολιτικοποιήσουμε ακόμη περισσότερο τις παρεμβάσεις μας. Οφείλουμε να δυναμώσουμε τη σύγκρουση με ό,τι πληγώνει τους εργαζόμενους, δημιουργώντας προϋποθέσεις μια τέτοια λογική να γενικεύεται, επιδρώντας και στις συνειδήσεις, διευκολύνοντας την ανάπτυξη της ταξικής πάλης.

Σε αυτό το σημείο κρίνω σκόπιμο - εντελώς κωδικοποιημένα - να σημειώσω ορισμένες σκόρπιες σκέψεις για συλλογικότερη επεξεργασία:

  • Η συνολική ικανότητα του Κόμματος να συσπειρώνει είναι συνάρτηση των επιμέρους συγκεκριμένων προσπαθειών που καταβάλλει κάθε οργάνωση, όργανο, ομάδα δουλειάς ή σύντροφος. Η συσπείρωση πραγματώνεται μέσα από την πρακτική συγκεκριμενοποίηση.
    Η διαλεκτική σύνδεση ανάμεσα σε δύο ή περισσότερα ζητήματα, που αναγνωρίζεται και διατυπώνεται λεκτικά, αυτοαναιρείται και ακυρώνεται αν δεν επιχειρεί κανένας να την επιβεβαιώνει πρακτικά και συγκεκριμένα.
  • Μας ενδιαφέρει και επιδιώκουμε την ολοκληρωμένη μαρξιστική μόρφωση και φυσικά την άρτια κομμουνιστική παιδεία, που δεν μπορούν να περιοριστούν στα χαρακτηριστικά επιδέξιων καταφερτζήδων στην καθημερινή δουλειά, όση μαχητικότητα και ενθουσιασμό και αν δείχνουν. Οσο καλά και αν μιλάνε. Η δουλειά υποδομής είναι απόλυτα αναγκαία και προσιδιάζει στο κόμμα νέου τύπου και τα επαναστατικά του χαρακτηριστικά.
  • Οι τομείς δουλειάς είναι ιδιαίτερα χρήσιμοι στην ανάπτυξη της δράσης μας. Αποτελούν σημαντική μορφή οργανωτικής δουλειάς και δεν πρέπει να υποτιμώνται ή να παραμελείται η λειτουργία τους.

Χρονάς Τάσος
Μέλος του Γραφείου Περιοχής
Ανατ. Στερεάς και Εύβοιας

Ριζοσπάστης - 9 Νοεμβρίου 2008

ΒΑΓΕΝΑΣ, ΕΛΙΣΑΙΟΣ - Θωρακίζοντας το Κόμμα

Το Κόμμα μας κάνει μια σοβαρή προσπάθεια, με τις «Θέσεις για το σοσιαλισμό», να απαντήσει σε ερωτηματικά, ιδεολογικο-πολιτικά κενά των κομμουνιστών σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, από τα οποία επωφελείται χρόνια τώρα ο ταξικός μας αντίπαλος.
Βεβαίως, έγκαιρα (1995), το Κόμμα μας είχε καταφέρει να δώσει πρώτες απαντήσεις, στα ζητήματα της ανατροπής του σοσιαλισμού. Αφησε ζητήματα για διερεύνηση και τώρα επιστρέφει για να απαντήσει σε ορισμένα, χωρίς να αναιρεί τις εκτιμήσεις της Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης (1995).
Παρά τις επιθέσεις των αντιπάλων μας, παραμένουμε σταθερά στη θέση (του 1995) πως η κοινωνία που οικοδομούσαν στην ΕΣΣΔ ήταν σοσιαλιστική! Υπερασπιζόμαστε τις κατακτήσεις της! Είμαστε περήφανοι για τη στάση αρχών, υπεράσπισης της ΕΣΣΔ, που ποτέ δεν εγκατέλειψε το Κόμμα μας! Ψάχνουμε τις αδυναμίες και τα λάθη στη σοσιαλιστική οικοδόμηση, για να βγάλουμε συμπεράσματα για το μέλλον!
Τα ζητήματα της οικονομίας του σοσιαλισμού δεν είναι απλή υπόθεση. Το κείμενο της ΚΕ αναλύει με συγκεκριμένα στοιχεία πως το πρόβλημα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης ήταν η υποχώρηση από τις αρχές του σοσιαλισμού - κομμουνισμού κι ο «δανεισμός» εργαλείων της αγοράς από τον καπιταλισμό! Από αυτήν την άποψη, καταρρέει ο μύθος: «Τι τα θέλετε, ο σοσιαλισμός δοκιμάστηκε και απέτυχε οικονομικά. Δεν είναι βιώσιμος!».
Στα ζητήματα της οικονομίας βρίσκεται η «καρδιά» των εξελίξεων, γιατί, όπως εύστοχα σημειώνεται: «Οσο η ηγεσία του ΚΚΣΕ υιοθετούσε επιλογές που αποδυνάμωναν τον κοινωνικό χαρακτήρα της ιδιοκτησίας και ενδυνάμωναν το στενό ατομικό και ομαδικό συμφέρον, δημιουργούνταν αισθήματα αποξένωσης από την κοινωνική ιδιοκτησία και διαβρωνόταν η συνείδηση. Ανοιγε ο δρόμος για την παθητικότητα, την αδιαφορία, τον ατομισμό, όσο η πράξη απομακρυνόταν όλο και περισσότερο από τις διακηρύξεις, όσο μειώνονταν οι ρυθμοί της διευρυμένης βιομηχανικής και αγροτικής αναπαραγωγής, επομένως και οι ρυθμοί ικανοποίησης των συνεχώς αυξανομένων κοινωνικών αναγκών. Ετσι εκφυλίζονταν τα κριτήρια του εργατικού ελέγχου ή αυτός έπαιρνε τυπικό χαρακτήρα».
Βεβαίως, υπάρχουν και άλλες σημαντικές πλευρές που αναδεικνύονται. Στις «Θέσεις για το σοσιαλισμό» δεν παρουσιάζονται μόνον τα ζητήματα της οικονομίας, αλλά και του πολιτικού εποικοδομήματος, καθώς και της διαμόρφωσης της στρατηγικής του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος (π.χ. η στάση απέναντι στη σοσιαλδημοκρατία και στη λεγόμενη «εθνικά σκεπτόμενη» αστική τάξη).
Για παραπέρα μελέτη παραμένουν ζητήματα, που αφορούν τη λειτουργία των λαϊκών θεσμών εξουσίας, ή των διεθνών οικονομικών σχέσεων στα πλαίσια του Συμβουλίου Οικονομικής Αλληλοβοήθειας (ΣΟΑ) κ.ά.
Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η εσωκομματική και δημόσια συζήτηση και το ντοκουμέντο, που θα εγκριθεί από το 18ο Συνέδριο, θα «βαθύνει» τις εκτιμήσεις μας για την προσωρινή ήττα του σοσιαλισμού, θα ενισχύσει το Κόμμα. Θα το «θωρακίσει» ακόμη περισσότερο στην προπαγάνδα του αντίπαλου.
Ο αντίπαλος έχει δείξει τα «δόντια» και τις προθέσεις του: Με την αντικομμουνιστική καμπάνια («μνημόνιο» Συμβουλίου Ευρώπης, Αποφάσεις ΕΕ και Ευρωκοινοβουλίου, Μνημείο για τα δήθεν «100 εκατομμύρια θύματα του κομμουνισμού», που αποφάσισε να στήσει στην Ουάσιγκτον η Αμερικάνικη Γερουσία). Με τις αναφορές του νεοεκλεγέντα Προέδρου των ΗΠΑ στη «σοβιετική επιθετικότητα», στον «ολοκληρωτικό κομμουνισμό», στον «κομμουνιστικό κίνδυνο» κ.ά. και την ταύτιση της ναζιστικής Γερμανίας με την ΕΣΣΔ. Με την απαγόρευση ΚΚ, του σφυροδρέπανου σε χώρες της ΕΕ!
Ο ιδεολογικός «πύραυλος», που έχουν εξαπολύσει σε βάρος του λαϊκού κινήματος, κουβαλά πολλές και διαφορετικές ιδεολογικές «κεφαλές». Εχει «προγραμματιστεί» να κάνει ελιγμούς, να αλλάζει ταχύτητα, ύφος, ανάλογα με την ιδεολογικο-πολιτική αντίσταση του λαϊκού κινήματος της κάθε χώρας, τα ιστορικά και πολιτικά βιώματα κάθε περιοχής, για να μπερδέψει και να αποπροσανατολίσει τα «αμυντικά» συστήματά μας. Αλλά ο σκοπός του παραμένει αναλλοίωτος: Να συντρίψει κάθε εστία αντίστασης κι αμφισβήτησης του καπιταλιστικού συστήματος. Να συγκαλύψει την καταπιεστική και εκμεταλλευτική εξουσία του κεφαλαίου με τη μορφή της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Να ενταφιάσει κάθε δυνατότητα πειστικής προβολής της σοσιαλιστικής διεξόδου, της μόνης εναλλακτικής διεξόδου στην καπιταλιστική βαρβαρότητα.
Στο Συμβούλιο της Ευρώπης, χάρη στη λαϊκή κινητοποίηση, δεν έγινε κατορθωτό να περάσουν οι αντιδημοκρατικές «συστάσεις» μαζί με το αντικομμουνιστικό μνημόνιο. Ετσι, αν αρχικά «σημάδευαν» ανοιχτά την κομμουνιστική ιδεολογία και στη συνέχεια τα «κομμουνιστικά εγκλήματα», τώρα όλο και περισσότερο «εστιάζουν» στον Στάλιν. Οχι τυχαία εδώ ηγούνται οι δυνάμεις του λεγόμενου «Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς» (ΚΕΑ), όπου από τη χώρα μας συμμετέχει ο ΣΥΝ, με «παράδοση» στον αντισοβιετισμό. Η «σταλινολογία» είναι το «σκιάχτρο» που κουνάνε, προσπαθώντας να πείσουν πως η σοσιαλιστική κοινωνία θα είναι «βίαιη» κι «ανελεύθερη» κοινωνία.
Τους ενοχλεί αφάνταστα το γεγονός ότι το ΚΚΕ δε συμμετείχε κι ούτε ως τα τώρα συντάχθηκε σ' αυτήν την αντισταλινική εκστρατεία και δήλωσε εκείνο το σύγχρονο «Μολών λαβέ» στην αντικομμουνιστική υστερία. Τους ενοχλεί που το ΚΚΕ προσπαθεί να κρίνει τη σοσιαλιστική οικοδόμηση χωρίς ωραιοποίηση ή μηδενισμό, δηλαδή αντικειμενικά αλλά με ταξικότητα, από τη σκοπιά της ωρίμανσης της σοσιαλιστικής οικοδόμησης προς την ανώτερη κομμουνιστική βαθμίδα. Γι' αυτό κριτικά, κι όχι απορριπτικά, αντιμετωπίζει όλη τη σοσιαλιστική περίοδο. Σε αρκετές θέσεις, υπάρχουν κριτικές επισημάνσεις, προβληματισμοί και για την περίοδο που επικεφαλής του Κόμματος ήταν ο Στάλιν. Ομως, σε καμία περίπτωση δε θα δεχτούμε την ιμπεριαλιστική προπαγάνδα γι' αυτήν την περίοδο, όπως και συνολικά για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού!
Αυτοί που την αποδέχονται, άμεσα ή έμμεσα, αποδέχονται την αστική αντίληψη στα ζητήματα της επαναστατικής βίας και της δημοκρατίας. Αλήθεια, πώς θα έπρεπε οι μπολσεβίκοι να αντιμετωπίσουν τους αντεπαναστάτες, την επέμβαση των ξένων ιμπεριαλιστών, τους οπορτουνιστές που εξελίχθηκαν σε αντεπαναστάτες; Πώς θα έπρεπε να αντιμετωπίσουν την αντεπαναστατική δράση των κουλάκων κι όσων τους στήριζαν, ή στη συνέχεια αυτούς που κατατάχθηκαν στις «λεγεώνες των Ες-Ες» και στο στρατό του στρατηγού Βλάσοφ και σε άλλα φιλο-ναζιστικά στρατιωτικά σώματα και πολέμησαν την ΕΣΣΔ;
Τους αστούς τους «καίει» το ότι η Επανάσταση επιδίωξε και πέτυχε να υπερασπίσει τον εαυτό της, σε συνθήκες απερίγραπτης έντασης της ταξικής πάλης, και επί Στάλιν να συντρίψει κάθε φανερή ή υπόγεια προσπάθεια ανατροπής της. Οτι έκανε τέτοια οικονομικά θαύματα, που οι αστοί οικονομολόγοι της εποχής τα θεωρούσαν αδιανόητα για τις καθυστερημένες κοινωνίες της τσαρικής αυτοκρατορίας, που κληρονόμησε η επανάσταση. Γενικευμένος εξηλεκτρισμός, εκβιομηχάνιση, καταπολέμηση της αγραμματοσύνης, κολεκτιβοποίηση, εξάλειψη της ανεργίας, δωρεάν παιδεία, υγεία, κατοικία, κοινωνική ασφάλιση κ.ά., θεμελιώθηκαν εκείνη ακριβώς την περίοδο, που τέθηκαν οι βάσεις του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ. Είναι αυτό που δεν μπορεί με τίποτα να χωνευτεί από την αστική τάξη. Τους πειράζει το ότι ο σοβιετικός λαός βγήκε νικητής από την ιμπεριαλιστική επίθεση της φασιστικής συμμαχίας, που γεννήθηκε με την ανοχή και συνδρομή των «δημοκρατικών» ιμπεριαλιστικών δυνάμεων της εποχής.
Υπάρχουν βέβαια κι αυτοί, που ασκώντας ισοπεδωτική κριτική, προπαγανδίζουν την «αρχή της μη βίας». Αυτοί στην ιδεολογική διαπάλη του Ενγκελς με τον Ντύρινγκ και του Λένιν με τον Κάουτσκι, παίρνουν φανερά τη θέση των δεύτερων. Γι' αυτούς ο Λένιν έγραφε: «Οι "κοινωνικοί" παπάδες και οι οπορτουνιστές είναι πάντα έτοιμοι να ονειροπολήσουν έναν ειρηνικό σοσιαλισμό, αλλά διαφέρουν από τους επαναστάτες σοσιαλδημοκράτες, ακριβώς γιατί δε θέλουν να σκέπτονται και να συλλογίζονται τη σκληρή ταξική πάλη και τους ταξικούς πολέμους για την υπεράσπιση αυτού του θαυμάσιου μέλλοντος».
Η αντισταλινική «ρητορεία» είναι η «αιχμή του δόρατος» της ηττοπάθειας, της μοιρολατρίας, της ενοχής, που θέλουν να μπήξουν βαθιά στη συνείδηση του αγωνιζόμενου λαού και της νεολαίας! Η άποψη ορισμένων φίλων, πως πρέπει να «πάρουμε αποστάσεις» από τον Στάλιν ή ακόμη χειρότερα να αποδεχτούμε αυτά που λέει η ιμπεριαλιστική προπαγάνδα γι' αυτόν, για να γίνουμε «πιο αποδεκτοί» (άραγε από ποιον;) δεν έχει βάση. Το αντίθετο δείχνει η εμπειρία όσων προσχώρησαν αρχικά σ' αυτήν τη λογική, για να μην αφήσουν τελικά «πέτρα στην πέτρα» από την κομμουνιστική τους ταυτότητα! Δεν είναι τυχαίο πως με το 20ό Συνέδριο του ΚΚΣΕ, με πρόσχημα την καταπολέμηση της «προσωπολατρίας», άνοιξε ο δρόμος για τη μεγάλη δεξιά οπορτουνιστική στροφή του παγκόσμιου Κομμουνιστικού Κινήματος.
Η βαθύτερη γνώση της πρώτης προσπάθειας σοσιαλιστικής οικοδόμησης θα βοηθήσει να διαμορφωθεί μια πιο συνειδητή, μαχητική και μαζική πρωτοπορία στον αγώνα για τη σοσιαλιστική - κομμουνιστική κοινωνία.
Ελισαίος Βαγενάς μέλος ΚΕ, Λάρισα
Ριζοσπάστης - 9 Νοεμβρίου 2008

ΣΚΑΜΠΑΡΔΩΝΗΣ, ΑΝΔΡΕΑΣ - Θέσεις για το σοσιαλισμό που δίνουν φτερά στο μέλλον

Κάθε αυθεντικός Μαρξιστής - Λενινιστής με έκδηλη ικανοποίηση διαπιστώνει ότι το ΚΚΕ διατυπώνει εξ ολοκλήρου ορθές Θέσεις για το σοσιαλισμό και τα αίτια της καπιταλιστικής παλινόρθωσης. Καιρός ήταν! Οι Θέσεις αυτές προκαλούν τα πικρόχολα σχόλια των ιδεολογικών απολογητών του κεφαλαίου, των δεξιών και «αριστερών» οπορτουνιστών και των μικροαστών διανοουμένων - θιασωτών του «δυτικού μαρξισμού», ενός περιθωριακού αντιλενινιστικού ρεύματος που, συμπλέοντας ντροπαλά με τον τροτσκισμό, ανέκαθεν θεωρούσε ανώριμες τις συνθήκες για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ, προβάλλει ως σημαντικούς στοχαστές ανθρώπους οι οποίοι είτε κακοποίησαν, είτε ελάχιστα κατανόησαν τον Μαρξισμό, ενώ εσχάτως διατυπώνει το επιστημονικά παντελώς αστήρικτο και φαιδρό δόγμα ότι ο Μαρξ «γεννήθηκε νωρίς»! Τα ρεκάσματα όλου αυτού του συρφετού σημαίνουν ότι το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας διαπνέεται από ορθές αντιλήψεις. Ανησυχητικό θα ήταν αν συμφωνούσαν μαζί του.

Ενας μάλιστα απ' αυτούς, ο κύριος Γιώργος Ρούσσης, σπεσιαλίστας να σκαρώνει με σκόρπιες φράσεις από τους Κλασικούς, παντελώς αποκομμένες από το πνεύμα των έξοχων αυτών διανοητών, ιδεολογήματα εχθρικά προς τον Μαρξισμό και πικραμένος επειδή το Κόμμα δεν τον ακολουθεί στο δικό του οπορτουνιστικό κατήφορο, εγκαλεί την ηγεσία του για «σταλινική στροφή», το ρίχνει στην πτωματολογία, προβαίνει σε ανεπίτρεπτους, αντλημένους από το οπλοστάσιο της αντίδρασης, χαρακτηρισμούς, και σαν Κασσάνδρα μαντεύει την «καταστροφή» αν οι Θέσεις για τον Στάλιν και τα αίτια της καπιταλιστικής παλινόρθωσης υιοθετηθούν από το 18ο Συνέδριο! Πριν αρχίσει, όμως, να κατηγορεί άλλους, καλό θα ήταν να μας εξηγήσει γιατί εκθείαζε τον γκορμπατσοφισμό. (Κριτική ανασκευή των αντιλήψεων του εν λόγω κυρίου περιέχεται σε διάφορα σημεία του βιβλίου μου «Δοκίμιο για την παλινόρθωση του καπιταλισμού και τη διεθνοποίηση», καθώς και στο τελευταίο έργο μου «Αντεπίθεση του Μαρξισμού», σελ. 206-208 και 369-388, σε ορισμένα σημεία του οποίου ανασκευάζονται, επίσης, θεωρίες και θεωρητικοί του «δυτικού μαρξισμού». Ο ίδιος, βέβαια, πονηρά φερόμενος, ποιεί την νήσσαν!).

Με τη δημοσίευση των Θέσεων και για τα δύο θέματα, το ΚΚΕ αποδεικνύει, μιαν ακόμη φορά, ότι είναι η μοναδική πολιτική δύναμη η ικανή να καθοδηγήσει τη σοσιαλιστική επανάσταση στην Ελλάδα και την οικοδόμηση της αταξικής κοινωνίας. Οσοι μιλούν περί «σοσιαλδημοκρατικού χαρακτήρα» του Κόμματος είναι ή τυφλοί ή διαστρεβλωτές.

Στις Θέσεις σκιαγραφούνται με ορθό τρόπο τα γνωρίσματα του σοσιαλιστικού συστήματος, οι νόμοι και οι προϋποθέσεις της οικοδόμησής του, η όξυνση της ταξικής πάλης και ο ρόλος των εμπορευματοχρηματικών σχέσεων. Επισημαίνεται η συνεπής λενινιστική πολιτική του Στάλιν, ο αδιάλλακτος αγώνας του κατά των εχθρών του λαού και των πρακτόρων του φασισμού, η πάλη γραμμών στις τάξεις του Κόμματος, η αναγκαιότητα της δικτατορίας του προλεταριάτου καθ' όλη τη σοσιαλιστική περίοδο και ο ρόλος - κλειδί του 20ού Συνεδρίου και της κατοπινής ηγεσίας του ΚΚΣΕ στην παλινόρθωση του καπιταλισμού. Ανασκευάζονται τα τροτσκιστικά φληναφήματα ότι η ΕΣΣΔ δεν ήταν ώριμη να μεταβεί στο σοσιαλισμό και παίρνουν, έμμεσα, πληρωμένη απάντηση όλοι εκείνοι οι φωστήρες που, θεωρώντας τεχνοκρατικά το γίγνεσθαι και αρνούμενοι την ιστορική νομοτέλεια, την οποία, ουσιαστικά, ταυτίζουν με το φαταλισμό, ισχυρίζονται ότι ο Μαρξισμός ήταν ουτοπία, ο δε θεμελιωτής του «γεννήθηκε νωρίς». Αν τούτο ίσχυε, ο Λένιν και ο Στάλιν θα συμπεριλαμβάνονταν στους μεγαλύτερους ουτοπιστές, ενώ οι μάζες που οικοδόμησαν το σοσιαλισμό θα είχαν πέσει θύματα του πιο τερατώδους ψεύδους στην Ιστορία. (Ο εισηγητής αυτών των φληναφημάτων γεννήθηκε 300 χρόνια αργότερα από τότε που έπρεπε! Οι απόψεις του είναι καθαρά ουτοπικές. Το βιβλίο του «Ο λόγος στην ουτοπία» και τα δύο που ακολούθησαν, αυτό επιβεβαιώνουν. Μαρξιστής - Λενινιστής, με ό,τι συγκεκριμένα υποδηλώνει ο όρος, δεν είναι. Προμαρξιστής κομμουνιστής ίσως να είναι. Αλλά όλους αυτούς η εμφάνιση του Μαρξισμού τους κατέστησε περιττούς).

Στο ερώτημα «Ανατροπή ή κατάρρευση;», η ορθή απάντηση, νομίζω, είναι η εξής: Η ανατροπή άρχισε να συντελείται με το 20ό Συνέδριο του ΚΚΣΕ. Βαθμιαία διαμορφώθηκε μια ερμαφρόδιτη κατάσταση, η ρεβιζιονιστική κοινωνία, με στοιχεία και σοσιαλισμού, διαρκώς συρρικνούμενα, και καπιταλισμού, ολοένα ισχυροποιούμενα, η οποία εν τέλει, λόγω εγγενούς αδυναμίας να συνεχίσει ως είχε και εσωτερικών αντιφάσεων, κατέρρευσε.

Φρονώ ότι πρέπει να γίνει συγκεκριμένη και σαφής αναφορά στις κοινωνικές δυνάμεις οι οποίες παλινόρθωσαν το κεφαλαιοκρατικό σύστημα. Το ζήτημα αυτό οι Θέσεις το αφήνουν κάπως αδιευκρίνιστο.

Μετά τον Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο, εξαιτίας της ιστορικής συγκυρίας, στις γραμμές του Κόμματος εισέβαλαν ουκ ολίγοι στρατιωτικοί και καριερίστες. Βαθμιαία διαμορφώθηκε ένα στρώμα στελεχών δίχως προλεταριακό πνεύμα, ενδιαφερόμενο περισσότερο για τα δικά του συμφέροντα παρά για το καλό του λαού. Η πρωτοπορία άρχισε να γραφειοκρατικοποιείται, να χάνει τα αγωνιστικά κι επαναστατικά της γνωρίσματα. Στην εμφάνιση αυτού του στρώματος πρωτεύοντα ρόλο διαδραμάτισε προφανώς η λειτουργία της εμπορευματοχρηματικής οικονομίας. Οσο η δικτατορία του προλεταριάτου δρούσε ανεμπόδιστα, ουδείς μπορούσε να εκμεταλλευτεί αυτήν την οικονομία, ώστε να καταστεί οιονεί αστός. Κι αν το επιχειρούσε, η μοίρα του ήταν προδιαγεγραμμένη. Το 20ό Συνέδριο στάθηκε εφαλτήριο προκειμένου το συγκεκριμένο στρώμα, το οποίο το κατέπνιγε η δικτατορία του προλεταριάτου, να υλοποιήσει τους στόχους του.

Γενικά, η εμπορευματοχρηματική οικονομία αναγεννά το ταξικό σύστημα. Αλλά στο σοσιαλισμό αφ' εαυτού της δεν οδηγεί ποτέ στον καπιταλισμό. Απλώς παρεμποδίζει την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης του Κομμουνισμού. Για να οδηγήσει στον κεφαλαιοκρατικό οικονομικοκοινωνικό σχηματισμό, πρέπει τα παραγωγικά μέσα και προπάντων η εργατική δύναμη να μετατραπούν σε εμπορεύσιμον είδος. Αυτό, στην αρχή, συντελείται με έμμεσους τρόπους. Τα μέσα παραγωγής συνεχίζουν να παραμένουν παλλαϊκή ιδιοκτησία. Μα τα διευθυντικά στελέχη και οι λοιποί προνομιούχοι βρίσκουν τρόπους να αναιρούν το χαρακτήρα της και να ιδιοποιούνται, ποικιλοτρόπως, ένα μέρος του παραγόμενου πλούτου. Ενώ, αργότερα, αν τα πράγματα εξελιχθούν όπως επιθυμούν, η νομοτέλεια του καπιταλισμού επανεισάγεται πλήρως.

Η «νέα μπουρζουαζία» στην αρχή ήταν κάπως ιδιόρρυθμη. Δεν εκπλήρωνε το βασικότερο κριτήριο του ορισμού των τάξεων: Τη σχέση προς τα μέσα παραγωγής. Διευθύνουσα και διαχειριζόμενη την παλλαϊκή και τη συνεταιριστική ιδιοκτησία και τα παραγόμενα προϊόντα, καρπωνόταν μια σημαντική μερίδα του κοινωνικού πλούτου - εντός των ορίων πάντα του «σοσιαλιστικού συστήματος»! Ηταν δυνάμει τάξη. Αν το ρεύμα αντιστρεφόταν, θα συντριβόταν. Αλλά, δυστυχώς, αυτό δε συνέβη. Βάζοντας πλώρη για την πλήρη μετατροπή της σε αστική τάξη, προώθησε, μέσω της άλωσης της πολιτικής διεύθυνσης, «μεταρρυθμίσεις» και «αλλαγές» που θα της επέτρεπαν να κατέχει αμιγώς μέσα παραγωγής. Από τη στιγμή που το τελευταίο υλοποιήθηκε, το «ποιος - ποιον;» είχε κριθεί. Η παλινόρθωση της κεφαλαιοκρατικής τάξης πραγμάτων ολοκληρώθηκε. Στην αρχή, πάντως, φρόντιζε να μην προκαλέσει ισχυρές αντιδράσεις, ικανές να επιφέρουν την ανατροπή της. Ολα έπρεπε να συντελεστούν έτσι ώστε να φαίνεται ότι ο σοσιαλισμός δεν καταρρίπτεται, μα ανανεώνεται και ισχυροποιείται!

Την άποψη ότι επί ρεβιζιονισμού τα διευθυντικά στελέχη δεν ήταν οιονεί καπιταλιστές, τη βρίσκω αφελή. Ηταν και παραήταν! Διαφορετικά, ο καπιταλισμός ουδέποτε θα παλινορθωνόταν. Τις επαναστάσεις και τις αντεπαναστάσεις τις κάνουν πάντα τάξεις. Οχι απλώς διευθυντικά και κομματικά στελέχη. Μόνον έτσι ερμηνεύεται η ανατροπή.

Σε μελλοντική μελέτη για τη σοσιαλιστική οικοδόμηση (Θέση 26) πρέπει να τονιστεί ότι οι Εργατικές Επιτροπές επί Λένιν και το Σταχανοφικό κίνημα, αργότερα, προσέδιδαν δυναμική στον κεντρικό σχεδιασμό και ενίσχυαν τον κοινωνικό χαρακτήρα της ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής.

Επίσης, χρήζει εκτενούς αναλύσεως η θεωρία και η πρακτική του «σοσιαλιστικού καταμερισμού εργασίας» και ο ρόλος που αυτή διαδραμάτισε προκειμένου να παλινορθωθεί το κεφαλαιοκρατικό σύστημα και στις άλλες, πλην της ΕΣΣΔ, χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Ο περιορισμένος χώρος δε μου επιτρέπει εδώ καμιά αναφορά. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να ανατρέξουν στο βιβλίο μου «Δοκίμιο για την παλινόρθωση του καπιταλισμού και τη διεθνοποίηση». Αρκούμαι μόνο να επισημάνω ότι έτσι δύναται να ερμηνευτεί ικανοποιητικά η οικονομική καθυστέρηση της Κούβας και όχι κυρίως λόγω του αποκλεισμού από τις ΗΠΑ, που είναι, προφανώς, μια βολική, αλλά μη επαρκής, εξήγηση.
Ανδρέας Σκαμπαρδώνης
Αθήνα
Ριζοσπάστης - 9 Νοεμβρίου 2008

ΛΟΥΓΓΗΣ, ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ - Κομματική οικοδόμηση και ιδεολογικοπολιτική ισχυροποίηση (Θέσεις 75, 73, 54 και 72)

Η οργανωτική ισχυροποίηση του Κόμματος, η ενίσχυση των υπαρχουσών ΚΟΒ στους διάφορους χώρους εργασίας, διέρχεται μια μεταβατική περίοδο ανόδου του λαϊκού κινήματος που θα τη χαρακτήριζα κρίσιμη: Είναι πολύ φυσικό οι διοικούντες τους κάθε είδους χώρους εργασίας, ιδιαίτερα όμως εκείνους όπου η άρχουσα τάξη αισθάνεται ισχυρή καθώς στελεχώνει με «δικά της παιδιά» (τέτοιοι χώροι είναι διάφοροι θεσμοί που έχουν σχέση με την επιστήμη και τις καλές τέχνες), να διαισθάνονται τον κίνδυνο «διολίσθησης προς τα αριστερά» και να παίρνουν τα αντίστοιχα μέτρα απέναντι στις κομματικές δυνάμεις, που, συνήθως, είναι ολιγάριθμες σε τέτοιους χώρους. Τα μέτρα αυτά των διοικήσεων κυμαίνονται από ανοιχτές απειλές έως δελεαστικές προσφορές και ευκαιρίες, ανάλογα με την περίπτωση, με τη διοικητική βαθμίδα και με το εργασιακό καθεστώς κάθε εργαζόμενου.

Με δεδομένη την καλπάζουσα ανεργία που μαστίζει όλους περίπου τους επιστημονικούς κλάδους, ιδιαίτερα μάλιστα στις νέες ηλικίες, οι ευκαιρίες και οι προσφορές των διοικήσεων είναι φυσικό να δείχνουν κάθε άλλο παρά ευκαταφρόνητες. Στους χώρους αυτούς, όπου υπάρχουν μικρές κομματικές δυνάμεις, εκείνο που, κατά τη γνώμη μου, επείγει εδώ και αρκετά χρόνια είναι το στήσιμο μιας έστω και μικρής ΚΟΒ ή τμήματος ΚΟΒ, οσοδήποτε ολιγάριθμο το τμήμα αυτό κι αν είναι. Η ανάγκη αυτή θεωρώ ότι έχει απόλυτη προτεραιότητα απέναντι στο λεγόμενο «πλάτεμα των επιρροών μας», επειδή η άσκηση πίεσης εκ μέρους των διοικήσεων πάνω σε έναν οπαδό είναι πιο αποτελεσματική από την πίεση πάνω σ' ένα πλήρως συνειδητοποιημένο μέλος. Ακόμα περισσότερο: Η ύπαρξη μιας ΚΟΒ σε έναν αντιδραστικό ή συντηρητικό χώρο (και τέτοιοι υπάρχουν πάρα πολλοί) μπορεί να αποτελέσει ένα σημείο σταθερής στήριξης των οποιωνδήποτε οπαδών ή επιρροών μας που θα βρεθούν να απειλούνται.

Στα πολύ ολοκληρωμένα που διαλαμβάνονται στις παραγράφους 4 και 5 της θέσης 75, θα έπρεπε να προστεθεί και ο ειδικός ρόλος του «Ριζοσπάστη» σε τέτοιους παραδοσιακά συντηρητικούς χώρους. Πριν από κάποια χρόνια (και, φυσικά, μετά το 1990/91) η σχεδόν κρυφή εισαγωγή της κομματικής μας εφημερίδας στους αναφερθέντες χώρους αποτελούσε στόχο που οδηγούσε, κάποιες φορές, σε πολύ χρήσιμες πολιτικές και ιδεολογικές συζητήσεις. Σήμερα είναι σχεδόν αδύνατον, ιδιαίτερα σε ανθρώπους μιας κάποιας ηλικίας, να δώσουν «Ρ» σε συναδέλφους που, όλοι τους, μπορούν να τον διαβάσουν στο διαδίκτυο (όλοι σχεδόν οι εργαζόμενοι στα ερευνητικά ιδρύματα έχουν δικό τους Η/Υ) και αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει μια μερική εξήγηση του γεγονότος της στασιμότητας της κυκλοφορίας της εφημερίδας μας. Ο καθένας μπορεί να τη διαβάσει «κατ'» ιδίαν» χωρίς να εκτεθεί στην υπηρεσία του ως φιλοκομμουνιστής. Ταυτόχρονα, αυτό αποτελεί δικαιολογία για να μην τον πάρει.

Ο ρόλος, όμως, του «Ριζοσπάστη» είναι αναντικατάστατος για όλους τους λόγους που τονίζονται συνεχώς, αλλά και επειδή, σε κάτι τέτοιους συντηρητικούς χώρους και σε τέτοιους καιρούς, μπορεί να απαλλάξει τον εργαζόμενο από την παραπληροφόρηση, τη διαστρέβλωση και την αποσιώπηση που κάνουν στα γεγονότα τα αστικά ΜΜΕ και να δώσει μια σωστή και αισιόδοξη εικόνα για την πορεία και τις άμεσες προοπτικές του λαϊκού κινήματος. Θα πρέπει, λοιπόν, να βρεθεί τρόπος, ώστε να μεταβληθεί η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί με την ανάγνωση του «Ρ» στο διαδίκτυο.

Η ιδεολογικοπολιτική ισχυροποίηση του Κόμματος μπορεί να προωθηθεί επίσης με την ολόπλευρη αξιοποίηση του ΚΜΕ προς τα έξω. Σε αντίθεση με τις Θέσεις για το 17ο Συνέδριο, όπου το ΚΜΕ αναφερόταν διεξοδικά στις Θέσεις 35-36, στις τωρινές Θέσεις για το 18ο Συνέδριο το ΚΜΕ είναι ανύπαρκτο, στους ανοιχτούς χώρους αντιπαράθεσης με την αστική διανόηση τουλάχιστον. Ομως, το ΚΜΕ διαθέτει δυνάμεις, σε αρκετούς μάλιστα τομείς δυνάμεις αρκετά υψηλού επιπέδου, στο μέτρο που μπορώ να γνωρίζω. Κατά τη γνώμη μου, το ΚΜΕ θα μπορούσε να αποκτήσει μια φήμη, αν όχι ακτινοβολία από εκδηλώσεις προς τα έξω. Στη θέση 73 των τωρινών Θέσεων θα μπορούσε να έχει θέση και το ΚΜΕ.

Επανερχόμενος, τέλος, σε παλιότερα άρθρα μου, θεωρώ ότι «καλός σύντροφος», ιδιαίτερα νεολαίος, δεν είναι μόνο ο πολλαπλά χρεωμένος σύντροφος, οποιεσδήποτε κι αν είναι οι οργανωτικές ανάγκες. Καλός είναι επίσης και εκείνος ο σύντροφος που προάγει την επιρροή και την ακτινοβολία του Κόμματος στις λαϊκές μάζες και, ακόμα, σε κάποιες ευαίσθητες περιπτώσεις, εκείνος του οποίου το κύρος παραδέχεται ακόμα και η αστική τάξη που τον θεωρεί εχθρό. Η ανιδιοτέλεια, αρχέγονη αρετή του κομμουνιστικού κινήματος και ακρογωνιαίος λίθος της προσφοράς, αποτιμάται πάντα με «άριστα» στο μακρό ιστορικό χρόνο. Αυτή, λοιπόν, η ανιδιοτελής προσφορά έχει τις δυνατότητες να βοηθήσει και στη σημερινή συγκυρία, όπου, όπως διαπιστώνει η θέση 54, οι θετικές διεργασίες στη συνείδηση των εργαζομένων προσκρούουν στην κακή κατάσταση του εργατικού και γενικότερου κινήματος και στις συνέπειες από την υποχώρηση του επαναστατικού κινήματος που τροφοδότησε μια βαθιά υποχώρηση της επαναστατικής συνείδησης. Είναι, συνεπώς, καιρός, η ανιδιοτελής προσφορά να περάσει σε ένα ανώτερο επίπεδο με σκοπό την αφύπνιση, όπου αυτό είναι δυνατόν, της επαναστατικής συνείδησης. Για ένα 18ο Συνέδριο Αντεπίθεσης.

Τηλέμαχος Λουγγής
ΚΟΒ Έρευνας. Πρόεδρος ΚΜΕ

Ριζοσπάστης - 9 Νοεμβρίου 2008

ΒΑΓΓΕΛΑΚΟΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ - Συνέδριο ελπίδας και αισοδοξίας

Φεβρουάριος 2009. Πραγματοποιείται το 18ο Συνέδριο του ΚΚΕ. Ενα συνέδριο που για την εργατική τάξη, για όλο τον ελληνικό λαό, είναι συνέδριο ελπίδας και αισιοδοξίας. Τώρα που ο ιμπεριαλισμός βρίσκεται στην πιο μεγάλη κρίση του, το Συνέδριο του ΚΚΕ θα δώσει αέρα στα πανιά για μεγαλύτερους αγώνες της εργατικής τάξης που με το Πανεργατικό Αγωνιστικό Μέτωπο που βρίσκεται στην κορυφή του συνδικαλιστικού κινήματος και με καθοδηγητή το Κόμμα μας, θα φέρει την πολυπόθητη αλλαγή σε όλα όσα το εργατικό κίνημα έχει κατά καιρούς διεκδικήσει. Παράλληλα με τους εργαζόμενους που αγωνίζονται για να κερδίσουν το αυτονόητο, το δικαίωμα στη δουλειά και στη ζωή, από κυβερνήσεις όπως η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, που έχουν καταργήσει ό,τι η εργατική τάξη έχει κερδίσει με αίμα, γιατί έτσι διατάσσει η Κομισιόν, βρίσκεται και το κίνημα των συνταξιούχων. Ενα κίνημα που πράγματι παλεύει σκληρά να αποτρέψει αποφάσεις και νόμους που καταργούν ό,τι είχε κερδίσει με σκληρούς αγώνες, το θέμα της Υγείας, το θέμα της ακρίβειας, τις χαμηλές συντάξεις αλλά και μια σειρά άλλα προβλήματα που έχουν να κάνουν με αυτή την ίδια την ύπαρξη της τρίτης ηλικίας. Το κίνημα όμως αυτό μέρα με τη μέρα χάνει την αγωνιστικότητα, χάνει τη δύναμη με την οποία κατέβαινε στους δρόμους και συνέπαιρνε τους πάντες. Ο αδυσώπητος χρόνος έχει χτυπήσει τους σημερινούς που από πολλά χρόνια βρίσκονται στο μετερίζι του αγώνα και βιολογικά βρίσκονται στη δύση τους, αυτοί πότε θα αντικατασταθούν; Σήμερα υπάρχουν αρκετά μέλη του Κόμματος που όμως ούτε καν είναι γραμμένοι στα σωματεία των συνταξιούχων. Επί τάπητος λοιπόν, μπαίνει το ζήτημα της οργάνωσης στο συνταξιουχικό κίνημα. Το Κόμμα μας αυτό δεν πρέπει επ' ουδενί να το παραμελήσει και η νέα Κεντρική Επιτροπή που θα βγει από το Συνέδριο θα πρέπει να ρίξει ειδικό βάρος. Τώρα που το μέλλον φαντάζει κόκκινο, για τους κομμουνιστές, και με τα τρία χρυσά γράμματα Κ.Κ.Ε. να φεγγοβολούν, το σφυρί και το δρεπάνι μοναδικά εργαλεία που δε θα σταματήσουν να υπάρχουν για την παραγωγή. Είναι εκείνα που στους σημερινούς χαλεπούς καιρούς που έχουν δημιουργήσει οι σφαγείς στον κόσμο, θα φέρουν την πολυπόθητη ΕΙΡΗΝΗ. Αυτό που φοβούνται οι σφαγείς της ανθρωπότητας θα γίνει πραγματικότητα και οι αποφάσεις του 18ου Συνεδρίου θα ωθήσουν με τη φιλειρηνική πολιτική που θα προβάλει και θα έχει τον άνθρωπο στην επικαιρότητα, αυτόν το γίγαντα που παράγει τον πλούτο και του τον ληστεύουν, να διεκδικεί ό,τι του ανήκει, γιατί ό,τι αποσπάσει η εργατική τάξη προς όφελος της δεν πάνε στους σφαγείς της ανθρωπότητας. ΓΙΑΤΙ ΕΤΣΙ ΕΡΧΕΤΑΙ Η ΕΙΡΗΝΗ και η τρίτη ηλικία και οι απόμαχοι της δουλειάς θα μπορούν να αγκαλιάζουν τα εγγόνια τους χωρίς το άγχος που έχουν σήμερα. Το 17ο Συνέδριο που έφτασε στο τέλος του, άφησε ανεξίτηλα τα σημάδια για να μπορέσουμε να πορευτούμε στο μέλλον με περισσότερη σιγουριά και αισιοδοξία ότι στην πορεία μέχρι το 19ο Συνέδριο θα έχουν επιλυθεί πολλά από εκείνα που ζητά και διεκδικεί η εργατική τάξη της χώρας μας, με πρώτα και καλύτερα την αποδυνάμωση - και την απομάκρυνση - των δύο κοκορομάχων με τα μπλε και τα πράσινα φτερά, συντομεύοντας εκείνο για το οποίο σήμερα ο καπιταλισμός διαρρηγνύει τα ιμάτιά του για να συκοφαντήσει, να διαστρεβλώσει, να το αμαυρώσει, ζητώντας το ξαναγράψιμο της ιστορίας αλλά από την ανάποδη. ΟΜΩΣ ΜΕ ΤΙΠΟΤΑ ΔΕΝ ΤΟΥΣ ΒΓΑΙΝΕΙ ΚΑΙ Ο ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ ΘΑ ΕΠΙΚΡΑΤΗΣΕΙ. Και αυτό μας γεμίζει αισιοδοξία. Σύντροφοι, περισσότερη δουλεία στις ΚΟΒ για να λειτουργούν, γιατί υπάρχουν ΚΟΒ που δε λειτουργούν.

Ευχαριστώ.

Γιώργος Βαγγελάκος
μέλος της ΚΟΒ Κερατσινίου και της
Ένωσης Συνταξιούχων ΙΚΑ Πειραιά

Ριζοσπάστης - 2 Νοεμβρίου 2008